Kadim Çin Ahlak Felsefesinin Kurucu Çerçevesi -Konfüçyüs-Laozi-Mozi

Konfüçyüs, Laozi ve Mozi'nin Çin coğrafyasında yaşamış olduğu tarihi dönem, insanlık düşüncesi için oldukça önemli çağlara gönderimde bulunur. Aynı yüzyıllar içinde dünyanın bir ucunda Sokrates, Platon ve Aristoteles, diğer ucunda Zerdüşt ve Siddharta Gautoma yaşamıştır. Beşer düşüncesi uzay boşluğunda kendi başına oluşamaz. Diğer beşeri etkinlikler gibi önceye ve sonraya sahiptir. Çin düşüncesi hem düşüncelerden beslenmiş hem de onları beslemiştir. Çin düşüncesinin metafizik temeli Antik Yunan'da olduğu gibi fizik üzerine ve merak duygusuyla inşa edilmemiş, bilakis ahlak ve siyaset üzerine korku duygusuyla inşa edilmiştir. Çalışmamız kadim Çin ahlak düşüncesinin ana çerçevesini Konfüçyüs, Laozi ve Mozi'nin düşünceleri üzerinden kurmayı hedeflemektedir. Bu bağlamda Konfüçyüs, kendi toplumu ve yasayı odak noktasına yerleştirerek, döneminin huzursuzluk ve istikrarsızlığına cevap arar. Laozi, Tao düzenini insanın kendinden hareketle insanın içine düşürmek suretiyle Konfüçyüs'ün yapmak istediğini yapmaya çalışır. Mozi ise ahlaki yargının bir tür ölçütü olarak evrensel insan sevgisinden hareketle tarafsız fayda anlayışını öne çıkarır

The Constitutive Framework of Ancient Chinese Ethics -Confucius-Lao Tzu-Mo Tzu

The historical period in which Confucius, Lao Tzu and Mo Tzu lived in the borders of China refers to quite important eras for the thought of humanity. In the same periods, while Socrates, Plato and Aristotle lived at the back of beyond, Zarathustra and Siddhartha Gautama lived at the other end. Human thought cannot be formed by itself in the outer space. It has pre and post like other human activities. Chinese thought both have fed thoughts and have been fed from them. The metaphysical ground of Chinese philosophy has not been constructed by aid of wonder on the physics, but has been built by aid of fear on the morals and politics. The study aims at constructing the main framework of Ancient Chinese ethics by means of the thoughts of Confucius, Lao Tzu and Mo Tzu. In this context, Confucius seeks an answer of uneasiness and instability of the era by placing his own society and laws to the focus point. Lao Tzu tries to do what Confucius has done by means of rendering the Tao order part of inner self of human being. Mo Tzu puts forward impartial utility as a kind of criterion of moral judgment by way of universal human love

___

  • Aristoteles, Metafizik, çev. Ahmet Arslan, Sosyal Yayınlar, İstanbul, 1996.
  • BOWERS, M.,Çin ve Grek Felsefeleri ve Tarih İçindeki Yerleri, (Daisetz Suzuki, Çin Felsefesi Tarihi, çev. Ahmet Aydoğan, Say Yay., İstanbul, 2012 içinde)
  • CADY, L., "An IntroductiontoChinesePhilosophy", TheAnnals of theAmerican Academy of PoliticalandSocialScience, Vol. 152, China, 1930.
  • CLEARY, T.,Konfüçyüs Düşüncesinin Temelleri, çev. Sibel Özbudun, Anahtar Kitaplar, İstanbul, 2000.
  • EBERHARD, W., "Eski Çin Felsefesinin Esasları", çev. İkbal Berk, AÜDTCF Dergisi, II , 2. Cilt, 1944.
  • HAİMİNG, W.,Çin Felsefesi, çev. Aysun Güneysu, Kaynak Yay., İstanbul, 2014.
  • HODOUS, L., "Konfüçyüs Dini", çev. Günay Tümer, Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, Cilt:21, sayı:1, 1952.
  • HUİ-CHİEHLOY, Mozi,http://www.iep.utm.edu/mozi [Erişim: 10.03.2017]
  • KİRKLAND, R.,TheBook of Mozi, https://faculty.franklin.uga.edu/kirkland/sites/faculty. franklin.uga.edu.kirkland/files/MOTZU.pdf[Erişim: 10.03.2017]
  • Konfüçyüs, Analektler, çev. Mahmut Azad, Arya Yay., İstanbul, 2014.
  • LAOTZU, Bilinmeyen Öğretiler, çev. İsmail Taşpınar-Amine Gülşah Coşkun, Kaknüs Yay., İstanbul, 2007.
  • LAOTZU, Tao Te Ching, çev. Tahsin Ünal, Notos Kitap, İstanbul, 2015.
  • McNeill, W.,Dünya Tarihi, çev. Alaeddin Şenel, İmge Yay., İstanbul, 2013.
  • Motzu, TheEthicalandPolitical Works of MoTzu, trans. Yi-PaoMei, .http://ctext.org/mozi/ on-the-necessity-of-standards[Erişim: 10.03.2017]
  • MOTZU, TheEthicalandPolitical Works of MoTzutranslatedbyYi-PaoMei. Arthur Probsthain, London, 1929.
  • NAKAMURA, K.,"TheHistoryandSpirit of ChineseEthics", International Journal of Ethics, Vol. 8, No. 1 (Oct., 1897).
  • NİSBETT, R.,Düşüncenin Coğrafyası, çev. Gül Çağalı Güven, Varlık Yay., İstanbul, 2015.
  • ROWLEY, H.,"TheChinesePhilosopherMo Ti", Bulletin of the John Rylands Library 31 (2):241-276 (1948).
  • SUZUKİ, T.,Çin Felsefesi Tarihi, çev. Ahmet Aydoğan, Say Yay., İstanbul, 2012.
  • SUZUKİ, T., "A BriefHistory of EarlyChinesePhilosophy", The Monist, Vol.18, No.2, 1908.
  • ÜNAL, T., Önsöz, (Wen Haiming, Çin Felsefesi, çev. Aysun Güneysu, Kaynak Yay., İstanbul, 2014 içinde)
  • YUDAN, Konfüçyüs Modern Dünyada Kadim Bilgelik, çev. Çağlayan Erendağ, Alfa Yayıncılık, İstanbul, 2010.