MAKEDONYA TÜRK ÇOCUK EDEBİYATININ İLK GAZETESİ: PİONER (İNCELEME - FİHRİST)

Makedonya Türk kültür ve sanatı için 1944 yılı, önemli bir dönüm noktasıdır. Çağdaş Makedonya Türk edebiyatının başlangıcı olan bu yılda, Makedonya Türklerinin Latin alfabesiyle yayımlanan Birlik gazetesi, yayına başlamıştır. Makedonya Türk çocuk edebiyatının ilk süreli yayını olan Pioner, 1950 yılında yine Latin alfabesiyle yayımlanmaya başlamıştır. Pioner gazetesi, daha sonraki yıllarda yayın hayatına başlayan Sevinç ve Tomurcuk gibi süreli çocuk edebiyatı yayınlarına öncülük etmiştir. Bu gazete, aynı zamanda birçok çocuk edebiyatçısının ilk ürünlerini yayımlama fırsatı bulduğu yerdir. Bu makalede, 1950-1951 yılları arasında toplam 10 sayı yayımlanmış olan Pioner gazetesi genel hatlarıyla incelenmiş ve bu gazetenin fihristi hazırlanmıştır. İnceleme kısmında, Makedonya Türk çocuk edebiyatı ve bu edebiyatta Pioner gazetesinin yeri değerlendirilmiştir. Ayrıca bu kısımda, gazetenin şekil özelliklerine ve yazar kadrosuna yer verilmiştir. Fihrist kısmında ise gazetede yayımlanan yazılar, gazetenin sayı sırasına göre tasnif edilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Pioner Gazetesi, Makedonya Türk Çocuk Edebiyatı, Necati Zekeriya, Hüseyin Süleyman, Fahri Kaya

PDF

___

AKGÜN Atıf (2012). Bulgaristan’da Türk Çocuk Edebiyatı (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Ege Üniversitesi, Türk Dünyası Araştırmaları Enstitüsü, İzmir.
EMİN İlhami (15 Eylül 1950). “İlk Ders”, Pioner Gazetesi, S. 1.
ENGÜLLÜ Suat (1997). "Çağdaş Makedonya Türk Edebiyatı", Türkiye Dışındaki Türk Edebiyatları Antolojisi 7: Makedonya Yugoslavya (Kosova) Türk Edebiyatı, (Haz.: Mustafa İsen ve Suat Engüllü), Ankara: T.C. Kültür Bakanlığı Yay.
EREN İsmail (1989). “Yugoslavya’da Türkçe Basın (1866-1986)”, Sesler Dergisi, S. 237.
EREN İsmail (?). Rumeli'de Türk Kültürü, Üsküp: Yeni Balkan Yay.
HAYBER Abdülkadir (2008). (Seçki ve Giriş), Makedonya'da Türk Edebiyatı Çocuklara Bir Demet Şiir, Üsküp: Nid Mikena Manastır Yay.
İSEN Mustafa, İSEN Reyhan ve Ayşe Esra Kireççi (2001). Balkanlar'da Türk Çocuk Şiiri Antolojisi, Ankara: Grafiker Yay.
JELAVİCH Barbara (2009). Balkan Tarihi 18. ve 19. Yüzyıllar 1, (Çev.: İhsan Durdu, Haşim Koç ve Gülçin Koç), 2. Baskı, İstanbul: Küre Yay.
KAYA Fahri (2010). “Yugoslavya Türk Şiiri”, Hayatı-Sanatı-Eserleri Fahri Kaya, (Haz.: Nazlı Rana Gürel ve Zeki Gürel) Ankara: Berikan Yay.
KAYA Fahri (?). Şafak Sökerken, Üsküp: Yeni Balkan Yay.
KORYÜREK Enis Behiç (30 Aralık 1950), "Yeni Yıl”, Pioner Gazetesi, S. 4.
NUREDİN Abdulmecit (2008). Osmanlı Sonrası Makedonya, Üsküp: Matüsiteb Yay.
SÜLEYMAN Hüseyin (15 Eylül 1950). “İlk Kar”, Pioner Gazetesi, S. 4.
TURAN Ömer (1996). “Makedonya’da Türk Varlığı ve Kültürü”, Bilig Dergisi, S. 3.
TÜRKEŞ Mustafa (2007). "Yugoslav Devletinin Kuruluşu ve Krallık Dönemi", Balkanlar El Kitabı Cilt 2: Çağdaş Balkanlar, (Derl. Osman Karatay, Bilgihan A. Gökdağ), Çorum-Ankara: KaraM&Vadi Yay.
ZEKERİYA Necati (1967). “Türk Halkının Çocuk Yazını”, Sesler Dergisi, S. 12.
(15 Eylül 1950), “Sevgili Pionerler”, Pioner Gazetesi, S. 1.
(15 Eylül 1950), “Pionerlerle Bir Gün”, Pioner Gazetesi, S. 1.
(15 Eylül 1950), “Pionerler”, Pioner Gazetesi, S. 2.
(29 Kasım 1950), “Pionerler İyi ve Devamlı Çalışmakla Seçimi Karşılıyorlar”, Pioner Gazetesi, S. 3.
(29 Kasım 1950), “Nasıl İşleyeceğiz-Pioner Konseyi”, Pioner Gazetesi, S. 3.
(30 Aralık 1950), “Pioner Mukaddes”, Pioner Gazetesi, S. 4.
(Eylül 1951) “Günerin Sözü Var”, Sevinç Dergisi, S. 1.