1940 Sonrası Türk Şiirinde Ölüm

Cumhuriyet dönemi Türk şiiri, Tanzimat sonrasında oluşan yeni hayat algısının değiştirdiği ölüm temasına bazen geleneksel bazen modern bir tavırla yaklaşır. 1940 sonrasında bu algı, gelenekselden daha da uzaklaşır. Bu tema, yaşama isteği, ölümün yüceltilmesi, siyasal bir anlamla ölümün öne çıkarılışı, ironiyle ölüme bakış, serüvenin sonu olarak ölüm, uysal bir ölüm gibi yansıtmalarla büyük bir çeşitlilik gösterir. Şairlerin ölümü yücelttikleri kültür modernist bilinçle değişir. Hayatın anlamlarından biri olmaktan uzaklaşır. Ölüm bir son veya bir başka biçime dönüşme olur. Bu baskın anlayışın yanında eskiden gelen bakış yani kabullenme ve yüceltme az sayıda da olsa karşımıza çıkar. Bu eksende modern Türk şiiri, ölüm teması eşliğinde yeniden doğuşu değiştirir, varolma azabını artırır.

Death in Turkish Poetry After 1940

Republican period Turkish poetry approaches the theme of death after the period of Tanzimat which developed a new way of understanding the world, sometimes in traditional way and sometimes in modern terms. This perception recedes from traditionalism after 1940. This theme of death shows many varieties in reflections such as the wish for living, urging it with a political meaning, explaining death ironically, death as the end of an adventure and meek death. The glorification of death by the culture of the poets changes through a modernist view. It re-cedes from being one of the meanings of life. Death is an end or turning into another form. Besides this dominant understanding the traditional view of acceptance or glorifying is rarely seen. Modern Turkish poetry in this respect changes rebirth with the help of death theme and decreases torment of existence.

PDF

___

AROLAT, (Düzenleyen) Osman S. (1969), “Devrimci Genç Şairler Savaş Açıyor”, Ant, S. 153, s. 15.
AYGÜN, İhsan (1935), “Gençler Diyorlar ki Ahmet Muhip”, Yücel, S. 7, s. 13.
ANDAY, Melih Cevdet (2002), Rahatı Kaçan Ağaç, Adam Yayınları, İstanbul.
AYHAN, Ece (1998), Sivil Denemeler Kara, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.
AYHAN, Ece (1999), Bütün Yort Savullar, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.
BEHRAMOĞLU, Ataol (1997), Bir Gün Mutlaka, Adam Yayınları, İstanbul.
CANSEVER, Edip (1990), Yerçekimli Karanfil, Adam Yayınları, İstanbul.
ÇELİK, Yakup (1998), Şubat Yolcusu Attila İlhan’ın Şiiri, Akçağ Yayınları, İstanbul.
DAĞLARCA, Fazıl Hüsnü (1998), Çocuk ve Allah, Milliyet Yayınları, İstanbul.
DAĞLARCA, Fazıl Hüsnü (1999), İstanbul Fetih Destanı, Doğan Kitapçılık, İstanbul.
DAĞLARCA, Fazıl Hüsnü (1995), Asu, Doğan Kitapçılık, İstanbul.
DIRANAS, Ahmet Muhip (1990), Şiirler, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara.
EROĞLU, Ebubekir (1981), Sezai Karakoç’un Şiiri, Bürde Yayınları, İstanbul.
HOROZCU, Oktay Rifat (1999), Bütün Şiirleri 1, Adam Yayınları, İstanbul.
HOROZCU, Oktay Rifat (1999), Bütün Şiirleri 2, Adam Yayınları, İstanbul.
İLHAN, Attila (1983), Yasak Sevişmek, Bilgi Yayınevi, Ankara.
İLHAN, Attila (1996), Duvar, Bilgi Yayınevi, Ankara.
İLHAN, Attila (1998), Ben Sana Mecburum, Bilgi Yayınevi, Ankara.
İLHAN, Attila (2000), Tutuklunun Günlüğü, Bilgi Yayınevi, Ankara.
KANIK, Orhan Veli (1998), Bütün Şiirleri, Adam Yayınları, İstanbul.
KAPLAN, Mehmet (1988), Şiir Tahlilleri 2, Dergâh Yayınları, İstanbul.
KARAKOÇ, Sezai (2001), Gün Doğmadan, Diriliş Yayınları, İstanbul.
KISAKÜREK, Necip Fazıl (1985), Çile, Büyük Doğu Yayınları, İstanbul.
OKTAY, Ahmet (2000), Şairin Kanı, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.
ÖZEL, İsmet (1990), Erbain, Çıdam Yayınları, İstanbul.
RAN, Nazım Hikmet (1994), Kuvâyi Milliye, Adam Yayınları, İstanbul.
SAZYEK, Hakan (1999), Cumhuriyet Dönemi Türk Şiirinde Garip Hareketi, İş Bankası Yayınları, Ankara.
SEBER, Cemal Süreyya (2000), Sevda Sözleri, Yapı Kredi Yayınları., İstanbul.
TANPINAR, Ahmet Hamdi (1989), Bütün Şiirleri, Dergâh Yayınları İstanbul.
TARANCI, Cahit Sıtkı (2001), Bütün Şiirleri, Can Yayınları, İstanbul.
UYAR, Turgut (2002), Büyük Saat, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.