İlköğretim Türkçe dersi programının dil bilgisi öğretimindeki etkililiği: Nitel bir araştırma

Buaraştırma, yapılandırmacı yaklaşım doğrultusunda hazırlanan ve bilgiyi keşfederek öğretmeyi amaçlayan İlköğretim Türkçe Dersi Programı'nm, dil bilgisi öğretimindeki etkililiğini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Ayrıca değişen öğretim etkinliklerinin ve ders kitaplarının öğrencilerin dil bilgisine yönelik ilgisini artırmaya olan etkisi ve yeni programın uygulayıcısı olan öğretmenlerin öğretim sırasında karşılaştığı sorunlar araştırılmıştır. Araştırmada, nitel araştırma yöntemi; nitel araştırma desenlerinden olgu bilim (fenomenoloji) deseni kullanılmıştır. Araştırmanın verileri, Türkçe öğretmenlerine uygulanan 'yarı yapılandırılmış mülâkat formu' ile elde edilmiştir. Mülakat kayıtlarının değerlendirilmesinde içerik analizi kullanılmıştır. Araştırmada içerik analizi türlerinden 'kategorisel analiz' uygulanmıştır. Kategori-sel analizde önce veriler kodlanmıştır. Ardından kodları genel düzeyde açıklayan kategoriler (temalar) belirlenmiş ve bulgular yorumlanmıştır Dil bilgisi konularında aşamalılık ilkesinin göz ardı edilmiş olmasının ve çok fazla etkinliğe yer verilmesinin öğretmenler tarafından eleştirildiği belirlenmiştir. Araştırmadan elde edilen sonuçlar ilgili alanyazm ışığında yorumlanmış ve uygulanmakta olan programa göre dil bilgisi öğretiminin amaçlarına ulaşmasını kolaylaştırıcı birtakım öneriler dile getirilmiştir.

The effectiveness of grammar education according to lower secondary Turkish language curriculum: A qualitative research

This research has been carried out to determine the effectiveness of grammar education in Turkish language curriculum which is based on constructivist approach. Besides, the effects of changing education activities, course books on students' interests in grammar and the problems teachers face in the teaching process have been researched. Qualitative research method; among research designs phenomenology technique, has been used in the research. The data have been collected from semi-structured interview forms given to the Turkish teachers. In research content analysis has been applied to interview records. Among content analysis types, categorical data analysis has been chosen. In categorical data analysis process, the data was coded first. Then, categories (themes) which explain the codes broadly have been specified and data have been interpreted. It was found that teachers criticize the fact that there are too many activities and principle of progressively has been neglected in grammar topics. The results of the research have been construed in the light of literature and suggestions which will enable the program to reach its objectives in grammar education have been raised.

PDF

___

Aksan, D. (1993), "Ana Dili Eğitimi", VIII. Dil Bilimi Kurultayı Bildirileri 13-14 Mayıs 1993, (Haz: K. İmer, N.E. Uzun), Ankara Üniversitesi DTCF Yayınları, Ankara.
Aydın, Ö. (1999), "Orta Okullarda Dil bilgisi Öğretimi Üzerine Öğretmen Görüşleri", Dil Dergisi, S.81,23-29.
Balaman, Y. (2007), "Yeni Müfredat ve Öğretmenlerden Beklentiler", MEB Bilim ve Aklın Aydınlığında Eğitim, S.83, 14-16.
Başkan, Ö. (2003), Bildirişim, Altın Kitaplar Yayınları, Ankara.
Börekçi, M. (1997), "Türk Dilinin En Büyük Sorunlarından Biri: Dil bilimin Dil Öğretimine Yansımamış Olması", Dil Dergisi, S.56.
Demirel, Ö. (1999), İlk Öğretim Okullarında Türkçe Öğretimi, MEB. Yayınları, İstanbul.
Ergin, M. (1964), "Türkçe ve Dil Bilgisi Öğretimi", Türk Kültürü, S. 18.
Gencan, T. N. (2001), Dil bilgisi, Ayraç Yayınevi, Ankara.
Göğüş, B. (1978), Orta Dereceli Okullarımızda Türkçe ve Yazın Eğitimi, Gül Matbaacılık, Ankara.
Güneş, F. (2007), Türkçe Öğretimi ve Zihinsel Yapılandırma, Nobel Yayınları, Ankara.
Kadaman, M. (1972), "Ortaöğretimde Dil bilgisi Sorunu", Dil bilgisi Sorunları II, TDK Yayınları, s.298-306.
Karahan, L. (2009), "Dil Bilgisi Öğretiminde Bütün-Parça İlişkisinin Önemi", International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, S. 4(8), 23-30.
Kavcar, C. Oğuzkan, F. ve Sever, S. (1995), Türkçe Öğretimi, Engin Yayınevi, Ankara.
Kiper, K. Z. (1972), "Gramer Öğretiminde Metot Dolayısıyle", Dil Bilgisi Sorunları, TDK Yayınları, s.35-38.
Korkmaz, Z. (1992), Gramer Terimleri Sözlüğü, TDK Yayınları, Ankara.
MEB, (2006), İlköğretim Türkçe Dersi Öğretim Programı (6, 7, 8. Sınıflar), MEB Yayınları, Ankara.
Nunan, D. (1998), Language Teaching Methodology, Prentice Hall, UK.
Öz, F. (2001), Uygulamalı Türkçe Öğretimi, Anı Yayınları, Ankara.
Özbay, M. (2003), İlköğretim Okullarında Türkçe Öğretimi, Gölge Matbaacılık, Ankara.
Patton, M. Q. (1987), How to use qualitative methods in evaluation, Sage Publications, USA.
Punch, K. F. (2005), Sosyal Araştırmalara Giriş (Çev. D. Bayrak, H. B. Arslan ve Z. Akyüz), Siyasal Kitabevi, Ankara.
Robson, C. (2001), Real world research, Blackwell Publishers, USA.
Sağır, M. (2002), İlköğretim Okullarında Türkçe Dil Bilgisi Öğretimi, Nobel Yayınları, Ankara.
Schwenk, H. (1993), "Anadili ve Yabancı Dil Öğretiminde Dil Bilgisi", Dil Dergisi, S.13, 33-37.
Tavşancıl, E. ve Aslan, E. (2001), Sözel, Yazılı ve Diğer Materyaller İçin İçerik Analizi ve Uygulama Örnekleri, Epsilon Yayınları, İstanbul.
Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2005), Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, Seçkin Yayınları, Ankara.