İşçi hareketlerinin futbolun tarihsel gelişimi sürecine etkisi

Günümüzde bir oyun ve bedensel aktivite dışında futbol, sosyal dokuya ilişkin bir anlamlandırma ve gösterge aracı olarak birçok araştırmaya konu olmuştur. Bu çalışmada, modern futbolun erken dönem tarihsel süreci, işçi sınıfı kültürünün gelişimi paralelinde, literatür tarama yapılarak farklı bir boyutu ile ele alınmıştır. Çalışmanın amacı, modern futbolun ortaya çıkışı ve gelişiminde önemli bir unsur olan işçi sınıfı ve futbol ilişkisini incelemek, toplumsal yapıya ve üretim biçimine bağlı olarak gelişen sporun, işçi sınıfı arasında popüler olan futbol branşı ile özdeşleşmesinin boyutlarını ortaya koymak ve ilgili literatüre kaynak sağlamaktır. Sonuç olarak; futbolun tarihsel durumunun ve gelişiminin tamamıyla anlaşılmasının ancak geçmişin işçi sınıfı ve gündelik hayat kültürüyle bağlantısının araştırılmasıyla mümkün olduğu, dünya genelinde modern futbolun ortaya çıkışında, kurumsallaşmasında ve yayılmasında, Sanayi Devrimi ile gelişen işçi hareketlerinin rolünün oldukça fazla olduğu, futbolun sınıfsal mücadelede etkin bir araç olarak kullanıldığı söylenebilir.

Effects of workers' movement on historical development process of football

Behind a game and physical activity, football became a research subject of using as an explanation factor or image tool for social structure. In this study, modern football's early period in historical process and improvement of workers' class in the world was searched by a different dimension with literature searching. The aim of the study is to determine the relation between football and working class that an important issue for raising and development of football also is aimed to examine the identification of football with working class and adding a written source to related literature. As a result; the development of football and its historical situation can be define by searching the connection of working class and daily life culture, it could be said that the role of workers movement in industrialization revolution have a huge impact in raising, institutionalization and spreading of the football around the world and also can be said that football is used as a tool in class struggle effectively.

PDF

___

Alili, T., Bir Bilim Olan Sporun Anası: Olimpiyatlar, Bilim ve Ütopya, Sayı 122, s. 14-21„2004.
Adıgüzel, Y., Kitle Toplumunun Açmazları Kültür Endüstrisi, Şehir Yayınları, İstanbul 2001.
Akşar T., Endüstriyel Futbol, Literatür Yayınları, İstanbul, 2005.
Aktiikün, İ., Arenedan Stadyuma Spor Siyaset İlişkisine Kısa Bir Bakış, Özgür Üniversite Forumu, (25): 46-57, 2004.
Armağan, İ., Sporun Toplum Bilimsel Temelleri, Ege Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu Yayınları, Yayın No:4, 1981.
Aslım, M., Modern Toplumda Sporun İşlevi Üzerine Karşılaştırmalı Bir Araştırma, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Ankara, 2007.
Azzellini, D., Tihimmel, S., Futbolistas: Futbol ve Latin Amerika, Edt: Dario Azzellini,Stefen Tihimmel, Çev: Serra Bucak, Otonom Yayıncılık, İstanbul, 2008.
Bambery, C., Marksizm ve Spor, Çev: Ceylan Özerengin, Birikim (158) 6, 82-93, 2002.
Boniface, P., Futbol ve Küreselleşme, Çev: İsmail Yerguz, NTV Yayınları: 5, İstanbul, 2007.
Bourdieu, P., Toplumbilim Sorunları, Çev: Işık Ergüden, Kesit Yayınları, İstanbul, 1997.
Büker, S., Tenisten Sonra Sodasız Viski, İmge Kitabevi, Ankara, 1992.
Devecioğlu, S., Türkiye'de Futbolun Kurumsallaşması, İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, Sayı 26, s. 373-396, 2008.
Doğan, C., Popüler Kültür ve Spor/Futbol, Sosyoloji Notları Sayı 4-5, s. 12-22, 2008.
Doruk, Y., Futbol, Kamusal Alan ve Demokrasi, Toplum ve Bilim Dergisi, Sayı 103, s.107-121, 2005.
Dunkhorst, J., Solcu futbol mu? Sağcı futbol mu? Futbolistas: Futbol ve Latin Amerika, Edt: Dario Azzellini, Stefan Tihimmel, Çev: Serra Bucak, Otonom Yayıncılık, İstanbul, 2008.
Dürüşken, Ç., Eskiçağda Spor, Eski Çağ Bilimleri Enstitüsü Yayını, Graphis Matbaacılık, İstanbul, 1991.
Edelman, R, Spor ve Siyasal Sol, Çev: Aslı Toksabay, Düşe-Yazma, Sayı 11, s. 56-59, 2005.
Elsey, B.J., Promises of Participation: The Politics of Football Clubs in Chile, 1909-1962, PhD Thesis, Stony Brook University, 2007.
Fişek, K., Spor Yönetimi, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları, Yayın No 515, Ankara, 1980.
Fişek, K., Futbolu Neden Sevmeli Futbolu Neden Sevmemeli Kararı Siz Verin, Futbolu Neden Sevmemeli, YGS Yayınları, İstanbul, 2006.
Fişek, K., Bilim ve Sanat Dergisi (18): 4-7, 1982.
Fişek, K., Sporun Anatomisi, YGS Yayınları, İstanbul, 2003.
Gür, A., Spor ve Sosyal Sınıflar, Aydınlık Yayınları, No:69, İstanbul, 1979.
Güven, Ö., Futbol Topu ile Oynamanın Bazı Kültürlerdeki Benzer Görünümleri ve Tarihsel Gelişimine Ait Bilgiler, Düşünen Siyaset (2): 95-112, 1999.
Horak, R., Futbol ve Kültürü, Derleyenler: Roman Horak, Wolfgang Reiter, Tanıl Bora, İletişim Yayınları, 1993.
Hübener, K.L., "Urubu" Futbolistas: Futbol ve Latin Amerika, Edt: Dario Azzellini, Stefan Tihimmel, Çev: Serra Bucak, Otonom Yayıncılık, İstanbul, 2008.
Hür, A., 4 bin 700 Yıllık Ayak Topu, Popüler Tarih, Sayı 22, s.60-65, 2002.
Hürkan, S., Yıkılmayan İmparatorluk Futbol, Ümit Yayıncılık Ankara, 2000.
Kurt, M., Spor, Toplum ve Ötesi, Özgür Üniversite Forumu, Sayı 25, s. 131-140, 2004.
Kurt, M., Atayman, V., Modern Sporun İlkelerinin Kökeni, "Arenada Show" Modern Sporun Dünü ve Bugünü, Sorun Yayınları, İstanbul, 1997.
Küçük, Y., Futbolun Siyasal İktisadı, Futbolu Neden Sevmemeli, YGS Yayınları, İstanbul, 2006.
Moritz, F., "Tabutlar Şarkılar ve Pura Vida" Futbolistas: Futbol ve Latin Amerika, Edt: Dario Azzellini, Stefan Tihimmel, Çev: Serra Bucak, Otonom Yayıncılık, İstanbul, 2008.
Nam, D.FI., "A Descriptive Study of College Students' Opinions on The Link Between Sports and Politics in The Republic of Korea", PhD Thesis, Daphne-Alabama, 1997.
Okuyan, K., Anti Futbol Yazısı, Futbolu Neden Sevmemeli, YGS Yayınları, İstanbul, 2006.
Özmen, H., Futbol, Holiganizm ve Medya, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, 2000.
Öztan, G. G., Türkiye'de Futbol ve Sınıf Bilinci, - http://sendika.org/yazi.php7yazi_ no=4760
Riordan, J., The Worker Sports Movement, International Politics of Sport in the 20th Century, Edt: James Riordan and Arnd Kriiger, Spon Press, London, 1999.
Rowe, D., Popüler Kültürler Rock ve Sporda Haz Politikası, Çev: Mehmet Küçük, Ayrıntı Yayınları, İstanbul, 1996.
Sert, M., Spor Sosyolojisi ve Türk Futbolunda İktidar Sorunu, Mimar Sinan Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, 1999.
Sezai, İ., Şehirleşme, Ağaç Yayınları, İstanbul, 1982.
Talaş, C., Sosyal Politika, Sevinç Matbaası, Ankara, 1967.
Talimciler, A., Futbol Değil İş: Endüstriyel Futbol, İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, Sayı 26, s.89-114, 2008.
Tihimmel, S., "Uruguay" Futbolistas: Futbol ve Latin Amerika, Edt: Dario Azzellini, Stefan Tihimmel, Çev: Serra Bucak, Otonom Yayıncılık, İstanbul, 2008.
Trifonas, P.P., Umberto Eco ve Futbol Everest Yayınları, Çev: Derya Kömürcü, İstanbul, 2004.
Uğur, Y., Halk Sporu Kurultayı, İnsanca Spor Dergisi, (1): 2-3, 2002.
Wahl A., Ayaktopu Futbolunun Öyküsü, YKY, İstanbul, 2005.
Yetim, A., Spor Sosyolojisi, Morpa, 2005.