Z. Fulya TEMEL, Kübra KANAT, K. Büşra KAYNAK EKİCİ, Firdevs CANBERİ

HASTANEYE YATMA DENEYİMİ OLAN VE OLMAYAN 5-6 YAŞ ÇOCUKLARININ DOKTOR, HEMŞİRE VE HASTANE ALGILARININ İNCELENMESİ

Bu araştırma, 3-24 ay süreyle hastaneye yatma deneyimi olan ve olmayan 5-6 yaş çocuklarının doktor,hastane ve hemşire algılarının benzetmeler (similes) ve çizimler aracılığıyla incelenmesi amacıylayapılmıştır. Nitel araştırma yaklaşımlarından fenomenoloji deseni kullanılan araştırmada veri toplama aracıolarak araştırmacılar tarafından hazırlanan formların yanı sıra veri çeşitlemesi yapmak amacı ile çocuklarındoktor, hastane ve hemşire algılarını yansıtan resimleri kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu, 5-6yaşları arasında olup; Denizli’de bulunan bir özel hastanede tedavisi süren 50 çocuk ile MEB’e bağlı birbağımsız anaokulunda öğrenimlerine devam eden sağlıklı 50 çocuk oluşturmuştur. Çalışma grubununseçilmesinde amaçlı örnekleme yöntemlerinden uygun örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanınverileri içerik analizine tabi tutulmuş; buna göre çocukların doktor algılarının; fiziksel özellikleri açısından,mesleki özellikleri açısından, duygusal durum açısından, hayali kahramanlar olarak ve hayvanlarlailişkilendirilmesi açısından doktorlar olmak üzere toplam beş kategori altında toplandığı görülmüştür.Çocukların hastane algıları; fiziksel özellikleri açısından, duygusal durum açısından ve işlevi açısındanhastane olmak üzere üç kategoride ele alınmıştır. Hemşire algıları ise; fiziksel özellikleri, meslekiözellikleri ve duygusal durum açısından hemşire olarak üç kategoride toplandığı; tüm kategorilerdençocukların çizimlerinin algılarını yansıttığı belirlenmiştir. Bu sonuçlar doğrultusunda çocukların hemaileleri hem de hastane personeli tarafından duygusal olarak desteklenmeleri, ihtiyaçlarının zamanında veçocuğun yaşına uygun bir şekilde karşılanması önerilmiştir.

THE INVESTIGATION OF HOSPITALIZED AND NONHOSPITALIZED 5-6 AGED CHILDREN’S PERCEPTIONS OF DOCTOR, NURSE AND HOSPITAL

This study was conducted to investigate the 5-6 years of age children’s who were sick for 3-24 months and who were not perceptions of doctor, hospital, and nurse by means of similes and drawings. In this study phenomenology design of qualitative research was adopted; in order to collect the data of the study, along with the forms prepared by the researchers, children’s drawings reflecting their perceptions on doctor, hospital, and nurse was used to enable data triangulation. The study group was composed of 50 children who were treated in a private hospital in Denizli and 50 healthy children who pursued their education in an independent kindergarten of MONE; all of the children were aged between 5 and 6. Convenience sampling method which is one of the purposeful sampling methods was used to determine the study group. The data collected in this study were analyzed through content analysis and the results revealed that children’s perceptions of doctors were classified under five categories as; physical characteristics, occupational characteristics, emotional state, imaginary heroes, and relating to animals. The children’s perceptions of hospital were composed of three categories as physical features, emotional state, and function. Similarly, their perception of nurse was also gathered under three categories as physical characteristics, occupational characteristics, and emotional state; and the drawings of children in all categories reflected their perceptions. In line with these results, it is suggested that children must be supported emotionally by both their parents and hospital staff, and their needs should be fulfilled on time and in accordance with their ages.

PDF

___

Acehan, G. (2011). Hastaneye yatmanın yaş dönemlerine göre çocuk üzerindeki etkileri ve hemşirenin rolü. http://www.acibademhemsirelik.com/edergi/yeni_tasarim/files/Hastaneye%20Yatman%C4%B1n%20Ya%C5%9F%20D%C3 %B6nemlerine%20.pdf sayfasından 10.10.2017 tarihinde erişilmiştir.
Akgün, E. (2016). Okul öncesi öğretmen adaylarının çocuk ve okul öncesi öğretmeni kavramına ilişkin metaforik algıları. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(4), 652-1672.
Aktamış, H. & Dönmez, G. (2016). Ortaokul öğrencilerinin fen bilimleri dersine bilimine fen bilimleri öğretmenine ve bilim insanına yönelik metaforik algıları. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 35(1), 7-30.
Artut, K. (2010). Okul öncesinde resim eğitimi. Ankara: Anı Yayıncılık.
Başbakkal, Z., Sönmez, S., Celasin, N. S. & Esenay, F. (2010). 3-6 yaş grubu çocuğun akut bir hastalık nedeniyle hastaneye yatışa karşı davranışsal tepkilerinin belirlenmesi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 7(1), 456-468.
Batı, D. (2012). (4-12 yaş) Çocuk resimleri ve onların iç dünyalarının resimlerine yansıması (Yayımlanmamış doktora tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
Baykoç, N. (2006). Hastanede Çocuk ve Genç. Ankara: Gazi.
Benzetme. (n. d.) In Türk Dil Kurumu Güncel Türkçe Sözlük online. Retrieved from http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_gts&arama=gts&guid=TDK.GTS.5b62bd 5e8d7978.76855973
Brady, M. (2009). Hospitalized children’s views of the good nurse. Nursing Ethics. 16(5), 543-560.
Bredin, H. (1998). Comparisons and similes. Lingua, 105(1-2), 67-78.
Bulut, M. & Tezel Şahin, F. (2017). Anne babaların çocuk kavramına ilişkin algılarının incelenmesi: Bir metafor çalışması. 5. Uluslararası Okul Öncesi Eğitim Kongresi bildiri özet kitabı içinde (ss. 22). Ankara: Gazi Üniversitesi.
Çavuşoğlu, H. (2008). Çocuk Sağlığı Hemşireliği. Ankara: Sistem.
Cherney, I. D., Seiwert, C. S., Dickey, T. M. & Flichtbeil, J. D. (2006). Children’s drawings: A mirror to their minds. Educational Psychology: An International Journal of Experimental Educational Psychology. 26(1), 127-142.
Corsano, P., Majorano, M., Vignola, V., Cardinale, E., Izzi, G. & Nuzzo, M. J. (2012). Hospitalized children’s representations of their relationship with nurses and doctors. Journal of Child Health Care. 17(3), 294-304.
Dağlıoğlu, E. & Deniz, Ü. (2011). Okul öncesi dönem çocuklarının insan figürü çizimlerinin gelişimsel açıdan cinsiyete göre incelenmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 10(35), 16-30.
Dağlıoğlu, E., Deniz, Ü. & Kan, A. (2010). A study on the emotional indicators in 5-6 year old girls’ and boys’ human figure drawings. Procedia Social and Behavioral Sciences. 2(2010), 1503-1510.
Dünya Sağlık Örgütü (2017). Dünya Sağlık Örgütü Anayasası: İlkeler. http://www.who.int/about/mission/en/ sayfasından 20.10.2017 tarihinde erişilmiştir.
Durualp, E., Çiçenoğlu, S., Mümünoğlu, S., Kalkanlı, G. & Altuntaş, Z. (2012). Hastanede yatmış olan okul öncesi dönem çocuklarının yaptıkları resimlerin incelenmesi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 1(3), 249-260.
Er, M. (2006). Çocuk, hastalık, anne-babalar ve kardeşler. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi, 49(2), 155-168.
Eraslan Çapan, B. (2010). Öğretmen adaylarının üstün yetenekli öğrencilere ilişkin metaforik algıları. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(12), 140-154.
Ersoy, Ö., Kurtulmuş, Z., Kaynak Ekici, K. B. & Özkan, H. K. (2017). Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğuna ilişkin öğretmen adaylarının metaforik algıları. Zeki Yüksekbilgili (Edt.) Uluslararası sosyal araştırmalar kongresi bildiri kitapçığı içinde (s.1169-1182). İstanbul: İndense Eğitim
Fadaee, E. (2010). Symbols, metaphors and similes in literature: A case study of Animal Farm. International Journal of English and Literature, 2(2), 19-27.
Gültekin, G. & Baran, G. (2005). Hastalık ve çocuk. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 8(8), 61-68.
Gündüz, S., Yüksel, S., Aydeniz, G. E., Aydoğan, R. N., TürEksoy, H., Dikme, İ. B. &
Efendiler, İ. (2016). Çocuklarda hastane korkusunu etkileyen faktörler. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi, 59, 161-168.
Halmatov, S. (2016). Çocuk resimleri analizi ve psikolojik resim testleri. (3. Baskı). Ankara:Pegem Akademi.
İnal Emiroğlu, F. N. & Pekcanlar Akay, A. (2008). Kronik hastalıklar, hastaneye yatış ve çocuk. Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 22(2), 99-105.
Işıktekiner, F. S. & Akbaba Altun, S. (2011). Hastane Okullarındaki Sorunlar ve Yaşantılar. Eğitim ve Bilim, 36(161), 318-331.
Kök, M., Balci, A., & Bilgiz, Ş. (2017). Okul öncesi öğretmenlerinin ve öğretmen adaylarinin kaynaştirma öğrencisine yönelik metaforlari. TURAN: Stratejik Arastirmalar Merkezi, 9(36), 290-302.
Kuyucu, Y., Şahin, M. & Kapıcıoğlu, O. M. (2013). Okul öncesi öğretmenlerinin çocuk kavramına ilişkin sahip oldukları zihinsel imgeler. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 2(2), 43-53.
Mack, D. (1975). Metaphoring as speech act: some happiness conditions for implicit similes and simple metaphors. Poetics (4) 221-256.275
Malchiodi, C. A. (2013). Çocukların resimlerini anlamak. (Tülin Yurtbay, Çev). İstanbul: Nobel Tıp.
Matsumori, N. (2005). Use of drawing technique in nursing assessment. Journal for Specialist Pediatric Nursing, 10(4), 191-195.
Miles, M. B. & Huberman, A. M. (2015). Nitel veri analizi. (Sadegül Akbaba Altun & Ali Ersoy, Çev. Ed.). Ankara: Pegem Akademi.
Okyay, L. (2008). 6 Yaş Grubu Çocukların Aile Resimlerinin Sosyokültürel Değişkenler ve Davranış Problemleri Açsından Karşılaştırılması. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Özsoy, Y. (2014). Bilim ve sanat merkezi öğrenci, öğretmen ve velilerinin üstün yetenekli öğrenci kavramına ilişkin metaforları. Üstün Yetenekliler Eğitimi ve Araştırmaları Dergisi (UYAD), 2(1), 74-88.
Patton, M. Q. (2014). Nitel Araştırma ve Değerlendirme Yöntemleri. (Mesut Bütün ve Selçuk Beşir Demir, Çev Edt.). Ankara: Pegem Akademi.
Pesen, A. (2015). Ebeveynlerin çocuk kavramına yükledikleri metaforlar. Turkish Studies - International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 10(15), 731-748.
Peykerli, G. (2003). Ölümcül hastalıklara psikolojik yaklaşım. Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 25(4), 62-65.
Roller White, C., Wallace, J. & Huffman, L.C. (2004). Use of drawings to identify thought impirment among students with emotional and behavioral disorders: An exploratory study. Art Therapy: Journal of Amerikan Art Therapy Association. 21(4), 210-218.
Saban, A. (2008). Okula ilişkin metaforlar. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 55(55), 459-496.
Saban, A. (2009). Öğretmen adaylarının öğrenci kavramına ilişkin sahip oldukları zihinsel imgeler. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(2), 281-326.
Salmela, M., Salanterä, S. & Aronen, E. (2009). Child-reported hospital fears in 4 to 6- year-old children. Pediatric Nursing, 35(5), 269.
Saranlı, A. G. & Kurtulmuş, Z. (2017). Okul öncesi ve çocuk gelişimi bölümü öğretim üyelerinin üstün yetenekli çocuklara ailelerine ve öğretmenlerine yönelik metaforları. 5. Uluslararası Okul Öncesi Eğitim Kongresi bildiri özet kitabı içinde (ss. 167). Ankara: Gazi Üniversitesi.
Sayıl, M. (2004). Çocuk resimlerinin klinik amaçlı kullanımı üzerine bir değerlendirme. Türk Psikoloji Yazıları. 7(14), 1-13.
Şen Beytut, D. Ş, Bolışık, B., Solak, U. & Seyfioğlu, U. (2009). Çocuklarda hastaneye yatma etkilerinin projektif yöntem olan resim çizme yoluyla incelenmesi. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi, 2(3), 35-44.
Sezer Soydemir, Ş. (2011). Okul öncesi öğretmen ve ebeveynlerinin birbirlerini ve okul öncesi çocuklarını nasıl algıladıklarının metaforlar yoluyla incelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Selçuk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya. 276
Shibata, M., Toyomura, A., Motoyama, H., Itoh, H., Kawabata, Y., & Abe, J. I. (2012). Does simile comprehension differ from metaphor comprehension? A functional MRI study. Brain and Language, 121(3), 254-260.
Shirvani, F., & Abbaszadeh, F. A Study of the Use of Metaphor and Simile in the Lyric Setting of Nezami’s Leyli va Majnun and Khosrow va Shirin. Sindhological Studies. (4). 118-124.
Sönmez Düzkaya, D., Uysal, G. & Akay, H. (2014). Nursing perception of the children hospitalized in a university hospital. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 152, 362- 367.
Taş, Y., Aslan, D. & Sayek, İ. (2006). Doktorluk mesleğini çocuklar resimlerine nasıl yansıtıyorlar? 7-12 yaş grubu çocuklar arasında yapılmış bir örnek. STED, 15(11), 184- 191.
Tates, K. & Meeuwesen, L. (2000). Let mum have her say: Turntaking in doctor-parentchild communication. Patient Education and Counseling, 40, 151-162.
Tates, K. & Meeuwesen, L. (2001). Doctor-parent-child communication: A (re)view of the literature. Social Science and Medicine, 52, 839-851.
Temel, Z. F., Kanat, K., Çoban, M. N. & Görgün, E. (2016). İlkokul öğretmenleri birinci sınıf öğrencileri ve ailelerinin okul öncesi eğitimi ve öğretmeni algılamalarının metafor yolu ile incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 24(5), 2609-2624.
Thomas, G. V. & Silk, A. M. (1990). An introduction to the psychology of children's drawings. New Yok: New York University.
Tielsch, A. H. & Jacson-Allen, P. (2005). Listen to them draw: Screening children in primary care through the use of human figüre drawings. Pediatric Nursing. 10(4), 191- 195.
Ünal, D., Gür Erdoğan, D. & Demirhan, E. (2014). Bilsem’nde öğrenim gören çocukların anne ve babalarının üstün yetenekli çocuk kavramına dair metaforik algıları. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi. 5, 266-274.
Uysal, G., Sönmez Düzkaya, D., Bozkurt, G. & Çöplü, Y. (2018). Hastanede yatan çocukların hemşiire algısının resim çizme yöntemi ile incelenmesi: Projektif araştırma. Mersin Üniversiesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 11(1), 62-74.
Weaver, K., Prudhoe, G., Battrick, C. & Glasper, E. A. (2007). Sick children’s perceptions of clown doctor humour. Journal of Children's and Young People's Nursing, 1 (8), 359-365.
Yavuzer, H. (2009). Resimleriyle Çocuk. İstanbul: Remzi.
Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2013). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin.
Yıldız Çiçekler, C. & Öner Koruklu, N. (2013). 4-6 yaş arasındaki çocukların serbest resim çalışmalarındaki resim özellikleri. Hacettepe Üniverstesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 28(2), 251-263.
Yılmaz, E., Ergin, B., Kaynak, K. B. & Köksal, O. (2014). Investigation of pre-school administrators’ perception about pre-school teacher and children: A methapor sample. The Journal of Academic Social Science. 2(1), 573-592. 277
Young, B., Dixon-Woods, M., Windridge, K. C. & Heney, D. (2003). Managing communication with young people who have a potentially life threatening chronic illness: Qualitative study of patients and parents. BMJ, 325, 305-309.