OKUL ÖNCESİ DÖNEM ÜSTÜN YETENEKLİ VE NORMAL GELİŞİM GÖSTEREN ÇOCUĞU OLAN AİLELERİN ÜSTÜN YETENEKLİ ÇOCUKLARA İLİŞKİN GÖRÜŞLERİNİN İNCELENMESİ
Çalışmada okul öncesi dönemde üstün yetenekli çocuğu olan ve okul öncesi dönemde normal gelişimgösteren çocuğu olan ailelerin üstün yetenekli çocuklarla ilgili görüşlerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Buamaç doğrultusunda araştırmanın çalışma grubunu okul öncesi dönemde üstün yetenekli çocuğu olan 10ebeveyn ve okul öncesi dönemde normal gelişim gösteren çocuğu olan 10 ebeveyn olmak üzere toplam 20kişi oluşturmaktadır. Nitel araştırma yöntemlerinden betimsel analizin kullanıldığı bu çalışmada yüz yüzegörüşme yapılmıştır. Kapsam geçerliliği bakımından Gazi Üniversitesi Temel Eğitim Bölümü Okul ÖncesiAna Bilim Dalı’ndan 3 uzman görüşü alınarak yarı yapılandırılmış görüşme formu oluşturulupuygulanmıştır. Elde edilen veriler betimsel analiz yöntemi kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırmanınsonucunda; çalışma grubunda yer alan normal gelişim gösteren çocuğu olan ailelerin üstün yeteneklibireylerin sahip oldukları özellikler hakkında yeterli ve doğru bilgilere sahip olmadıkları, üstün yetenekliçocuğu olan ebeveynlerin ise çocuklarının özelliklerini bildikleri fakat eğitim ve uygulamalar hakkındayeterli bilgi sahibi olmadıkları saptanmıştır.
INVESTIGATION ON THE VIEW OF FAMILIES WITH GIFTED CHILDREN AND SHOWING NORMAL DEVELOPMENT IN THE PRE-SCHOOL PERIOD IN REGARD TO GIFTED CHILDREN
The aim of the study was examining the ideas of families had a children with gifted children in preschool period and families had children with normal development indication in preschool period. Towards this purpose, the study group constitutes 20 parents, 10 parents who are normal development in preschool period and 10 parents who are gifted children in preschool period. This study which qualitative research method used is interviewed face-to-face. In terms of content validity, semi-structured interview form was formed by taking 3 expert opinions from Gazi University Primary Education Department Preschool Education Program. The obtained data were analyzed using descriptive analysis method. As a result of the research; families with children who are normally developing in the study group are not aware that gifted individuals do not have adequate and accurate information about the characteristics they possess, parents with a gifted child know that they know the characteristics of their children but do not have enough knowledge about education and practice.
___
- Akarsu, F. (2004a). Üstün yetenekliler. M. R. Şirin & A. Kulaksızoğlu & A. E. Bilgili (Ed.), Üstün yetenekli çocuklar seçilmiş makaleler kitabı içinde (s. 127-155). İstanbul: Çocuk Vakfı.
- Akarsu, F. (2004b). Üstün yetenekli çocukların ailelerinin sorunları. M. R. Şirin & A. Kulaksızoğlu & A. E. Bilgili (Ed.), Üstün yetenekli çocuklar seçilmiş makaleler kitabı içinde (s. 447-461). İstanbul: Çocuk Vakfı.
- Avcı, N. ve Ersoy, Ö. (2004). Üstün zekâlı ve üstün yetenekliler. M. R. Şirin & A. Kulaksızoğlu & A. E. Bilgili (Ed.), Üstün yetenekli çocuklar seçilmiş makaleler kitabı içinde (s.195-211). İstanbul: Çocuk Vakfı.
- Bakır, B. (2015). Üstün zekâlı olan ve üstün zekâlı olmayan öğrencilerin benlik algısı ve ebeveynlerinin çocuk yetiştirme stilleri üzerine bir yapısal eşitlik modellemesi. Yüksek Lisans Tezi, Mersin Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Mersin.
- Baykoç, N. (Ed.). (2010). Öğretmenlik programları için özel eğitim. Ankara: Gündüz.
- Callard-Szulgit, R.(2010). Parenting and teaching the gifted (Second Edition). Unıted Kıngdom: Rowman & Littlefield.
- Clark, B. (2015). Üstün zekâlı olarak büyümek (Ü, Oğurlu & F. Kaya, Çev.). Ankara: Nobel.
- Conklın, W. ve Freı, S. (2016). Üstün zekâlı ve yetenekliler için eğitim programının farklılaştırılması (N. Kahveci, Çev.). İstanbul: Özgür.
- Cutts, E. N. ve Moseley, N. (2004). Üstün zekâlı ve yetenekli çocukların eğitimi (İ. Ersevim, Çev.). İstanbul: Özgür.
- Dağlıoğlu, E. ve Alemdar, M. (2010). Üstün yetenekli bir çocuğun ebeveyni olmak. Kastamonu Eğitim Dergisi. 18 (3), 849-860.
- Dağlıoğlu, E. ve Suveren, S. (2013). Okul öncesi dönem üstün yetenekli çocukların belirlenmesinde öğretmen ve aile görüşleri ile çocukların performanslarının tutarlılığının incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 13(1), 431-453.
- Davaslıgil, Ü. (2004). Üstün çocuklar. M. R. Şirin& A.Kulaksızoğlu& A. E. Bilgili (Ed.), Üstün yetenekli çocuklar seçilmiş makaleler kitabı içinde (s. 211-221). İstanbul: Çocuk Vakfı Davıs, A. G. (2014). Üstün yetenekli çocuklar ve eğitimi: Öğretmenler ve ebeveynler el kitabı (M. Koç, Çev.). İstanbul: Özgür.
- Demirhan, H., Erdoğan, D. ve Ünal, D. (2016). Bilsem’ de öğrenim gören çocukların anne ve babalarının üstün yetenekli çocuk kavramına dair metaforik algıları. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi. 5(30), 266-274.
- Enersen, D., Robınson, A. ve Shore, B. (2014). Üstün zekalılar eğitiminde en iyi uygulamalar: Kanıt temelli bir kılavuz (Ü, Oğurlu & F. Kaya, Çev.). Ankara: Nobel.
- Hallahan, K. ve Kauffman, J. (2006). Exceptıonal learners. UnıtedStates: Pearson.
- Johnsen, S.K. (2005). Identifying gifted students. USA: Prufrock.227
- Karakuş, F. (2010). Üstün yetenekli çocukların anne babalarının karşılaştıkları güçlükler. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 6(1), 127-144.
- Karakuş, F. (2014). Üstün yetenekli çocuğu olan anne babaların çocuklarının eğitimine yönelik algıları. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 33(1), 289-304.
- Koç, F. ve Saranlı, A.G. (2017). Erken çocukluk dönemindeki Üstün yetenekli çocuklara ilişkin Türkiye’ deki lisansüstü çalışmaların çok boyutlu analizi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 41(1), 163-183.
- Kurtulmuş, Z. (2010). Bilim ve sanat merkezine devam eden üstün yetenekli çocukların ailelerine verilen bilgisayar temelli eğitimin aile bireylerinin aile ilişkilerini algılamalarına ve çocukların mükemmeliyetçilik düzeylerine etkisinin incelenmesi. Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Levent, F. (2013). Üstün yetenekli çocukları anlamak. Ankara: Nobel MEB 2015. https://orgm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2016_10/07031350_bilsem_yonergesi.pdf Erişim Tarihi: 29.08.2017
- Metin, N. ve Saranlı, A. G. (2015, Mayıs). Erken müdahale bakış açısı ile üstün yetenekli çocuklar, Uluslararası Katılımlı 3. Çocuk Gelişimi ve Eğitimi Kongresi: Erken Müdahale, Hacettepe Üniversitesi, Kültür Merkezi, Ankara.
- Ömeroğlu, E. (2004). Okul öncesinde üstün çocuklar ve eğitimi. M. R. Şirin & A.Kulaksızoğlu & A. E. Bilgili (Ed.), Üstün yetenekli çocuklar seçilmiş makaleler kitabı içinde (s. 275-283). İstanbul: Çocuk Vakfı
- Özbay, Y. (2013). Üstün yetenekli çocuklar ve aileleri. Ankara: T.C. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı, http://ailetoplum.aile.gov.tr/data/542925ac369dc32358ee29fb/ustunyeteneklicocuklar.p df sayfasından erişilmiştir.
- Özsoy, Y. (2014). Bilim ve Sanat Merkezi öğrenci, öğretmen ve velilerin üstün yetenekli öğrenci kavramına ilişkin metaforları. Üstün Yetenekliler Eğitimi Araştırmaları Dergisi, 2(1), 74-87.
- Rogers, K. (2002). Reformıng gıfted educatıon. Unıted States: Great Potentıal Press.
- Sak, U. (2009). Üstün yetenekliler eğitim programları. Ankara: Maya Akademi.
- Sak, U. (2013). Üstün zekâlılar: Özellikleri, tanılanmaları, eğitimleri. Ankara: Vize.
- Saranlı, A.G. ve Kurtulmuş, Z. (2017, Ekim). Okul öncesi ve çocuk gelişimi bölümü öğretim üyelerinin üstün yetenekli çocuklara, ailelere ve öğretmenlerine yönelik metaforları. 5. Uluslararası Okul Öncesi Eğitim Kongresi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
- Saranlı, A.G. ve Metin, N.(2012, Kasım). Üstün yetenekli çocukların ailelerinin eğitim ihtiyaçlarını belirlemeye yönelik bir analiz çalışması. 3. Türkiye Üstün Yetenekli Çocuklar Kongresi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
- Saranlı, A.G. ve Metin, N.(2014). SENG üstün yetenekliler aile eğitimi modelinin üstün yetenekli çocuklar ve ailelerine etkileri. Eğitim ve Bilim Dergisi, 39, 1-13.228
- Saranlı, A. G.(2015). Üstün Yeteneklilerin Ailelerinin Eğitimi. F. Şahin (Ed.), Üstün zekâlı ve üstün yetenekli öğrencilerin eğitimi, içinde (s. 210-233), Ankara: Pegem Akademi.
- Saranlı, A.G. (2017a). Okul öncesi dönemdeki erken müdahale uygulamalarına farklı bir bakış: Üstün yetenekli çocuklar için erken zenginleştirme. Eğitim ve Bilim Dergisi, 42, 343-359.
- Saranlı, A.G. (2017b). Eş zamanlı olmayan gelişimin üstün yetenekli çocuklardaki görünümü üzerine bir örnek olay çalışması. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 18(1), 89-108.
- Saranlı, A.G. (2017c). Türkiye'deki üstün yetenekli çocukların ailelerinin başa çıkma yöntemleri ve destek sistemleri araştırması. Nesibe Aydın, 11, 1-13.
- Smith, C. (2012). Gifted and talented students: meeting their needs in New Zealand schools. New Zealand: Learning Media.
- Sousa, D. (2003). How the gıfted braın learners. Unıted States: CorwınPress.
- Suveren, S. (2006). Anasınıfına devam eden çocuklar arasından üstün yetenekli olanların belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bolu.
- Temel, F. ve Kurtulmuş, Z. (2017, Kasım). Üstün yetenekli çocuğa sahip ailelerin yaşadıkları güçlükler. Üstün Zekâlı Ve Yetenekli Çocuklar Kongresi, ODTÜ, Ankara.
- Weber, C.L. ve Stanley, L. (2012). Educating Parents of Gifted Children: Designing Effective Workshops for Changing Parent Perceptions. Gifted Child Today, 35(2), p.128- 136.
- Vuran, S. (Ed.). (2013). Özel eğitim. Ankara: Maya Akademi.
- Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin.