Demokatik hukuk devletlerinde yargının kurumsallaşması

Bu makalede, demokratik hukuk devletlerinde, en yaşamsal kurum ve devletin temeli olan yargının nasıl kurumsallaşması ve çalışması gerektiği üzerinde durulmaktadır. Özellikle demokratik ülkelerde her ikisi de uygulama imkanı bulan, yargı ayrılığı ve yargı birliği sistemleri irdelenmekte ve bunlardan hangisi adil, tarafsız ve bağımsız yargı için tercih edilmelidir? sorusuna cevap aranmaktadır. Bu bağlamda, ülkemizde yargının kurumsallaşması konusunda tarihsel ve teorik bilgiler verilmiş ve bu bilgiler karşılaştırmalı hukuk verileriyle birlikte değerlendirilerek sonuçları ortaya konulmaya çalışılmıştır. Özet olarak bu çalışmanın amacı, demokratik hukuk devletinin özelliği ve gereği olarak bağımsız, tarafsız ve adil olması gereken yargının, bu temel özellikler doğrultusunda ne şekilde kurumsallaşması, örgütlenmesi ve çalışması gerektiğini araştırmaktır.

Institutionalisation of judiciary in democratic states based on rule of law

The study focuses on the question about how the judiciary, which plays a vital role in the operation of a democratic state based on the rule of law, should function and be established to carry out such determined role. In this study, the court systems with divided juristictions based on ratione materiae which are mostly established in Continental Europe and a single-unified court system that mostly exists in common law tradition are considered; and that which of these two are to be preferred according to the scheme that meets the requirements of a fair, impartial, and an independent judiciary will also be explored. In this context, after the examination of the historical process in the institutionalisation of the judiciary in Turkey, the debates over this process have been assessed in the light of the information provided by the comparative law studies. Finally, the purpose of this study is to determine in what way a fair, impartial, and independent judiciary, which is one of the main characteristics of, and amust for, a democratic state based on the rule of law, should be so structured and operated as to comply with such characteristics and functions.

___

  • Acil, Fırat: “Askeri Yargının Hukuk Devletindeki Yeri”, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara 2008.
  • Çağlayan, Ramazan: SDE Yargı Raporu, Ankara 2010.
  • Dworkin, Ronald M., Siyasal Anayasanın Ahlaki Temelleri, Anayasa Yargısı, S. 28, Ankara, 2011.
  • Ekinci, Ekrem Buğra: “Tanzimat Devri Osmanlı Mahkemeleri”, Yeni Türkiye, Y. 6, S. 31, Ocak-Şubat 2000.
  • Erdem, Fazıl Hüsnü: Coşkun, Vahap, SDE Yargı Raporu, Ankara 2010.
  • Erdoğan, Mustafa: Yargı Birliği ve Askeri Yargı, 15.01.2011,
  • http://www.moralhaber.net/makale/yargi-birligi-ve-askeri-yargi/.
  • Ertürk, Recai: Mukayeseli Hukukta Askeri Yargı Teşkilatı, Askeri Mahkemelerin Kuruluşu ve Askeri Hakimlerin Statüsü, Askeri Adalet Dergisi, S.120, 2004.
  • Giegerich, Thomas: Yargının Bağımsızlığı, Tarafsızlığı ve Yönetimi Hakkında Rapor, Ankara 2009.
  • Gündüz, Hakan, (Çev.): İtalyan Askeri Yargı Sistemi, Askeri Yargılama Yetkisi Semineri, Askeri Adalet Dergisi, S: 113 (Ocak, 2002).
  • Karslı, Abdürrahim: Medeni Muhakeme Hukuku, Alternatif Yayınları, 3. Baskı, İstanbul 2012.
  • Kuzu, Burhan: “Hukuk Devleti ve Hukuk Zihniyeti, Akademik Araştırmalar Dergisi, 2001, s. 2-3, (çevrimiçi) https://siyasaliletisim.org/pdf/hukukdevletive hukukzihniyeti.pdf , Erişim Tarihi: 23.6.2013.
  • Lederer, I. Federer – Hundley, S. Barbara: Needed: An Independent Military Judiciary – A Proposal to Amend the Uniform Code of Military Justice, 3 Wm. & Mary Bill Rts. J., 1994.
  • O’Donnel, Guillermo: “Why the Rule of Law Matters”, Journal of Democracy, C.15, S.4, Ekim 2004.
  • Rives, Jack L. – Ehlenbeck, Steven J.: Civilian Versus Military Justice In the United States: A Comparative Analysis, The Air Force Law Review, 2002.
  • Roan, Colonel James B. – Buxton, Cynthia: The American Military Justice System in the New Millenium, The Air Force Law Review, 2002.
  • Yargıtay Başkanlığının Yeni Anayasa Hakkındaki Görüşleri, (Çevrimiçi) http://www.yargitay.gov.tr/belgeler/site/documents/tbmmanayasateklifi.pdf.
  • Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı, Anayasa Değişikliği Önerisi, (Çevrimiçi) http://www.yargitaycb.gov.tr/belgeler/site/documents/anayasa_7.pdf. Yanık, Murat: Yüce Divan, Der Yayınları, İstanbul 2008.
  • Yurtseven, Cemal: Mukayeseli Hukukta Askeri Yargı Sistemleri ve Türk Askeri Yargı Sistemi İle Karşılaştırılması, (Yayınlanmamış Makale), 2012.
  • Zender, Michael: Cases and Materials on the English Legal System, 10th Edition, Cambridge University Press, 2007.