BEKLENTİLER İ LE GERÇEKLER ARASINDA YENİ ANAYASA

Askeri bir müdahalenin ürünü olan 1982 Anayasasında, bugüne kadar, bazılarıoldukça kapsamlı birçok değişiklik yapılmıştır. Anayasa bir organizmaya benzetilirsebu değişiklikler, organların bir kısmının çalışmasını kolaylaştırmış fakat organizmanınkendi içindeki sistematiğini bozmuştur. Bu durum özgürlükçü, çoğulcu, sivil bir yenianayasa ihtiyacını artırmış ve toplumu bu konuda beklentiye sokmuştur. Beklentilerinkarşılanarak Türkiyenin yeni bir anayasaya kavuşması ise yakın zamanda yaşadığımızAnayasa Uzlaşma Komisyonu tecrübesi göz önünde bulundurulduğunda kolaygözükmemektedir. Mecliste grubu olan dört partinin eşit sayıdaki temsilcilerindenoluşan ve oybirliği ile karar alan Komisyon, yeni anayasayla çözüme kavuşturulmasıbeklenen birçok konuda uzlaşma sağlayamamış ve dağılmıştır. Özellikle siyasi partilerinkırmızı çizgileri olarak ifade edilen gerçekler, yeni anayasa bakımından beklentilerkarşısındaki engeller olarak yer almıştır

New Constitution Between the Expectations and Realities

Several amendments including extensive ones have been made in the 1982constitution, which is a production of the military internention of 1980. Consideringconstitutions as an organism, these amendments have simplified functioning of someorgans, while on the other hand they have impaired the sytematic of the organism.This situation has raised need for a more liberal, pluralist, civil constitution, andcreated expectations among people in this matter. Considering the recent experiencein the Constitution Conciliation Commission, it does not seem easy to have aconstitution which may meet such expectations. The Commission, which consists ofequally represented four Parliamentary groups and decides unanimously, was unableto arrive at agreements on several matters which were expected to be resolved withthe new constitution, and it eventually dispersed. Especially the facts that expressedas redlines of these Parliamentary groups became obstacle against the expectationsfrom the incomplete constitution.

___

  • AKBULUT, Olgun: “Resmi Dil ve Anayasalarda Düzenlenişi”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, Sayı 102, Eylül-Ekim 2012.
  • ARSLAN, Zühtü: “Yeni Anayasa Türkiye’nin Bitmeyen Senfonisi”, BİLGESAM Raporu No:11.
  • BARIN, Taylan: Türkiye’nin Yeni Anayasa Arayışı: 2011-2013 TBMM Anayasa Uzlaşma Komisyonu Tecrübesi, XII Levha Yayıncılık, İstanbul 2014.
  • BAŞGİL, Ali Fuat: “Din Hürriyeti, Türk Anayasası’nın 75. Maddesi Üzerinde Etüd”, http://www.libertedownload.com/ldt/din%20hurriyeti/Ali_Fuat_Basgil.pdf (erişim tarihi: 30.04.2015).
  • BATUM, Süheyl: 99 Soruda Neden ve Nasıl Çağdaş Bir Anayasa, XII Levha Yayıncılık, İstanbul 2009.
  • BİLİR, Faruk: Yeni Anayasa Yeni Mutabakat; Anayasanın Güncel Sorunları ve Çözüm Önerileri, Adalet Yayınevi, Ankara 2012.
  • COŞKUN, Vahap: “Anayasa ve Kürt Meselesi”, Liberal Düşünce, Sayı 66, Bahar 2012.
  • ÇİÇEK, Cemil: “Anayasayı Değiştirme İradesinden Yeni Anayasa Yapma İradesine Bir Zihniyet Değişimi: Neden Yeni Anayasa?”, Yeni Türkiye (Yeni Anayasa Özel Sayısı), Sayı 50, Ocak-Şubat 2013.
  • DÖNER, Ayhan: “Yeni Anayasa Sürecinde Hükümet Sistemi Sorunu”, Yeni Türkiye (Yeni Anayasa Özel Sayısı), Sayı 50, Ocak-Şubat 2013.
  • ERDEM, Fazıl Hüsnü: “Anayasal Vatandaşlık ve Yeni Anayasa”, Liberal Düşünce, Sayı 66, Bahar 2012.
  • ERDEM, Fazıl Hüsnü: 1982 Anayasasının Analizi, Orion Kitabevi, Ankara 2012.
  • ERDOĞAN, Mustafa: “Yeni Anayasa: Yol Haritası”, Liberal Düşünce, Sayı 66, Bahar 2012.
  • ERDOĞAN, Mustafa: Türkiye’de Anayasalar ve Siyaset, 6.Baskı, Liberte Yayınları, Ankara 2009.
  • EREN, Abdurrahman: “Yeni Anayasa Çıkmazında Çözüm Halkın Hakemliğidir”, Yeni Türkiye (Yeni Anayasa Özel Sayısı), Sayı 50, Ocak-Şubat 2013.
  • European Commission For Democracy Through Law (Venice Commission), Opinion on Three Legal Questions Arising In the Process of Drafting the New Constitution of Hungary, Adopted by the Venice Commission at its 86th Plenary Session (Venice, 25-26 March 2011), Opinion no. 614/2011, CDLAD(2011)001, Strasbourg, 28 March 2011. http://www.venice.coe.int/webforms/documents/?pdf=CDL-AD(2011)001-e (erişim tarihi: 01.02.2015).
  • GÖNENÇ, Levent: Anayasa Yapımı, TEPAV Anayasa Çalışma Metinleri, 2011.
  • GÖNENÇ, Levent: Türkiye’de Katılımlı Anayasa Yapımına Doğru, TEPAV Politika Notu, Ocak 2011. http://www.tepav.org.tr/upload/files/1295894283-7.Turkiye_de_Katilimli_Anayasa_Yapimina_Dogru.pdf (erişim tarihi: 03.02.2015).
  • GÖZLER, Kemal: 3 Ekim 2001 Tarihli Anayasa Değişikliği: Bir Abesle İştigal Örneği”, Anayasa Yargısı, Cilt 19, 2002.
  • GÖZLER, Kemal: “Halkoylamasının Değeri”, AÜHFD, Cilt XL, Sayı 1-4, 1988.
  • GÖZLER, Kemal: Anayasa Hukukunun Genel Esasları, 2.Baskı, Ekin Yayınevi, Bursa 2011.
  • GÖZLER, Kemal: Türk Anayasa Hukuku Dersleri, 10.Baskı, Ekin Yayınevi, Bursa 2010.
  • HAKYEMEZ, Yusuf Şevki: “Türkiye’nin Anayasa Sorunu ve Yeni Anayasanın Hazırlanması Sürecine İlişkin Notlar”, Yeni Türkiye (Yeni Anayasa Özel Sayısı), Sayı 50, Ocak-Şubat 2013.
  • HEKİMOĞLU, Mehmet Merdan: “Türkiye’nin Yeni Anayasa Yapmaya Neden İhtiyacı Var?”, Yeni Türkiye (Yeni Anayasa Özel Sayısı), Sayı 50, Ocak-Şubat 2013.
  • http://yenianayasa.tbmm.gov.tr/ calismaesaslari.aspx, (erişim tarihi: 05.02.2015).
  • http://yenianayasa.tbmm.gov.tr/docs/1982/1982anayasas%C4%B1ilkmetin/ mgk_01007118ss0450.pdf (erişim tarihi: 25.04.2015).
  • https://yenianayasa.tbmm.gov.tr/docs/gerekceli_1982_anayasasi.pdf (erişim tarihi: 25.04.2015).
  • İNCEOĞLU, Sibel: “Eğitimde Anadilin Yeri: Uluslararası Belgeler ve Yeni Anayasa” , Prof. Dr. Nur Centel’e Armağan, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi, Hukuk Araştırmaları Dergisi, Cilt:19, Sayı:2, İstanbul 2013.
  • KARAGÖZ, Kasım: “Yeni Anayasada Değiştirilemez Hükümler Sorunu”, Yeni Türkiye (Yeni Anayasa Özel Sayısı), Sayı 50, Ocak-Şubat 2013.
  • KENTEL, Ferhat/ KÖKER, Levent/ UÇUM, Mehmet/ GENÇ, Özge: “Yeni Anayasa Sürecini İzleme Raporu 2: Şubat-Haziran 2012”, TESEV Demokratikleşme Programı.
  • KÖKER, Levent: “Demokratik ve Sivil Anayasa İçin Öneriler”, Yeni Şafak Gazetesi, 30.07.2007.
  • KUZU, Burhan: “Anayasa Yapım Süreci ve Neden Başkanlık Sistemi?”, Yeni Türkiye (Yeni Anayasa Özel Sayısı), Sayı 50, Ocak-Şubat 2013.
  • KÜÇÜK, Adnan: “Yeni Anayasa İçin Önerilerim”, Liberal Düşünce, Sayı 66, Bahar 2012.
  • KÜÇÜK, Adnan: “Yeni Anayasa Yapımı Eşiğinde: Demokratik İradenin ‘Anayasadaki Değiştirilmesi Yasak Hükümler’le Bağlanması”, Uluslararası Anayasa Kongresi Metinler Kitabı 3, İstanbul 2012.
  • ÖZBUDUN, Ergun/ GENÇKAYA, Ömer Faruk: Türkiye’de Demokratikleşme ve Anayasa Yapımı Politikası, Doğan Kitap, İstanbul 2010.
  • ÖZBUDUN, Ergun: 1921 Anayasası, Ankara 1992.
  • ÖZBUDUN, Ergun: Demokrasiye Geçiş Sürecinde Anayasa Yapımı, Bilgi Yayınevi, Ankara 1993.
  • ÖZBUDUN, Ergun: Türk Anayasa Hukuku, 11.Baskı, Yetkin Yayınları, Ankara 2010.
  • ÖZBUDUN, Ergun: Türkiye’de Demokratikleşme Süreci; Anayasa Yapımı ve Anayasa Yargısı, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul 2014.
  • ÖZSOY, Şule: 1982 Anayasası’nın Yapım Süreci, XII Levha Yayıncılık, İstanbul 2010.
  • SANCAR, Mithat: “Hukuk Devleti İçin Sivil Anayasa”, Yeni Şafak Gazetesi, 16.07.2007.
  • SOYSAL, Mümtaz: 100 Soruda Anayasanın Anlamı, 11.Baskı, Gerçek Yayınevi, İstanbul 1997.
  • TANÖR, Bülent/ YÜZBAŞIOĞLU, Necmi: 1982 Anayasasına Göre Türk Anayasa Hukuku, 2. Baskı, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul 2001.
  • TANÖR, Bülent: İki Anayasa; 1961-1982, 3.Baskı, Beta Yayınları, İstanbul 1994.
  • TANÖR, Bülent: Osmanlı-Türk Anayasal Gelişmeleri, 25.Baskı, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul 2015.
  • TUNAYA, Tarık Zafer: Siyasal Kurumlar ve Anayasa Hukuku, 5.Baskı, Ekin Yayınları, İstanbul 1982.
  • TURHAN, Mehmet: “Anayasa Hukukunda Hükümet Sistemi Tartışmaları”, Liberal Düşünce, Sayı 66, Bahar 2012.
  • YAYLA, Atilla: “Anayasa ve Devletin Sınırlanması”, Liberal Düşünce, Sayı 66, Bahar 2012.
  • YAZICI, Serap: Türkiye’de Askeri Müdahaleler ve Anayasal Etkileri, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, Ankara 1995.
  • YOKUŞ, Sevtap: Türkiye’de Çatışma Çözümünde Anayasal Arayışlar, Seçkin Yayınları, Ankara 2013.
  • ZENGİN, Mehmet Ali: “Hükümet Sistemi Konusunda Kendi Modelimizi Geliştirebilmek Üzerine Düşünceler”, Yeni Türkiye (Başkanlık Sistemi Özel Sayısı), Sayı 51, Mart-Nisan 2013.