SURİYELİ GÖÇMENLERİN OLUŞTURDUĞU YENİ KÜLTÜREL PEYZAJ: ŞANLIURFA ŞEHRİNDEKİ ARAPÇA GÖRSELLER VE ÖZELLİKLERİ
2019 yılının Kasım ayı verilerine göre, Şanlıurfa ilinde 429.888 Suriyeli göçmen bulunmaktadır. Ayrıca bu sayının önemli bir kısmı merkez ilçeleri oluşturan Haliliye (101.696), Eyyübiye (63.760) ve Karaköprü (4.545) ilçelerinde yaşamaktadır. Bu yoğunluk göçmenlerin şehirdeki sosyal, kültürel ve ekonomik etkilerini de belirlemektedir. Bu etkilerin en önemlilerinden birisi de şehirdeki dilsel görünüme yaptıkları etkidir. Gerçekten de şehirdeki dilsel görsellerde görülen değişim, ani ve yoğun göçlerin bir sonucu olarak karşımıza çıkmaktadır. Öyle ki, bu değişim günlük yaşamın her alanında (ulaşım hizmetleri, eğitim kurumları, işyerleri, duvarlar, hastaneler, çeşitli direkler, vs) görülmektedir. Dolayısıyla bu yapının yeni kültürel manzara/mekân ve kültürel kimliğe dönüştüğünü ifade etmek gerektir. Bu çalışmada da söz konusu Arapça görsellerin özellikleri ve şehirdeki dağılışları ele alınmaktadır. İlk dikkat çeken husus şehirdeki Arapça görsellerin türü ile ilgilidir. Bu bağlamda görsellerin çoğunluğu basılı görsellerdir. Nitekim şehirde gezi-gözlem yöntemiyle belirlenen1.259 adet görselin %83.1’i basılı poster, tabela, etiket ve ilanlardan oluşmaktadır. Diğer görseller kağıda not şeklinde el yazısı (%13.3), elektronik tabela (%2.1) ve duvar yazısı (%1.5) şeklindedir. Bu görsellerin şehirdeki dağılışlarında ise, özellikle Suriyeli göçmen/sığınmacıların yoğunlaşma alanları belirleyici olmuştur. Buna göre ticaret ve hizmet fonksiyonlarının yoğun olduğu Merkezi İş Alanı (MİA) bu görsellerin en fazla olduğu alanı oluşturur. Bundan sonra ikinci önemli alan ise Devteşti, Süleymaniye ve Eyyübiye semtleridir. Üçüncü özellik de görsellerde kullanılan dil ve özellikleri ile ilgilidir. 1.259 adet görselin yarısına yakını (%42.1) sadece Arapçadan oluşmaktadır. Diğerlerinde ise Arapça ile birlikte Türkçe veya İngilizce ikinci/üçüncü dil olarak kullanılmaktadır. Görsellerdeki dilin sıralamasında Arapçanın ilk dil olarak kullanılma oranı da %69.3’tür. Görsellerin büyük çoğunluğu (%89.9) bina dışında yer alırken, bina içi (%8.4) ve araçlar üzerinde (%1.8) bulunan görseller de mevcuttur. Öte yandan bu görseller çoğunlukla işyerleri üzerinde yoğunlaşmaktadır.
NEW CULTURAL LANDSCAPE CREATED BY SYRIAN MIGRANTS ARABIC VISUALS AND FEATURES IN ŞANLIURFA CITY
According to November 2019 data, there are 429.888 Syrian migrants in Şanlıurfa. Also, a significant part of this number lives in Haliliye (101.696), Eyyübiye (63.760) and Karaköprü (4,545), which constitute the central districts.This intensity also has determined the social, cultural and economic impact of migrants in the city. One of the most important of these influences is their impact on the linguistic landscape in the city. Indeed, the change in linguistic visuals in the city is the result of sudden and intense migrations. In fact, this change is observed in all areas of daily life (transportation services, educational institutions, workplaces, walls, hospitals, various poles, etc.). Therefore, it is necessary to state that this structure has become a new cultural landscape and cultural identity. In this study, the characteristics of Arabic visuals and their distribution in the city are discussed. The first point is about the type of Arabic visuals in the city. In this context, the majority of these images are printed images. As a matter of fact, 83.1% of 1.259 images observed in the city consist of printed posters, signs, labels and advertisements. Other visuals are handwritten (13.3%), electronic signage (2.1%) and graffiti (1.5%). The distribution of these images in the city, especially the concentration areas of the Syrian migrants has been decisive. Accordingly, after the Central Business Area, the second density area are Devteşti, Süleymaniye, Bamyasuyu and Eyyubiye districts. The third feature is related to the language used in the visuals and its features. Accordingly, almost half of the 1.259 images (42.1%) consist only of Arabic. In others, Turkish or English has been used as a second/third language with Arabic. In the ranking of the language in the images, the usage rate of Arabic as the first language is 69.3%. The majority of the visuals (89.9%) are located outside the buildings, there are also various visuals inside the buildings (8.4%) and on vehicles (1.8%). On the other hand, these visuals have concentrated in workplaces.
___
- Aydemir, S., Şahin, M.C. (2018). “Zorunlu-kitlesel göç olgusuna sosyolojik bir yaklaşım: Türkiye’deki Suriyeli sığınmacılar örneği”, Dini Araştırmalar, 21(53):121-148.
- Balkır, C. Toprak-Karaman, Z., Kırkulak, B. (2008). “Yabancı emekli göçünün ekonomik ve sosyal etkileri: Antalya ve çevresi üzerinde ampirik bir çalışma” Uluslararası Emekli Göçünün Ekonomik ve Sosyal Etkileri: Antalya Örneği Çalıştay (7-8 Nisan 2008) Tebliğleri (Editör: C. Balkır) içinde, s: 8–38 Antalya.
- Bose, P., ve Lunstrum, E. (2014). “Introduction: Environmentally induced displacement and forced migration”, Refuge, 29(2):5-10.
- Cengiz, D. (2015). “Zorunlu göçün mekânsal etkileri ve yerel halkın algısı; Kilis örneği”, Turkish Studies International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 10(2):101-122.
- Cengiz Gökçe G. Açıksöz, S. (2015). “Kültürel peyzaj bileşenleri ve turizm ilişkisinde görsel peyzaj analizi: Nallıhan-Beydili köyü örneği”, Eurasia International Tourism Congress: Current Issues, Trends, and Indicators (EITOC-2015), 409-419.
- Cenoz, J.,. Gorter, D. (2006). “Linguistic landscape and minority languages”, Int. J. Multiling. 3(1):67-80.
- Chor Wan Ting, (2011). Linguistic Landscape of Lucky Plaza: A migrant enclave in Singapore. Division of Linguistic and Multilingual Studies. School of Humanities and Social Sciences. Nanyang Technological University.
- Degi, Z. (2012). “The Linguistic Landscape of Miercurea Ciuc (Csikszereda)” Acta Universitatis Sapientiae, Phlilogica, 4(2):341-356.
- Doğan, C. (2017). “Düzensiz göçmenlerin Türkiye’ye ekonomik açıdan etkileri”, Tarih Okulu Dergisi (TOD), 10 (31):315-329.
- Edelman, L. J. (2010). Linguistic landscapes in the Netherlands: a study of multilingualism in Amsterdam and Friesland, Published by LOT (Landelijke Onderzoekschool Taalwetenschap).
- Gaiser, L., Matras, Y. (2016). The spatial construction of civic identities: A study of Manchester’s linguistic landscapes. Puplication of the University of Manchester.
- Günal, V., Şahinalp, M.S. (2009). “Şanlıurfa şehrindeki hırsızlık suçlarının mekânsal analizi”, Polis Bilimleri Dergisi, 11(1):99-147.
- Harunoğulları, M., Deniz, C. (2014). “Suriyeli göçmenlerin mekânsal analizi: Hatay (Antakya)
- Örneği”, TÜCAUM VIII. Coğrafya Sempozyumu (23-24 Ekim 2014) s.309-319.
- Harunoğulları, M. (2016). “Suriyeli sığınmacıların Kilis şehrindeki mekânsal, kültürel ve ekonomik etkileri”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar, 9(45):1307-9581.
- Kap Yücel, S.D., Salt, E. (2018). “Kültürel peyzajların tarihsel süreç içerisindeki değişimlerinin tespiti: Bursa İznik örneği”, Planlama, 28(1): 40-55.
- Kaya, M. (2017). Türkiye’deki Suriyeliler. İç içe geçişler ve karşılaşmalar. İstanbul: Hiperyayın, Yayın No:168.
- Kaya, M. (2018). “İki hukuk arasında arafta: Suriyeli kadın mültecilerin informel evlilikleri ve boşan(Ama)Ma krizi” Journal of Social And Humanities Sciences Research (JSHSR), 5(31):4709-4721.
- Kayın, E. (2012). “Bir “kültürel manzara-kültürel peyzaj” öğesi olarak kırsal yerleşimlerin korunmasına yönelik kavramsal ve yasal irdelemeler”, Mimarlık, 49(367):46-49.
- Koschade, A. (2016). “Willkommen in Hahndorf: A linguistic landscape of Hahndorf, South Australia” International Journal of Humanities and Cultural Studies, 3(1):629-716
- Leeman, J., Modan,G., (2009). “Commodified language in Chinatown: a contextualized approach to linguistic landscape”, J. Socioling, 13 (3):332-362.
- Memiş, H. (2015). “İc savaş nedeniyle Kilis’te yasayan Suriyelilerin oluşturduğu sosyo-ekonomik algılar üzerine bir araştırma”, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 14(52):100-114
- Orhan, O.ve Gündoğar, S.S. (2015). Suriyeli sığınmacıların Türkiye’ye etkileri. Ankara: ORSAMTESEV, Rapor No.195.
- Özdemir, E. (2017). “Suriyeli mülteciler krizinin Türkiye’ye etkileri”, Uluslararası Kriz ve Siyaset Araştırmaları Dergisi (ANKASAM), 1(3):114-140.
- Özgüler, V.C. (2018). “Kitlesel göçlerin emek piyasalarına etkisi: Türkiye’deki Suriyeliler”, Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi/Journal of Social Policy Conferences, 74:77-102.
- Öztürk, S., Çoltu, S. (2018). “Suriyeli mültecilerin Türkiye ekonomisine etkileri”, Balkan Journal of Social Sciences/Balkan Sosyal Bilimler Dergisi, 7(13):188-198.
- Paksoy, H.M., Koçarslan, H. (2015). “Suriyelilerin ekonomik etkisi: Kilis ili örneği”. Birey ve Toplum, 5(1):143-173.
- Rasinger, S.M. (2014). “Linguistic landscapes in southern carinthia (Austria)”, J. Multiling. Multicult. Dev., 35 (6): 580-602.
- Reçber, A., ve Ayhan, V. (2013), “Türkiye ile Suriye arasındaki krizin Hatay bölgesi tzerindeki etkileri”, Alternatif Politika, 5(3):324-340.
- Salur, S., Erdoğdu, M.M. (2017). Türkiye'deki Suriyeli sığınmacıların ekonomi üzerindeki etkileri. Current Debates in Economics & Econometrics, İ. Şiriner, Ş. A. Koç, ve H. Yıldız (Eds.),
- Londra: IJOPEC Publication No: 2017/16, ISBN: 978-1-912503-03-2, 305-332.
- Sarıteke, İ., Kahraman, Ö.F., Aydın, A. (2018). “Türkiye’deki Suriyeli nüfusun hukuki statüsü ile ilgili bir analiz”, Turkish Studies International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 13(7):383-396.
- Seydi, A.R. (2014), “Türkiye’nin Suriyeli sığınmacıların eğitim sorununun çözümüne yönelik izlediği politikalar”, SDÜ Fen Edebiyat Fakültesi, Sosyal Bilimler Dergisi, 31:267-305.
- Smits, M. (2013). The Effect of Ethnicity on the Linguistic Landscape of Utrecht. Master’s Thesis“ Tall, Mens en Maatschappij”, Universiteit Utrecht. Sönmez, M. E. (2016). Suriyeli sığınmacıların Gaziantep şehrindeki mekânsal dağılışı ve geleceği.
- TÜCAUM Uluslararası Coğrafya Sempozyumu (13-14 Ekim 2016), 392-400.
- Südaş, İ. (2009). Uluslararası emekli göçünün Türkiye’nin kıyı kentleri üzerindeki etkileri. 5. Ulusal Coğrafya Sempozyumu Bildiriler Kitabı,135-146.
- Südaş, İ., Mutluer, M. (2010). “Daha iyi bir hayata doğru: Yaşam biçimi göçü” Ege Coğrafya Dergisi, 19 (1):31-47
- Südaş, İ. (2014), Biz turist istedik insanlar geldi, Farklılıkların birlikteliği: Türkiye ve Avrupa’da birarada yaşama tartışmaları içinde (Editör: Ayhan Kaya), İstanbul: Hiperlink Yayınları, 121-150.
- Şahin, A., Gürbüz, M. (2014). “Suriye’de iç savaşın neden olduğu göç hareketleri”. Coğrafyacılar Derneği Uluslararası Kongresi Bildiriler Kitabı (4-6 Haziran 2014), Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi, Muğla.
- Torkington, K. (2009). Exploring the Linguistic Landscape: The Case of the ‘Golden Triangle’ in the Algarve, Portugal, Papers presented at the Lancaster University Postgraduate Conference in Linguistics and Language Teaching, 3: 122-145, Papers from LAEL PG 2008.
- UNESCO 1982. Mexico City Declaration on Cultural Policies (https://culturalrights.net/ descargas/drets_culturals401.pdf erişim tarihi.10.11.2019)
- Yıldız T., Yıldız, İ. (2017). “Suriyelilerin Türkiye ekonomisinde kayıt dışı istihdama etkileri ve bunun yansıması olarak Türkiye’ye maliyetleri üzerine bir inceleme”, İktisadi İdari ve Siyasal Araştırmalar Dergisi, 2(3):30-46.
- Yıldız, İ., Dönmez, K. (2017). “Suriye göçlerinin Türkiye’nin sosyal güvenlik politikalarına etkileri”, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Özel Sayı-4:220-231.
- http://mlm.humanities.manchester.ac.uk/wp-content/uploads/2016/12/ManchesterLinguistic Landscapes.pdf(erişim tarihi.05.06.2018).
- https://www.goc.gov.tr/gecici-koruma5638 (erişim tarihi.17.11.2019).
- https://sanliurfa.goc.gov.tr (erişim tarihi.17.11.2019).
- https://culturalrights.net/descargas/drets_culturals401.pdf (erişim tarihi.10.11.2019)