SONER ÇANKAYA, Hacı ÇAKICI, Ebru YILDIZ, Yılmaz AKSOY

Sporcuların Zihinsel Antrenman Uygulamaları ve Özgüven Durumlarının İncelenmesi

Bu araştırmanın amacı sporcuların bazı demografik bilgilerine göre zihinsel antrenman uygulamaları ile özgüven durum düzeylerini belirlemek ve bunlar arasındaki ilişkiyi incelemektir. Çalışmada betimsel nitelik taşıyan ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın evrenini, 2019-2020 eğitim-öğretim döneminde, Samsun Ondokuz Mayıs Üniversitesi Yaşar Doğu Spor Bilimleri fakültesinde öğrenim gören sporcular oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemini ise, Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Yaşar Doğu Spor Bilimleri Fakültesinde öğrenim gören tesadüfi örneklem yöntemi ile seçilen 295 sporcu oluşturmaktadır. Araştırmanın veri toplama araçları, Behnke ve arkadaşları (2017) tarafından geliştirilen, Yarayan ve İlhan (2018) tarafından uyarlanan sporda zihinsel antrenman envanteri, Akın (2007) tarafından geliştirilen özgüven ölçeği ve araştırmacı tarafından geliştirilen “Kişisel Bilgi Formu” kullanılmıştır.Araştırmada elde edilen verilerin değerlendirilmesinde, normallik varsayım kontrollerine göre; ikili karşılaştırmalarda Mann Whitney-U testi veya Student t-testi, üç ve daha fazla grup kıyaslamalarında ise Kruskal Wallis H testi veyaTek Yönlü Varyans Analizi ve Tukey çoklu karşılaştırma testi uygulanmıştır. Sporcuların zihinsel antrenman uygulamaları ile özgüven durumları arasındaki ilişki Pearson korelasyon katsayısı ile belirlenmiştir. Sporcuların, sporda zihinsel antrenman envanteri ve özgüven ölçeğinde, cinsiyet, yaş, milli sporcu olma durumu ve kulüp sporcusu olma durumu değişkenlerine göre anlamlı düzeyde farklılaşmadığı saptanmıştır. Sporda zihinsel antrenman envanterinde, spor türü değişkenine göre, kişilerarası beceriler ve zihinsel canlandırma alt boyutlarında; spor yaşı değişkenine göre, kişilerarası beceriler alt boyutu ve toplam puanında; bölüm değişkenine göre, zihinsel performans becerileri alt boyutunda; gelir düzeyi değişkenine göre ise, zihinsel performans becerileri, kendinle konuşma ve zihinsel canlandırma alt boyutları ile toplam puanında anlamlı düzeyde farklılaştığı tespit edilmiştir. Özgüven ölçeğinde ise, spor yaşı değişkenine göre, tüm altboyutlar ve toplam puanında; gelir düzeyi değişkenine göre ise, iç özgüven alt boyutunda ve toplam puanında anlamlı düzeyde farklılaştığı tespit edilmiştir. Sporcuların zihinsel antrenman uygulamaları ile özgüven düzeyleri arasında anlamlı düzeyde pozitifbir ilişki olduğu saptanmıştır. Dolayısıyla, sporcuların performans sergiledikleri spor alanı için zihinsel antrenman uygulamalarına yer vermeleri durumunda kendi özgüven düzeylerinde artış olabileceği beklenmektedir.

Analysis of Athletes’ Mental Training Practices and Self-Confidence Levels

The aim of the present study is to find out athletes’ mental training practices and self-confidence levels according to some demographic information and to analyze the relationship between these. Descriptive relational survey model was used in the study. The population of the study consists of athletes studying at Samsun Ondokuz Mayıs University Yaşar Doğu Sport Sciences Faculty during the academic year 2019-2020. The sample of the study consists of 295 athletes who were studying at Samsun Ondokuz Mayıs University Yaşar Doğu Sport Sciences Faculty and who were chosen with random sampling method. In the study, “The Sport Mental Training Questionnaire–SMTQ” which was developed by Behnke et al. (2017) and adapted by Yarayan and İlhan (2018), “Self-confidence Scale” developed by Akın (2007) and “Personal Information Form” developed by the researcher were used as data collection tool. For the assessment of the data obtained from the study, based on the normality assumption controls, Mann Whitney-U test or Student t-test were used for paired comparisons, while Kruskal Wallis H test orone-way ANOVA and Tukey multiple comparison test were used for the comparison of three or more groups. The relationship between the athletes’ mental training practices and their self-confidence states was determined with Pearson Correlation coefficient. It was found that the students did not differ significantly in terms of the variables of gender, age, being a national team athlete and being a club’s athlete in the SMTQand Self-confidence Scale. In the SMTQ, there were significant differences in interpersonal skills and mental imagery sub-dimensions in terms of the variable of sport type; in interpersonal skills and total scale in terms of the variable of sport age; in mental performance skills in terms of the variable of department; in interpersonal skills, self-talk and mental imagery skills sub-dimensions and total score in terms of the variable of income level. In Self-confidence Scale, significant differences were found in all sub-dimensions and total score in terms of the variable of sport age; in internal self-confidence sub-dimension and total score in terms of the variable of income level. A significant positive association was found between athletes’ mental training practicesand self-confidence levels. Thus, it is expected that in case of including mental training practices for the sport field they are performing in, athletes can have increases in their self-confidence levels.

PDF

___

Acuner, A. (2012). Farklı dansları yapan bireylerin çeşitli değişkenlere göre özgüven ve özyeterliklerinin karşılaştırılması. Karadeniz Teknik Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Beden Eğitimi ve Spor Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi.
Afacan, E. (2019). 6 haftalık psikolojik beceri (mental) antrenmanının futbol hakemlerinin özgüven, kaygı ve mesleki tükenmişlik düzeylerine olan etkisi. Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Beden Eğitimi ve Spor Anabilim Dalı, Doktora Tezi.
Akandere, M., Aktaş S., Er Y. (2018). Zihinsel Antrenman ve Spor. Türkiye Barolar Birliği, 60-74.
Akın, A. (2007). Öz-Güven ölçeği'nin geliştirilmesi ve psikometrik özellikleri. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 7/2, 167-176.
Akkarpat, İ. (2014). Farklı yaş gruplarında basketbolda imgelemenin serbest atış performansı, özgüven ve kaygı üzerine etkisi. Hacettepe Üniversitesi Sağlık bilimleri Enstitüsü Spor Bilimleri ve Teknolojisi Programı, Yüksek Lisans Tezi.
Behnke, M., Tomczak, M., Kaczmarak, L., Komar, M., Gracz, Z. (2017). The sport mental training questionnaire: development and validation. Current Psychology. 37, 1-13
Bilgin, O. (2011). Ergenlerde özgüven düzeyinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Sakarya Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Eğitimde Psikolojik Hizmetler Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi.
Cebeci, C., Doğu Algün, G., Yılmaz, B. (2019). ‘‘Badminton Sporcularının Zihinsel Antrenman Düzeylerinin İncelenmesi’’, 2. Uluslararası Herkes İçin Spor ve Wellness Kongresi, Antalya.
Doğan, E. (2019). ‘‘Kadın ve erkek sporcuların imgeleme biçimlerinin karşılaştırılması’’. Gaziantep Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi. 4/3, 373-381.
Ekinci, N.E, Özdilek, Ç., Deryahanoğlu, G., Üstün, Ü.D. (2014). ‘‘Spor yapan lise öğrencilerinin öz güven düzeylerinin incelenmesi’’. Sportif Bakış: Spor ve Eğitim Bilimleri Dergisi. 1/1, 36 - 42.
Erdoğan, N.G., Erhan, S.E. (2019). ‘‘Kış sporları ile ilgilenen sporcuların sporda imgeleme ile sportif güven arasındaki ilişkinin incelenmesi’’. Uluslararası Egzersiz Psikolojisi Dergisi. 1/2, 14- 22.
Gökkaya, D. (2017). Psikolojik beceri kıstası olarak özgüvenin, elit sporcuların performansına katkısı; boks milli takımı örneği. Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi.
Güvendi, B., Güçlü, M., Türksoy Işım, A. (2019). ‘‘Psikolojik performans stratejileri uygulamalarının bazı bağımsız değişkenlere gör incelenmesi’’. Turkish Studies. 14/3, 1499- 1512.
Kara, Ö., Ustaoğlu Hoşver, P. (2019). ‘‘Play-off müsabakalarında yer alan kadın voleybolcuların zihinsel antrenman düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi’’. İnternational Sport Science Student Studies. 1/1, 35-42.
Karacabey, K., Apur, U., Öntürk, Y., Akyel, Y. (2017). ‘‘Ergen sporcuların kaygı ve kendine güven düzeylerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi: sporcu eğitim merkezleri örneği’’. Batman Üniversitesi Yaşam Bilimleri Dergisi. 7/2, 111/121.
Karademir, T., Türkçapar, Ü., Açak, M., Eroğlu, H. (2018). ‘‘Bireysel ve takım sporu ile uğraşan sporcularda hayal etme biçimlerinin incelenmesi’’. Atatürk Üniveristesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi. 20/3, 92-102.
Karasar, N. (2000). Bilimsel Araştırma Yöntemleri, Nobel Yayın Dağıtım, 10. Baskı, Ankara.
Koruç, Z., Bayar, P. (1990). Kitle sporu ve spor psikolojisi. Spor ahlaki ve spor felsefesine yeni yaklaşımlar sempozyumu, İstanbul Üniversitesi, 115-118.
Şar, A.H., Avcu, R., Işıklar, A. (2010). ‘‘Analyzing undergraduate students self confidence levels in terms of some variables’’. Procedia Social and Behavioral Sciences 5, 1205-1209.
Ünsal, G.H. (2019). Spor yapan ve yapmayan lise öğrencilerinin özgüven, öz-yeterlik ve iletişim becerilerinin incelenmesi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Beden Eğitimi ve Spor Anabilim Dalı, Yüksel Lisans Tezi.
Yağan, K. (2019). Fitness merkezine giden bireylerin sosyal görünüş kaygısı ve özgüven düzeylerinin incelenmesi. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Beden Eğitimi ve Spor Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi.
Yarayan, Y.E., Ayan, S. (2018). ‘‘Farklı takım sporlarında olan sporcuların imgeleme biçimlerinin incelenmesi’’. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi. 11/60, 1415-1422.
Yarayan, Y.E., İlhan, E.L. (2018). ‘‘Sporda zihinsel antrenman envanteri’nin (szae) uyarlama çalışması’’. Gazi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi. 23/4, 205-218.

ISSN: 2667-5617
Yayın Aralığı: Yılda 6 Sayı
Başlangıç: 2006
Yayıncı: ASOS Eğitim Bilişim Danışmanlık Otomasyon Yayıncılık Reklam Sanayi ve Ticaret LTD ŞTİ