EGZERSİZDE DAVRANIŞSAL (MOTİVASYONEL) DÜZENLEMELER İLE WELLNESS ALGISI: SPOR BİLİMLERİ FAKÜLTESİ ÖĞRENCİLERİ ÖRNEĞİ

Araştırmanın amacı spor bilimleri fakültesi öğrencilerinin egzersizde davranışsal düzenlemeleri ve wellness algılarının incelenmesidir. Araştırmanın örneklemini iki farklı devlet üniversitesinin spor bilimleri fakültesi öğrencilerinden fiziksel aktiviteye düzenli katılım sağlayan 149 kadın, 212 erkek olmak üzere toplamda 361 üniversite öğrencisi oluşturmaktadır. Veri toplama aracı olarak, “Egzersizde Davranışsal Düzenlemeler Ölçeği” ve “İyilik hali (Welness) Algısı Ölçeği” kullanılmıştır. Verilerin analizinde, betimleyici analizler, pearsonkorelasyon, t-testiveanovaanalizleri kullanılmıştır. Çalışmada egzersizde davranışsal düzenlemeler ölçeğinin güdülenmeme alt boyutu ile wellness ölçeğinin fiziksel wellness alt boyutu arasında (r=.-103) negatif yönde; dışsal düzenleme ile ruhani wellness arasında (r=.110) ise pozitif yönde düşük düzeyde anlamlı ilişki olduğu tespit edilmiştir. Cinsiyete göre egzersizde davranışsal düzenleme alt boyutlarında erkeklerin lehine anlamlı farklılık görülmüştür. Öğrencilerin yaşadığı yere göre, içe atımla düzenleme alt boyutunda ve sosyal wellness alt boyutunda anlamlı farklılık tespit edilmiştir Öğrencilerin egzersiz yapma ile ilgili olumlu algı oluşturması ve egzersize katılımı arttıkça fiziksel sağlıklarının da arttığı görülmüştür. Öğrencilerin yaşadığı yerin, egzersize katılım motivasyonlarını ve wellness düzeylerini etkilediği özellikle ailesinin yanında yaşayan öğrencilerin daha sosyal olduğu belirlenmiştir. Erkeklerin egzersize katılımda kadın öğrencilere göre daha aktif rol aldığı görülmüştür. Bu çalışma sonuçları ile öğrencilerin üniversite yaşamlarında özellikle kız öğrenciler ve öğrenci evi ile yurtlarda kalan öğrenciler için egzersiz yapabilecekleri ortamlarının yoğunlaştırılması ve çeşitli aktiviteler ile egzersizlere katılımlarının içsel olarak arttırılması ile öğrencilerin wellness (iyilik hali) düzeylerinin olumlu yönde gelişmesi sağlanabilir.

BEHAVIOURAL (MOTIVATIONAL) REGULATIONS IN EXERCISE AND WELLNESS PERCEPTION: THE CASE OF STUDENTS OF THE FACULTY OF SPORTS SCIENCES

The aim of the study is to investigate the behavioral regulations in exercise and wellness perception of students of the faculty of sports sciences. The sample of the study consisted of 361 students from the faculty of sports sciences of two different state universities, 149 female and 212 male, who attend regular physical activity. As a tool for data collection, "Behavioral Regulations in Exercise Questionnaire" and "Wellness Self-Perceptions Scale " were used. Descriptive analysis, pearson correlation, t-test and anova analysis were used to analyze the data. In the study, a low level significant relationship was identified in the negative direction (r=.-103) between the motivation sub-dimension of behavioral regulations in exercise questionnaire and physical wellness sub-dimension of wellness scale; and in the positive direction (r=.110) between external regulation and spiritual wellness. There was a significant difference in favor of males in sub-dimensions of behavioral regulations in exercise according to gender. A significant difference was found in the sub-dimensions of regulation by introjection social wellness according to where students live. It has been observed that as the students create a positive perception about exercise and their participation in exercise increases, their physical health also increases. It was determined that where students live has an impact on their motivation to participate in exercise and wellness levels, and the students living with their families are more social. It was observed that the male students undertake a more active role in exercise compared to the female students. In the light of the results of this study; we can say that the wellness levels of the students in their university life can be developed in a positive way by providing more environment for exercise especially for the female students and the students living in student homes and dormitories and by increasing their participation in exercises internally via various activities.

___

  • Aaltonen, S.,Rottensteiner, M., Kaprio, J. &Kujala, U.M. (2014). MotivesForPhysical Activity Among Active andInactivePersons in TheirMid-Thirties. ScandinavianJournal of Medicine&Science in Sports, 24(4),727-735.
  • Arslan, Y. & Altay, F. (2009). İlköğretim Okul Takımlarındaki Erkek Öğrencilerin Spora Katılım Motivasyonlarının İncelenmesi. Celal Bayar Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 4(2), 59-66.
  • Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş. & Demirel, F. (2014). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem Yayınları.
  • Çağır, G. (2010). Lise ve Üniversite Öğrencilerinin Problemli İnternet Kullanım Düzeyleri İle Algılanan Esenlik Halleri ve Yalnızlık Düzeyleri Arasındaki İlişki. (YayınlanmamışYüksek Lisans Tezi). Balıkesir Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Balıkesir.
  • Deci, E.L. &Ryan, R.M. (2000). The “What” and “Why” of GoalPursuits: Human NeedsandTheSelfdetermination of Behavior. PsychologicalInquiry, 11(4), 227–268.
  • Ersöz, G., Aşçı, H. & Altıparmak, E. (2012). Egzersizde Davranışsal Düzenlemeler Ölçeği-2: Geçerlilik ve Güvenilirlik Çalışması. Türkiye Klinkleri J Sports Sci, 4(1), 22-31.
  • Görgülüer, C. (1993). Orta Dereceli Okullarda Görev Yapan Beden Eğitimi Öğretmenlerinin Ders Dışı Egzersiz Faaliyetlerinin Değerlendirilmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Selçuk Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Konya.
  • Gümüş, E. (2017). Egzersizde Motivasyonel Düzenlemelerin ve Sosyal Fizik Kaygı Düzeyinin, Yaşam Kalitesi Bağlamında İncelenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Afyonkarahisar Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Afyon.
  • Güngörmüş, H.A., Yenel, F. & Gürbüz, B. (2014). Bireyleri Rekreasyonel Egzersize Güdüleyen Faktörlerin Belirlenmesi: Demografik Farklılıklar. International Journal of Human Sciences, 11(1), 373-386.
  • Hattie, J.A.,Myers, J.E. &Sweeney, T.J. (2004). A FactorStructor Of Wellness: Theory, Assessment, Analysis, andPractise. Journal of Counselingand Development, 82(3), 354-364.
  • Hausenblas, H.A.,Brewer, B.W. &Raalte, J. (2004) Self-Presentation andExercise. Journal of AppliedSportPsychology, 16(1), 3-18.
  • Ingledew, D.K.,&Markland, D. (2008). The Role of Motives in ExerciseParticipation. PsychologyandHealth, 23(7), 807–828.
  • İlhan, E.L. & Gencer, E. (2013). Liselerarası Badminton Müsabakalarına Katılan Sporcu Öğrencilerin Spora Katılım Motivasyonlarının Belirlenmesi. Gazi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 18(1-4), 1-6.
  • İlhan, E.L. (2009). Voleybolda Servis Becerisi Öğretimine Motivasyonel Bir Yaklaşım. Niğde Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 3(3), 196-203.
  • Kartal, Z., Güvendi, B., Türksoy, A. & Altıncı, E.E. (2017). Takım Sporcularının İmgeleme Kullanımları İle Başari Motivasyonları Arasındaki İlişki. İstanbul Üniversitesi SporBilimleri Dergisi, 7(1), 41-53.
  • Kazak, Z. (2004). A Study on Reliability and Validity of "The Sport Motivation Scale -SMS-" For Turkish Athletes. Hacettepe Journal of Sport Sciences, 15(4), 191-206.
  • Kılıç, T. & Balta, T. S. (2019). Üniversite Öğrencilerinin Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışlarının İncelenmesi. TurkishStudies, 14(1), 425-438.
  • Kingston, K.M.,Horrocks, C.S. &Hanton, S. (2006). Do MultidimensionalİntrinsicandExtrinsicMotivationProfilesDiscriminateBetweenAthleteScholar shipStatusAndGender? Eur J SportSci, 6(1), 53-63.
  • Owen, K.F., Çelik, D.N. & Doğan, T. (2017). Üniversite Öğrencilerinde Iyilik Halinin Yordayıcısı Olarak Psikolojik Sağlamlık. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi,16(64), 1461-1479.
  • Markland, D. &Tobin, V. (2004). A Modification of TheBehavioralRegulation in ExerciseQuestionnairetoInclude An Assessment of Amotivation. J SportExercPsychol, 26(2), 191-196.
  • Morgan, T.C. (2005). Psikolojiye Giriş. Ankara: Eğitim Kitapevi. Mullen, E., Markland, D. &Ingledew, D.K. (1997). A Graded Conceptualization of Self-Determination in The Regulation of Exercise Behavior: Development of A Measure Using Confirmatory Factor Analysis Procedures. PersIndiv Differ,23(5), 745-52.
  • Odabaş, İ. (2017). TheTurkish Language Adaptation of TheWellness Self-PerceptionsScale: A ValidityandReliabilityStudy. International Journal of Business andSocialScience,8(6), 42-49.
  • Özdemir, O.,Özşaker, M. & Ersöz, G. (2016). Serbest Zaman Etkinliği Olarak Egzersiz Yapan Üniversite Öğrencilerinde Güdüsel Yönelim ve Psikolojik Iyi Oluş Ilişkisi.
  • TurkishInternationalJournal of Special EducationandGuidance& Counseling,5(2), 13-22.
  • Özdemir, R A.,Cuğ, M. & Çelik, Ö. (2010) Genç Yetişkin Üniversite Öğrencilerinde Farklı Türde Egzersiz Uygulamalarının Sosyal Fizik Kaygı Düzeyine Etkisi. Spor Bilimleri Dergisi, 21(2), 60-70.
  • Pelletier, L.G.,Fortier, M.S., Vallerand, R.J., Tuson, K.M. &Brière, N.M. (1995). Toward A New Measure of IntrinsicMotivation, ExtrinsicMotivation, andAmotivation in Sports: TheSportMotivationScale (SMS). J SportExercPsychol,17(1), 35-53.
  • Steward, J.L. (1998) Reliabilityandvalidity of theTestwell: Wellness Inventory-High School Edition (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Middle Tennessee StateUniversity U.S.A.
  • Tekkurşun-Demir, G. & Cicioğlu, H.İ. (2018). Fiziksel Aktiviteye Katılım Motivasyonu Ölçeği (FAKMÖ): Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Journal of Human Sciences, 15(4), 2479- 2492.
  • Tekkurşun-Demir, G. & Türkeli, A. (2019). Spor Bilimleri Fakültesi Öğrencilerinin Egzersiz Bağımlılığı ve Zihinsel Dayanıklılık Düzeylerinin İncelenmesi. Spor Bilimleri Araştırmaları Dergisi.
  • Tekkurşun-Demir, G., Hazar, Z. & Can, B. (2018). Lise Öğrencilerinin Spora Katılım Güdülerinin Farklı Değişkenler Açısından İncelenmesi. Spormetre, 16(4), 225-235.
  • Tekkurşun-Demir, G., İlhan, L.E., Esentürk, O. & Kan, A. (2018). Engelli bireylerde spora katılım motivasyonu ölçeği (ESKMÖ): Geçerlik ve güvenirlik çalışması, Spormetre,16(1), 91-102.
  • Toros, T., Akyüz, U., Bayansalduz, M. &Soyer, F. (2010). Examining The Relationship Between Task-And Ego-Oriented Goals And Life Satisfaction (Astudy of People Doing Mountaineering Sports). International Journal of Human Sciences, 7(2), 1040-1050.
  • Türksoy-Işım, A., Güvendi, B. & Toros, T . (2019). Amatör Lig Futbolcularında Sporda Ahlaktan Uzaklaşma, Güdüsel İklim ve Karar Verme. International Journal of SocialSciencesandEducationResearch, 5(1), 54-62.
  • Vallerand, R.J. (2000). DeciandRyan’s Self-DeterminationTheory: A ViewFromTheHierarchical Model of İntrinsicandExtrinsicMotivation. PsycholInq, 11(4), 312-318.
  • Wininger, S.R. (2007). Self-DeterminationTheoryandExerciseBehavior: An Examination of ThePsychometricProperties of TheExerciseMotivationScale. Journal of AppliedSportPsychology, 19, 471-486.