Çalgı Öğretmenlerinin Görüşlerine Göre Solfej-Dikte-Teori Dersinin İhtiyaçlarının Belirlenmesi

Bu çalışmada, çalgı dersi öğretmenlerinin görüşleri alınarak Yüksek Öğretim Kurumlarına Bağlı Müzik ve Bale Ortaokulları Müzik Bölümünde yürütülen Solfej-Dikte-Teori dersi için ihtiyaç belirleme çalışması yapılmıştır. Durum çalışması olarak tasarlanan bu araştırmada öğretmen görüşlerini almak için veri toplama süreci 28 Mayıs 2017 tarihinde tamamlanan anket uygulanmış ve doküman analizi yapılmıştır. Toplanan veriler betimsel ve içerik analiziyle bulgulara dönüştürülmüştür. Bulgulara göre hazırlanan sonuç kısmında Solfej-Dikte-Teori dersinin amacı, içeriği ve öğretme öğrenme süreci belirlenmiştir. Bu sonuca göre SolfejDikte-Teori dersinin amaçları şöyle sıralanabilir: Müzikal cümleleme becerisini ve müzikalitesini geliştirmek, Ritm duygusunu ve nota okuma becerisini geliştirmek, Metronom kullanma alışkanlığı kazandırmak, Literatürdeki önemli eserleri öğretmek (Türk bestecileri dahil), Entonasyon farkındalığı kazandırmak, Deşifre ve işitme becerileri ile melodik hafızasını geliştirmek, Müzikal terimleri, ölçü ve tartım, tonalite ve aralık bilgilerini öğretmek, Bir eserin formunu anlamasını sağlamak. solfej-dikte-teori dersinin içeriği şu konuları kapsamalıdır: aralıklar, tonal diziler, kromatik ve modal diziler, üç ve dört sesli akorlar ile bunların çevrimleri, akor bağlanışları ve modülasyon. Dersin içeriği literatürdeki eserlerden beslenerek oluşturulmalı ve o eserlerin bütün özellikleri (dinamikler, artikülasyonlar, tonalite, akorlar, ritmik özellikler, form vb.) barındırmalıdır. Bu sonuçlara ek olarak, öğrenenlerin çalgı derslerinde çalıştıkları eserlerin Solfej-Dikte-Teori dersinin içeriğine eklenmesi önerilmektedir. Öğretme-öğrenme sürecine dair sonuçlar ise; bu süreç notaları okuma ve anlama becerisi odağında şekillenmelidir, eğitici oyunlara yer verilmelidir, Derslerde, öğrencilerin çalgılarını da kullanabilecekleri etkinlikler düzenlenmelidir, teorik her konunun uygulamasına yer verilmelidir. Dikte çalışmalarının aşamalı bir şekilde, öğrenende mutlak işitmenin hedeflendiği bir süreç içinde çalışılması gerekmektedir. Buna ek olarak, dikte çalışmaları çalınanı duymanın yanında, yanlışı farkedebilme becerisine de odaklanmalıdır. Seslendirme çalışmaları orkestra şefi vuruşuyla yapılmalıdır.

A Need Analysis for Solfege-Dictation-Theory Course According to The Views of Instrument Teachers

In this study, a need-determination study was conducted for the Solfeggio-Dictation-Theory course conducted in the Music and Ballet Secondary Schools of the Higher Education Institutions by taking the opinions of the instrument teachers. In this study, which was designed as a case study, a questionnaire, the data collection process of which was completed on 28 May 2017, was applied and document analysis was carried out in order to get the opinions of teachers. The collected data were transformed into findings by descriptive and content analysis. In the conclusion part prepared according to the findings, the purpose, content and teaching-learning process of the Solfeggio-Dictation-Theory course were determined. According to this result, the objectives of the Solfeggio-Dictation-Theory course can be listed as follows: Developing musical phrasing skills and musicality, Developing the sense of rhythm and the ability to read notes, Gaining the habit of using metronome, Teaching important works in literature (including Turkish composers), Raising awareness of intonation, Deciphering and hearing. To develop melodic memory with skills, To teach musical terms, measure and weight, tonality and interval, To understand the form of a piece. The content of the solfeggio-dictation-theory course should cover the following topics: intervals, tonal scales, chromatic and modal scales, three- and four-voice chords and their cycles, chord connections and modulation. The content of the course should be based on the works in the literature and should contain all the features (dynamics, articulations, tonality, chords, rhythmic features, form, etc.) of those works. In addition to these results, it is suggested that the works that the learners study in the instrument lessons should be added to the content of the Solfeggio-Dictation-Theory course. The results of the teaching-learning process are; This process should be shaped by focusing on the skill of reading and understanding the notes, educational games should be included, activities should be organized in which students can use their instruments, and every theoretical subject should be applied. Dictation studies should be studied gradually, in a process where absolute hearing is aimed at the learner. In addition, dictation exercises should focus on the ability to not only hear what is being played, but also to notice the wrong. Singing studies should be done with the beat of the orchestra conductor.

___

  • Demirel, Ö. (2015). Eğitimde program geliştirme kuramdan uygulamaya (22. baskı). Pegem Akademi Yayıncılık.
  • Ertürk, S. (2013). Eğitimde "program" geliştirme (6. baskı). Edge Akademi.
  • Eskicumalı, A. (2013). Eğitimin temel kavramları. Y. Özden & S. Turan (Ed.), Eğitim bilimine giriş içinde (4. baskı, s. 2-23). Pegem Akademi Yayıncılık.
  • Gazimihal, M. (1961). Musîki sözlüğü (1. baskı). Milli Eğitim Basımevi.
  • Görgen, İ. (2014). Program geliştirmede temel kavramlar. H. Şeker (Ed.), Eğitimde Program Geliştirme (1. baskı, s. 1-18). Anı Yayıncılık.
  • Hacettepe Üniversitesi Ankara Devlet Konservatuvarı. (2021). H.Ü. müzik ve bale ortaokulu müfredatı. http://www.konser.hacettepe.edu.tr/mbo/sayfa/ortak/mufredatprg
  • Millî Eğitim Bakanlığı (MEB). (2009). Güzel sanatlar ve spor lisesi müziksel işitme, okuma ve yazma dersi öğretim programı (9, 10, 11 ve 12. sınıflar). Milli Eğitim Bakanlığı.
  • Millî Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu. (2017). Haftalık ders çizelgeleri. http://ttkb.meb.gov.tr/www/haftalik-ders-cizelgeleri/kategori/7
  • Oğuzkan, F. (1981). Eğitim bilimleri sözlüğü (2. baskı). Türk Dil Kurumu Yayınevi.
  • Özgür, Ü., & Aydoğan, S. (2003). Müziksel işitme-okuma eğitimi ve kuramı 2 (1. baskı). Sözkesen Matbaacılık.
  • Punch, K. F. (2014). Sosyal araştırmalara giriş (3. baskı). (D. Bayrak, H. B. Arslan, & Z. Akyüz, Çev.). Siyasal Kitabevi. (2005).
  • Resmî Gazete. (1961). İlköğretim ve eğitim kanunu. https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.4.222.pdf
  • Resmî Gazete. (2015). Yükseköğretim kurumları devlet konservatuvarları müzik ve bale ilköğretim kurumları ile müzik ve sahne sanatları liseleri yönetmeliği. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2015/01/20150115-2.htm adresinden alındı
  • Say, A. (2002). Müzik sözlüğü (1. baskı). Müzik Ansiklopedisi Yayınları.
  • Türk Dil Kurumu. (2021). Güncel Türkçe sözlük. https://sozluk.gov.tr/
  • Uçan, A. (1996). İnsan ve müzik insan ve sanat eğitimi (1. baskı). Müzik Ansiklopedisi Yayınları.
  • Uçan, A. (2005). Temel kavramlar-ilkeler-yaklaşımlar ve türkiye’deki durum (1. baskı). Evrensel Müzikevi.
  • Varış, F. (1988). Eğitimde program geliştirme. teori ve teknikler (1. baskı). Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Yayınları.
  • Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (9. baskı). Seçkin Yayıncılık.