Antrenörlerin Temel Psikolojik İhtiyaçları ve İş Doyumu

Bu çalışmanın amacı, Samsun ilinde aktif olarak görev yapmakta olan antrenörlerin temel psikolojik ihtiyaçları ve iş doyum düzeylerinin incelenmesidir. Çalışma, karma araştırma modelinin (nicel-nitel) bir çeşidi olan çeşitleme deseni türündedir. Çalışmanın nitel bölümünde örneklem grubunu Samsun ilinde aktif olarak görev yapmakta olan 10, nicel bölümde ise 109 antrenör oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak, antrenörlerin temel psikolojik ihtiyaçlarını belirlemek amacıyla Vardağlı ve Çankaya (2020) tarafından hazırlanmış 8 maddelik yarı yapılandırılmış görüşme formu; iş doyum düzeylerini incelemek amacıyla ise Brayfield ve Rothe (1951) tarafından geliştirilen, Judge, Locke, Durham ve Kluger (1998) tarafından 5 maddelik kısa formu oluşturulan ve Keser ve Bilir (2019) tarafından Türkçeye uyarlaması yapılan iş tatmini ölçeği kullanılmıştır. Çalışmanın nitel bölümünde elde edilen ses kayıtlarının yazıya dökümü sağlanmış ve Nvivo programına aktarılarak içerik analiz yöntemi ile çözümlenmiştir. Çalışmanın nicel bölümünde ise tüm istatistiksel hesaplamalar SPSS 22.0 V. istatistik paket programda yapılmıştır.Araştırma bulguları antrenörlerin sporcularının özgüven, liderlik, iletişim vb. özelliklerinde gelişmeler gözlemlediği, antrenman sürecinde sporcunun sakatlık ve psikolojik durumu gibi hususlara dikkat ettikleri, antrenörlerin genellikle bilgiyi aktarabildiklerini ancak fiziki koşulların ve malzeme eksikliği durumunun bu süreci olumsuz etkilediği, antrenörlerin kendilerini yenilikçi ve mücadeleci olarak tanımladıkları, çoğu antrenörün başarısızlık durumunda sporculara söz veya mimiklerle tepkilerini belli ettikleri, antrenörlerin bağımsız karar verememe, yöneticiler tarafından görüşlerinin dikkate alınmaması, teşvik, çalışma koşullarının elverişsiz olması, mesai hakkının verilmemesi, maaşların yetersiz olması şeklinde karşılaştıkları sorunların kendilerini psikolojik açıdan olumsuz etkilediğini ortaya koymaktadır. Antrenörlerin süreç içerisinde başarı sağlanması hususunda çocukların spora yönlendirilmesi, okullarda spora daha çok yer verilmesi, antrenörün kendini güncellemesi şeklinde görüş ve önerilerinin olduğu belirlenmiştir. Ayrıca, antrenörlerin çalışma durumu, eğitim durumu, gelir durumu, spor yapma durumuna göre iş tatmini düzeyleri arasında anlamlı bir farklılık olmadığı; kadın antrenörlerin ve bireysel spor branşına sahip antrenör grubunun iş tatmin düzeylerinin daha yüksek olduğu tespit edilmiştir. Dolayısıyla antrenörlerin yöneticiler tarafından görüşlerinin dikkate alınarak aidiyet duygusunun oluşturulması ve aynı zamanda çalışma şartlarının ve özlük haklarının iyileştirilerek yeterli düzeyde teşvik edici tedbirler sağlanması önem arz etmektedir.

Basic Psychological Needs and Job Satisfactıon of Trainers

The aim of this study is to analyze the basic psychological needs and job satisfaction levels of trainers working actively in the province of Samsun. The study has a variation design, one of the types of mixed research model (quantitative-qualitative). In the qualitative part of the study, sample group consists of 10 trainers working actively in the province of Samsun, while the quantitative part consists of 109 trainers. In the study, as data collection tool, an 8-item semi-structured interview form developed by Vardağlı and Çankaya (2020) was used to determine the basic psychological needs of coaches, while Job Satisfaction Scale, which was developed by Brayfield and Rothe (1951), revised by Judge, Locke, Durham and Kluger (1998) as a 5-item short form and adapted to Turkish by Keser and Bilir (2019) was used to examine job satisfaction levels. The voice recordings obtained in the qualitative part of the study were transcribed and analyzed with content analysis method after being transferred to Nvivo program. In the quantitative part of the study, all statistical calculations were made with SPSS 22.0 V. statistical package program. The results of the study showed that trainers observed developments in athletes’ characteristics such as self-confidence, leadership, communication, etc., they paid attention to issues such as injuries and psychological states of athletes during training, trainers could generally transfer information but this process was negatively affected by physical conditions and lack of equipment, trainers defined themselves as innovative and fighter, most trainers showed their reactions to athletes with words or mimics in case of failure, and the psychology of trainers was negatively affected by problems such as not being able to decide independently, their views’ not being taken into consideration by managers, promotions, unfavorable working conditions, not receiving their overtime working rights, and having insufficient salary. It was found that trainers had views and made suggestions such as guiding athletes to sports, giving more place to sports in schools, and trainers updating themselves for success. In addition, it was found that there were no significant differences between trainers’ job satisfaction levels in terms of their working status, level of education, level of income, and state of doing sport; female trainers and trainers who trained athletes doing individual sports had higher levels of job satisfaction. Therefore, it is important to form a feeling of belonging by ensuring that managers take trainers’ views into account and to take measures by promoting working conditions and improving employees’ personal rights.

PDF

___

Akpınar, S. (2010). Spor federasyonlarında çalışanların sosyal beceri, iş doyumu ve problem çözme yeterlilikleri üzerine bir araştırma [Yayınlanmamış doktora tezi]. Gazi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
Albayrak, V. (2020). Gençlik Ve Spor İl Müdürlürlüklerinde çalışan antrenörlerin iş doyumu ve örgütsel bağlılıklarının incelenmesi (Doğu anadolu bölgesi örneği) [Yayınlanmamış doktora tezi]. Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
Aykın, A.G., Çerez, H. (2019). Kick boks antrenörlerinin iş doyumu düzeylerinin incelenmesi, Spor Eğitim Dergisi, 3(1), 1-9.
Barutçugil, İ. (2004). Stratejik insan kaynakları yönetimi. Kariyer Yayınları.
Başar, S. (2019). Antrenör kaynaklı güdüsel iklimin sporcuların temel psikolojik ihtiyaçları güdülenmesi ve optimal performans duygu durumu ile ilişkisi [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Sakarya Uygulamalı Bilimler Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü.
Baymur, F. (1994). Genel Psikoloji. İnkılap Kitabevi.
Baymur, F. (1985). Genel Psikoloji. İnkılap Kitabevi.
Deveci, H. (2007). Öğretmenlerin psikolojik ihtiyaçlarına ilişkin görüşler [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Doğan, O. (2005). Spor psikolojisi. Nobel Kitabevi.
Doğan, M. (2016). Taekwondo antrenörlerinin iş doyumu ve tükenmişlik düzeylerinin incelenmesi [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Selçuk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
Eğinli, A. (2009). Çalışanlarda iş doyumu: Kamu ve özel sektör çalışanlarının iş doyumuna yönelik bir araştırma, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 23(3), 35-52.
Gezer, H. (2018). Bireysel ve takım sporları ile uğraşan üniversite öğrencilerinin temel psikolojik ihtiyaçlarının belirlenmesi [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Hodge, K. & Gucciardi, D. F. (2015). Antisocial and prosocial behavior in sport: The role of motivational climate, basic psychological needs, and moral disengagement, Journal of Sport and Exercise Psychology, 37(3), 257-273.
Keser, A., Öngen, B. K. (2019). İş tatmini ölçeğinin türkçe güvenilirlik ve geçerlilik çalışması . Kırklareli Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 3(3), 229-239.
Konter, E. (2006). Felsefi-Psikoloji bağlamında antrenörlük tipleri: yeni bir öneriye doğru, Gazi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi (Gazi BESBD), XI(3), 15-22.
Koustelios, A. D. (2001). Personal characteristics and job satisfaction of grek teachers, The International Journal Of Educational Management, 15(7), 354.
Miles, M. B., Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook. Sage Publication.
Oshagbemi, T. (2003). Personal correlates of job satisfaction: emprical evidence form uk universities, International Journal Of Social Economics, 30(12), 1210.
Parry, D. (2015). To Explore Coaches’ Perceptions of the impact of closeness on the coach-athlete relationship in a team sport [Doctoral Dissertation]. Cardiff Metropolitan University.
Pehlivan, M. Y. (2020). Güreş antrenörlerinin mesleki doyum ve tükenmişlik düzeyleri ilişkisi, [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
Sağrın, K. (2018). Beden eğitimi ve spor yüksekokullarında görev yapan öğretim elemanlarının temel psikolojik ihtiyaçları ile tükenmişlik düzeyleri arasındaki ilişkinin belirlenmesi, [Yayınlanmamış doktora tezi]. Atatürk Üniversitesi Kış Sporları Ve Spor Bilimleri Enstitüsü.
Sarı, M. (2018). İETT’de çalışan otobüs ve metrobüs şoförlerinin temel psikolojik ihtiyaçları, iş tatmin düzeyleri ve yaşam doyumlarının bazı değişkenlere göre incelenmesi, [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Bahçeşehir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
Stenling, A., Lindwall, M., & Hassmén, P. (2015). Changes in perceived autonomy support, need satisfaction, motivation, and well-being in young elite athletes. Sport, Exercise, and Performance Psychology, 4(1), 50.
Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2016). Nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayınevi.

ISSN: 2667-5617
Yayın Aralığı: Yılda 6 Sayı
Başlangıç: 2006
Yayıncı: ASOS Eğitim Bilişim Danışmanlık Otomasyon Yayıncılık Reklam Sanayi ve Ticaret LTD ŞTİ