Turizm Eğitimi Alan Öğrencilerin Proaktif Kişilik, Kariyer Uyum Yetenekleri ile Yaşam Doyumu Arasındaki İlişki

Turizm eğitimi alan öğrencilerin proaktif kişilik, kariyer uyum yetenekleri ile yaşam doyumu arasındaki ilişkiyi belirlemeye yönelik yapılan bu çalışmada Kilis 7 Aralık Üniversitesi Etik Kurulu 05/07/2021 tarihli 19 sayılı kararına göre araştırmanın yapılması uygun bulunmuş ve 344 öğrenciye anket aracılığıyla ulaşılmıştır. Anket aracılığıyla elde edilen verilerle proaktif kişilik, kariyer uyum yetenekleri ve yaşam doyumu arasındaki ilişkiyi belirlemeye yönelik korelasyon, değişkenler arası etkiyi belirlemeye yönelik regresyon analizleri uygulanmıştır. Araştırma değişkenleri arasındaki ilişkiyi belirlemeye yönelik yapılan korelasyon analizi sonucuna göre; proaktif kişilik ile yaşam doyumu arasında pozitif yönde zayıf bir ilişki olduğu, proaktif kişilik ile kariyer uyum yetenekleri boyutlarından kaygı, merak ve güven arasında pozitif yönde orta düzeyde, kontrol boyutu ile arasında ise pozitif yönde yüksek düzeyde bir ilişki olduğu, yaşam doyumu ile kariyer uyum yetenekleri boyutları arasında ise pozitif yönde zayıf derecede bir ilişki olduğu belirlenmiştir. Araştırmaya katılan öğrencilerin proaktif kişiliğinin ve yaşam doyumunun kariyer uyum yetenekleri boyutları üzerine etkisini belirlemeye yönelik yapılan regresyon analizinin sonuçlarına göre proaktif kişilik ve yaşam doyumu bağımsız değişkenleri kariyer uyum yetenekleri boyutları tarafından istatistiksel olarak anlamlı bir şekilde açıklanabilmektedir. Bu bağlamda araştırmaya katılan öğrencilerin proaktif kişiliğindeki ve yaşam doyumundaki bir birimlik artış kariyer uyum yetenekleri boyutlarında artış sağlamaktadır. Ayrıca öğrencilerin kariyer uyum yetenekleri alt boyutlarından en yüksek güven ve kaygı boyutu ifadelerine, en düşük kontrol ve merak boyutu ifadelerine katılım gösterdiği görülmekle birlikte katılımcıların kariyer uyum yetenekleri ve proaktif kişilik ifadelerine katılım durumlarının ortalamanın üzerinde, yaşam doyumu ifadelerine katılım düzeylerinin ise ortalamanın altında olduğu belirlenmiştir.

The Relationship Between The Proactive Personality, Career Adaptation Abilities and Life Satisfaction Of Tourism Students

It was aimed to determine the relationship between career adaptability, proactive personality and life satisfaction of university students receiving tourism education in this research. A questionnaire form was created in accordance with the purpose of the study, and feedback was received from 344 students using the online questionnaire. According to the result of the correlation analysis to determine the relationship between the research variables, it was determined that there is a weak positive relationship between proactive personality and life satisfaction, and as the proactive personality level of the students increases, life satisfaction increases. On the other hand, it was determined that there was a moderate positive correlation between proactive personality and career adaptability dimensions of anxiety, curiosity and trust, and a high level of positive correlation with control dimension. According to the results of the regression analysis conducted to determine the effect of the proactive personality and life satisfaction of the students participating in the research on the dimensions of career adaptability, the independent variables of proactive personality and life satisfaction can be explained statistically by the dimensions of career adaptability. In this context, a one-unit increase in the proactive personality and life satisfaction of the students participating in the research provides an increase in their career adaptability. It was indicated that the students' career adaptability dimensions were the highest in confidence and anxiety, and the lowest in control and curiosity and also their participation in personality statements is above the average in this study conducted to determine the relationship between the proactive personality, career adaptability and life satisfaction of students receiving tourism education. However, it was determined that the level of participation in the life satisfaction statements of the students who participated in the research was below the average.

PDF

___

Akın, A., Abacı, R., Kaya, M. & Arıcı, N. (2011). Kısaltılmış proaktif kişilik ölçeğinin (KPÖ) Türkçe formunun geçerlik ve güvenirliği. ICES11 International Conference on Educational Sciences, 22-25.
Aytaç, S. (1997). Çalışma yaşamında kariyer yönetimi planlaması geliştirilmesi sorunları. Epsilon Yayıncılık.
Barutçugil, İ. (2004). Stratejik insan kaynakları yönetimi. Kariyer Developer.
Bayraktaroğlu, S. (2015). İnsan kaynakları yönetimi (6. Baskı). Sakarya Yayıncılık.
Bindl, U. K. & Parker, S. K. (2010). Proactive work behavior: Forward-thinking and changeoriented action in organizations. In S. Zedeck (Ed.), APA handbook of industrial and organizational psychology (ss. 567-598). American Psychological Association.
Bölükbaşı, A. & Kırdök, O. (2019). Lise öğrencilerinin kariyer uyumu ve yaşam doyumu ilişkisinde gelecek yöneliminin aracı rolü. Eğitim ve Bilim, 44(200). 77-91.
Bulut, M. B. & Yıldız, M. (2020). Üniversite öğrencilerinin kişilik özelliklerinin yaşam doyumlarına etkisi. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 24(2), 397-412.
Crant, J. M. (2000). Proactive behavior in organizations. Journal of Management, 26(3), 435-462.
Çelik, E. & Raba, S. (2017). Heyecan arayışının yaşam doyumu ile proaktif kişilik arasındaki ilişkide baskıcı etkisi. Akdeniz İnsani Bilimler Dergisi, 7(1), 123-134.
Çetin, S. & Köse, M. S. (2017). Proaktif kişiliğin stratejik düşünce becerisine etkisi. Bartın Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8(16), 65-84.
Çevik, N. K. & Korkmaz, O. (2014). Türkiye’de yaşam doyumu ve iş doyumu arasındaki ilişkinin iki değişkenli sıralı probit model analizi. Niğde Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 7(1), 126-145.
Dikmen, A. A. (1995), İş doyumu ve yaşam doyumu ilişkisi, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 50(3-4), 115-140.
Dündar, G. (2015). Kariyer Geliştirme (7. Baskı). C.Uyargil ve diğerleri (Eds). İnsan Kaynakları Yönetimi içinde (ss. 268-299). Beta Basım.
Frese, M., Garst, H. & Fay, D. (2007). Making things happen: Reciprocal relationships between work characteristics and personal initiative in a four-wave longitudinal structural equation model. Journal of Applied Psychology, 92(4), 1084-1102.
Garson, D. (2012). Testing statistical assumptions, Statistical Associates Publishing, Blue Book Series.
George, D. & Mallery, M. (2019), IBM SPSS statistics 25 step by step: A Simple Guide and Reference (15th ed.). Routledge.
Gerni, G. M. & Denizli, A. A. (2021). Öz yeterliliğin kariyer uyum yeteneklerine etkisinde proaktif kişiliğin aracı rolü. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 22(1), 1-19.
Gül, H., Maksüdünov, A., Yamaltdinova, A. & Abdildaev, M. (2019). Öğrencilerin demografik özelliklerinin kariyer uyumluluğu ve iyimserliği ile ilişkisi: Kırgızistan örneği. KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 21(36), 34-46.
Günay, Ö. & Çarıkçı, İ. H. (2018). Eleştirel düşünme becerileri ile kariyer uyum yetenekleri arasındaki ilişkinin incelenmesi: Üniversite öğrencileri üzerine bir araştırma. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, (17. UİK Özel Sayısı), 427-440.
Kanten, S. (2012). Kariyer uyum yetenekleri ölçeği: Geçerlilik ve güvenilirlik çalışması. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (16), 191-205.
Karavdic, S. & Baumann, M. (2014). Positive career attitudes effect on happiness and life satisfaction by master students and graduates. Open Journal of Social Sciences, 2(8), 15- 23.
Koçak, Ö. F. (2016). Kişilerarası çatışmalar ve yaşam doyumu ilişkisi: Üniversite öğrencileri üzerinde bir araştırma. Journal of International Social Research, 9(43). 1956-1977.
Kolbaşı, E. & Bağcı, Z. (2019). İş doyumu ve yaşam doyumu ilişkisi: Bir kamu kurumu üzerinde analitik bir araştırma. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(4), 119-123.
Mercan, N. (2016). Psikolojik sermayenin kariyer uyum yeteneği ile ilişkisine yönelik bir araştırma. Global Business Research Congres, PressAcademia Procedia, 2, 434-442.
Özdemir, N. K. & Ayaz, A. (2020). Okul psikolojik danışma ve rehberlik programları: Kariyer uyum yetenekleri açısından bir inceleme. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 35(3), 613-626.
Özdemir, S. (2019). Proaktif kişiliğin kariyer uyum yeteneğine etkisinde kendini yetiştirmenin rolü. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 12(18. UİK Özel Sayısı), 507-526.
Özgür, G., Babacan Gümüş, A. & Durdu, B. (2010). Evde ve yurtta kalan üniversite öğrencilerinde yaşam doyumu. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi, 1(1), 25-32.
Özkalp, E. & Kıral, Ç. (2011). Örgütsel davranış (5. Baskı). Ekin Yayınevi.
Parker, S. K., Williams, H. M. & Turner, N. (2006). Modeling the antecedents of proactive behavior at work. Journal of Applied Psychology, 91(3), 636-652.
Peker, T. (2018). Öz-yeterlik ile yaşam doyumu arasındaki ilişkide proaktif kişiliğin aracı rolü [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Ordu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Presbitero, A. (2015). Proactivity in career development of employees: The roles of proactive personality and cognitive complexity. Career Development International, 20(5), 525-538.
Robbins, S. P. & Judge, T. A. (2013). Örgütsel davranış (14. Basımdan çeviri). İ. Erdem (Çev. Ed.). Nobel Yayın.
Sartık, H. & Ballı İ.K. (2020). Kişilik özelliklerinin kariyer uyum yeteneğine etkisi: Üniversite öğrencileri üzerine bir araştırma. Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 4(1), 68-86.
Savickas, M. L. (1997). Career adaptability: An integrative construct for life‐span, life‐space theory. The Career Development Quarterly, 45(3), 247-259.
Savickas, M. L. (2005). The theory and practice of career construction. İçinde S. D. Brown, & R. W. Lent (Eds.), Career development and counseling: Putting theory and research to work (ss. 42-70). Hoboken, NJ: John Wiley.
Savickas, M. L. & Porfeli, E. J. (2012). Career adapt-abilities scale: Construction, reliability, and measurement equivalence across 13 countries. Journal of Vocational Behavior, 80(3), 661- 673.
Şimşek, E. (2011) Örgütsel iletişim ve kişilik özelliklerinin yaşam doyumuna etkileri. [Yayımlanmamış doktora tezi]. Anadolu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Şimşek, M. Ş., Akgemci, T. & Çelik, A. (2010). Davranış bilimleri. Gazi Kitabevi.
Taş, M.A. & Özmen, M. (2019a). Kişilik tipi ile kariyer ve akademik desteğin kariyer uyum yeteneklerine etkisi: Bir saha araştırması. OPUS Uluslararası Ttoplum Araştırmaları Dergisi. 14(20), 333-370.
Taş, M. A. & Özmen, M. (2019b). Meslek seçiminde aile desteği ve kariyer uyum yetenekleri ilişkisi: Olumlu gelecek beklentisinin aracılık rolü. Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi, 7(16), 736-761.
Uludağ, G. (2019). Yaşam doyumu ile işgören performansı ilişkisini incelemeye yönelik bir alan araştırması. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(6), 291-300.
Unsworth, K. L. & Parker, S. (2003). Proactivity and innovation: Promoting a new workforce for the new workplace. In T. D. Wall, C. W. Clegg, D. Holman, A. Howard, & P. Sparrow (Eds.) The New Workplace: A Guide to the Human Impact of Modern Working Practices (ss. 175-196). John Wiley & Sons.
Yeşiltaş, M., Akdağ, G., Çeken, H. & Gürlek, M., (2014). Kariyer uyum yetenekleri turizm sektörüne bağlılığı etkiler mi? Lisans düzeyinde turizm eğitimi alan öğrencilere yönelik bir uygulama, 15. Ulusal Turizm Kongresi Bildiriler Kitabı, 1286-1300.
Yılmaz, G., Keser, A. & Yorgun, S. (2010). Konaklama işletmelerinde çalışan sendika üyelerinin iş ve yaşam doyumunu belirlemeye yönelik bir alan araştırması. Paradoks Ekonomi, Sosyoloji ve Politika Dergisi, 6(1), 87-107.
Yolcu, İ.U. & Çakmak, A. F. (2017). Proaktif kişilik ile proaktif çalışma davranışı ilişkisi üzerinde psikolojik güçlendirmenin etkisi. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 13(2), 425-438.

ISSN: 2667-5617
Yayın Aralığı: Yılda 6 Sayı
Başlangıç: 2006
Yayıncı: ASOS Eğitim Bilişim Danışmanlık Otomasyon Yayıncılık Reklam Sanayi ve Ticaret LTD ŞTİ