A Review of Social Gender Roles in Sevim Ak’s Children's Novels

This study aims to determine how social gender roles are reflected in Sevim Ak’s children’s novels. Answers were sought to the questions of how work and professions of characters of different genders in the novels examined within the scope of this purpose, and how personality characteristics of their household tasks and characters are reflected. In the research, qualitative research method was employed. Sixteen children’s novels by the author made up the study group of the research. The data were collected by means document analysis method from qualitative research methods, and findings were analyzed descriptively. According to the findings obtained at the end of the research, while female characters were reflected within professional groups such as nurses, teachers, secretaries, tailors etc., male characters were reflected in business and professional groups such as doctors, police, mechanics, sailors, tradesmen according to the traditional gender perception. Given the responsibility of sharing household chores for characters of different genders in these novels, it was determined that the mother or the woman who is in the house is usually responsible for household chores, while male characters do things such as shopping and repairs. In these novels, while female characters were drawn in personality traits that reflect gender perception such as passive, shy, compassionate, chatty, jealous, emotional and curious, while some female characters were shown to be angry, inconsiderate, ruthless and courageous. That was also the case with male characters. In addition to male characters who exhibited personality towards social gender perception, such as brawling, angry, authoritarian, jealous and powerful, characters with personality traits such as cheerful, calm, emotional and curious were also depicted in these books. As a result of the research, it can be said that the author created and reflected his characters based on social gender perception.

Sevim Ak’ın Çocuk Romanlarında Toplumsal Cinsiyet Rolleri Üzerine Bir İnceleme

Bu çalışma, Sevim Ak’ın çocuk romanlarındaki toplumsal cinsiyet rollerinin nasıl yansıtıldığının belirlenmesini amaçlamıştır. Bu amaç kapsamında incelenen kitaplarda yer alan farklı cinsiyetlerdeki karakterlerin yaptıkları iş ve mesleklerin; yaptıkları ev işlerinin ve karakterlerin kişilik özelliklerinin nasıl yansıtıldığı sorularına yanıt aranmıştır. Araştırmada nitel araştırma yöntemi kullanılmıştır. Yazarın on altı çocuk romanı araştırmanın çalışma grubunu oluşturmuştur Veriler, nitel araştırma yöntemlerinden doküman incelemesi yoluyla toplanmış, betimsel olarak çözümlenmiştir. Araştırma sonunda elde edilen bulgulara göre kadın karakterler hemşire, öğretmen, sekreter, terzi, kuaför… gibi iş ve meslek grupları içinde gösterilirken erkek karakterler de geleneksel toplumsal cinsiyet algısına göre doktor, polis, tamirci, denizci, esnaf… gibi iş ve meslekler içinde yansıtılmıştır. Kitaplarda farklı cinsiyetlerdeki karakterlerin ev işlerini paylaşma sorumluluğu göz önüne alındığında ev işlerinden genellikle annenin ya da evde bulundan kadının sorumlu olduğu alışveriş, tamirat gibi işleri ise erkek karakterlerin yaptığı belirlenmiştir. Kitaplarda kadın karakterler edilgen, utangaç, merhametli, geveze, kıskanç, duygusal ve meraklı gibi toplumsal cinsiyet algısını yansıtır kişilik özelliklerinde çizilirken bazı kadın karakterler de öfkeli, anlayışsız, merhametsiz ve cesur olarak gösterilmiştir. Erkek karakterler için de durum böyledir. Kavgacı, sinirli, otoriter, kıskanç ve güçlü gibi toplumsal cinsiyet algısına yönelik kişilik sergileyen erkek karakterlerin yanında neşeli, sakin, duygusal ve meraklı gibi kişilik özelliği gösteren karakterler de kitaplarda yer almıştır. Araştırmanın sonunda yazarın karakterlerini oluştururken toplumsal cinsiyet algısına bağlı olarak oluşturduğu ve yansıttığı söylenebilir.

PDF

___

Ak, S. (2018). Ada ve adam. Günışığı Kitaplığı

Ak, S. (2014). Az buçuk teo. Can Yayınları

Ak, S. (2014). Babamın gözleri kedi gözleri. Can Yayınları

Ak, S. (2014). Domates saçlı kız. Can Yayınları

Ak, S. (2014). Gazete fısıltıları. Can Yayınları

Ak, S. (2014). Gemici dedem. Can Yayınları

Ak, S. (2016). Gökkuşağı yazı. Günışığı Kitaplığı

Ak, S. (2016). Horoz adam ve korsan. Can Yayınları

Ak, S. (2014). Lodos yolcuları. Can Yayınları

Ak, S. (2018). Melo. Can Çocuk Yayınları

Ak, S. (2009). Puf, pufpuf, cuf, cufcuf ve cino. Can Yayınları

Ak, S. (2016). Puldan taştan lahanadan. Can Yayınları

Ak, S. (2014). Saçlarında soru işaretleri. Can Yayınları

Ak, S. (2010). Sıcak çikolatalı yolculuklar. Can Yayınları

Ak, S. (2013). Şarkını denizlere söyle. Can Yayınları

Ak, S. (2015). Vanilya kokulu mektuplar. Can Yayınları

Akkaş, İ. (2019). Cinsiyet ve toplumsal cinsiyet kavramları çerçevesinde ortaya çıkan toplumsal cinsiyet ayrımcılığı, Ekev Akademi Dergisi • Icoaef Özel Sayısı.

Aslan, C. (2010) An analysis of the presentation of women in 100 basic literary works in Turkey. Eğitim Araştırmaları Dergisi (Eurasian Journal of Educational Research). 38, 19-36.

Bhasin, K., (2003). Toplumsal cinsiyet ‘bize yüklenen rolleri’. Ay, K.(Çev.), Liseli Kıvılcım Eğitim Broşürleri.

Cüceloğlu, D., (2014). İnsan ve davranışı. Remzi Kitabevi.

Çınar Kitiş, E. (2013). Ortaokul Türkçe ders kitaplarında toplumsal cinsiyet (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Pamukkale Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.

Çıtak, A. (2008). Kadınların çalışmasına yönelik tutum: cinsiyet, cinsiyet rolü ve sosyoekonomik düzeye göre bir karşılaştırma (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.

Deaux. K. (1995). Sex and gender, Annual Review of Psychology, 36, 49-81.

Dilek, A. (2014). 4-6 yaş çocuk öykülerinde kadın kahramanların mesleksel analizi. Journal OF Qafqaz University- Philology and Pedagogy. 1, 94-102.

Dökmen Yaşın, Z. (2009). Toplumsal cinsiyet. Remzi Kitabevi

Dökmen Yaşın, Z. (2015). Toplumsal cinsiyet ‘sosyal psikolojik açıklamalar. Remzi Kitabevi.

Eagly, A. H. (1983). Gender and social influence: A social psychological analysis. American Psychologist, 38, 971-981.

Eckes, T. & Trautner, H. M. (2000). Developmental social psychology of gender. An intergrative framework T. Eckes ve H.M. Trautner (Eds.) The Developmental Social Psychology of Gender içinde. Lawrence Erlbaum Associates, Phublishers.

Eser, Ş. (2010) Toplumsal cinsiyetin meslek seçimindeki rolü ve sekreterlik mesleği üzerine bir uygulama. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.

Giddens, A., (2012). Sosyoloji. Kırmızı Yayınları.

Girginer, U. (1994). Türk toplumunda cinsiyet rolleri algısı. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.

Güldü, Ö. & Kart Ersoy, M. (2009). Toplumsal cinsiyet rolleri ve siyasal tutumlar: sosyal psikolojik bir değerlendirme. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Fakültesi Dergisi. Sayı: 3, 99-116.

Gün, B. (2008). Masallara feminist bir bakış ve cinsiyet meseleleri (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.

Göl, M. (2011) Çocuk edebiyatında cinsiyet rolleri: Mustafa Ruhi Şirin ve Ayla Çınaroğlu'nun eserleri. Afyon Kocatepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.

Kimmel, M. S. (2000). The gendered society. Oxford University.

Köseler, F. (2009). Okul öncesi öykü ve masal kitaplarında toplumsal cinsiyet olgusu. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.

Kükrer, M. (2015). Toplumsal cinsiyet eşitliği yönüyle ortaokul Türkçe ders kitaplarının incelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). Abant izzet Baysal Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.

Sezer, M.Ö. (2010). Masallar ve Toplumsal Cinsiyet, Evrensel Yayınları.

Soyer Çatalcalı, A. (2009). Okul öncesi dönem çocuk hikaye kitapları: stereotipler ve kimlikler. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(1), 13-27.

Şentürk Gündüz, S. (2015). Okul öncesi dönem çocukları için basılan resimli öykü kitaplarının toplumsal cinsiyete ilişkin kalıp yargılar yönünden incelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.

Tankut, T. (2010). Çocuk edebiyatı ve toplumsal cinsiyet. I. Ulusal Çocuk Kitapları Sempozyumu’nda sunulmuş bildiri, Ankara Üniversitesi.

Tavşancıl, E. & Aslan, E. (2001) İçerik analizi ve uygulama örnekleri. Epsilon Yayıncılık.

Turkish Studies - Language and Literature-Cover

ISSN: 2667-5641
Yayın Aralığı: Yılda 4 Sayı
Başlangıç: 2006
Yayıncı: ASOS Eğitim Bilişim Danışmanlık Otomasyon Yayıncılık Reklam Sanayi ve Ticaret LTD ŞTİ