VELİLERİN MEDYA OKURYAZARLIĞINA İLİŞKİN EĞİTİM GEREKSİNİMLERİNİN BELİRLENMESİ

Farklı medya araçlarından çok sayıda mesaj iletiminin meydanageldiği günümüzde, mesajların doğru olarak yorumlanabilmesi, bilinçlibir medya okuryazarı olma yönünden büyük önem taşır. Bununlabirlikte bu alanda yapılmış olan çalışmalar, bilinçli bir medyaokuryazarı olmanın gerekliliği üzerinde durmaktadır. Çocukların medyaile karşılaştıkları dönemde onların yanında olan aileler; çocuklardamedya okuryazarlığı bilincini doğrudan şekillendirme potansiyelinesahiptir. Ebeveynlerin çocuklarına medya okuryazarlığı ile ilgili doğrubir şekilde rehberlik edebilmeleri için kendilerinin de bu farkındalığaulaşmış olmaları gerekir. Bu bakımdan velilere yönelik medyaokuryazarlığı eğitimi verilmesi önem taşımaktadır. Bu araştırmanınamacı; ortaokul öğrencileri velilerinin medya okuryazarlığına yönelikalgılarını ve eğitim gereksinimlerini belirlemektir. Araştırma taramamodelinde, nitel bir araştırmadır. Araştırmanın katılımcılarınıAfyonkarahisar il merkezinde yer alan bir ortaokulda öğrenim gören 20öğrenci velisi oluşturmaktadır. Veri toplama aracı olarak, açık uçlusorulardan oluşan bir anket kullanılmıştır. Elde edilen verilerinanalizinde içerik analizi yöntemi kullanılmıştır. Bulgulara göre, velilerinbüyük bir kısmının medya okuryazarlığı hakkında bilgisi olmadığı, çoksayıda velinin medya okuryazarlığını yalnızca iletişim araçlarının doğrukullanımı ve doğru bilgiye ulaşma şeklinde ifade ettikleri sonucunaulaşılmıştır. Velilerin neredeyse yarısının yazılı ve görsel medyaaraçlarının kullanımı konusunda kendisini yetersiz gördüğü,çocuğunun TV izleme ve internet kullanımı davranışlarını kontroletmede ise korumacı bir yaklaşım benimsedikleri sonucuna ulaşılmıştır.Tüm toplumlar medyanın etkisi altındadır. Ayrıca çocuklar ve ailelerininbu durumdan en çok etkilenen gruplar olarak dikkate alınmalarıgerekmektedir. Araştırma sonuçlarına göre, velilere medya okuryazarlığıkonusunda eğitim verilerek onların bu konuda bilgilendirilmesi,gereksinimlerinin giderilmesi ve medyaya karşı eleştirel bir bakış açısıkazandırılması gerekmektedir. Okullarda velilere yönelik bir medyaokuryazarlığı eğitim programının tasarlanıp uygulanması onların bukonudaki gereksinimlerini ve sorunlarını giderebilir.

DETERMINATION OF EDUCATIONAL NEEDS FOR MEDIA LITERACY OF THE PARENTS

Nowadays, when a large number of messages are transmitted from different media sources, the correct interpretation of the messages is of great importance in terms of being a conscious media literate. As a matter of fact, studies on this field emphasize the importance of being a conscious media literate. Families in the period when children meet with the media; has the potential to directly shape the awareness of media literacy in children. Parents must first reach this awareness level in order to guide to their children on media literacy. In this respect, it is important to provide media literacy training for the parents. It was aimed to determine the perceptions and educational needs of the parents of middle school students towards media literacy in this research. It was conducted as a descriptive study and designed as a qualitative research. Participants of the study are the parents of 20 students who attend secondary school in Afyonkarahisar province center. As a data collection tool, a questionnaire consisting of open ended questions was used. Content analysis method was used in the analysis of the obtained data. According to findings, a large majority of the parents have no knowledge of media literacy, and many families have expressed media literacy in the form of the correct use of communication tools and access to accurate information. Almost half of the families think that they are inadequate to use of written or visual media and to control their children’s TV watching and internet usage behaviors. It is a known fact that all societies are under the influence of the media. In addition, children and their families should be considered as the most affected groups. According to the results of the research, parents should be educated about media literacy because they need to be informed about this issue and gain a critical perspective towards the media. The design and implementation of a media literacy training program for parents in schools may resolve their needs and problems in this regard. In this program, the parents should be informed in using the media and given practical measures to be taken against the harmful situations that may be encountered in using it.

PDF

___

Ardıç, (2016). Medya okuryazarlığı ile ilgili lisansüstü çalışmaların karşılaştırmalı incelemesi: Türkiye, ABD Ve Kanada Örneği, Yüksek Lisans Tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü: Bolu.
Altunışık, R., Coşkun, R., Yıldırım, E. ve Bayraktaroğlu, S. (2001). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri. Sakarya Kitabevi, Adapazarı.
Bağlı, M.T. (2003). Televizyona karşı ana baba aracılığı: Kısıtlayıcı aracılığın biçimler. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 36(1-2), 129-149.
Bağlı, M.T. (2004). Medya okuryazarlığı hareketinde yedi büyük tartışma, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 37(1), 122-140.
Belviranlı, S.,Ceritoğlu, K., Bilgin, Ç., Bayraktar, F., Bulut, H., Vaizoğlu, S. A. ve Güler, Ç. (2008). Mothers’ Behaviors about Viewing of Television and TV Ratings System. TAF Preventi ve Medicine Bulletin, 7 (3), 191-198
Brown, J.A. (1998). Media literacy perspectives, Journal of Communication, 48(1), 44-57.
Buckingham, D. (2003). Digital literacies: Media education and new media Technologies. In K. Tyner, & B. Duncan (Eds.), Visions/Revisions: Moving forward with media education ( 3-11). Madison, Wisconsin: National Telemedia Council.
Çelen, F.K., Çelik, A., ve Seferoğlu, S.S. (2011). Çocukların internet kullanımları ve onları bekleyen çevrim-içi riskler. XIII. Akademik Bilişim Konferansı (AB11). İnönü Üniversitesi, Malatya. 2-4 Şubat 2011:2-8.
Çepni, O., Palaz, T. Ablak, S. (2015). Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Medya ve Televizyon Okuryazarlık Düzeylerinin Çeşitli Değişkenlere Göre İncelenmesi. Turkish Studies - International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 10/11 Summer 2015, p. 431-446, www.turkishstudies.net, DOI Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.8464, Ankara/Turkey.
Çetinkaya, S. (2008). Bilinçli medya kullanıcıları yaratma sürecinde medya okuryazarlığının önemi. Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü: Ankara.
Doğan, N.K. (2006). Televizyon programlarındaki şiddet öğelerinin çocuklar üzerindeki etkisi ve ebeveynlerin tutumlarının belirlenmesine yönelik bir araştırma. İstanbul Üniversitesi-İletişim Fakültesi Dergisi, 26, 1-16.
Ertürk Y. D. ve Gül A.A. (2006). Çocuğunuzu televizyona teslim etmeyin: televizyon haberlerinin çocuklar üzerindeki stres etkileri ve ailesel haber izleme alışkanlıkları. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
EU (Commission of The European Communities) (2007). Communication from the Commission to the European Parliament, the Council, the European Economic And Social Committee and the Committee of the Regions; A European approach to media literacy in the digital environment. http://eur lex.europa.eu/legalcontent/EN/TXT/PDF/?uri=CELEX:52007DC0833&from=EN (Erişim Tarihi: 14.11.2017)
Gömleksiz, M.,N. ve Duman, M. (2013). Medya Okuryazarlığı Dersi Kazanımlarının Gerçekleşme Düzeyine İlişkin Öğrenci ve Okul Yöneticilerinin Görüşleri, Turkish Studies, 8 (9), 265-268, International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 8/9 Summer 2013, p. 265-278, Ankara-Turkey
Hasdemir, T. A. (2012). Gelenekselden yeni medya okuryazarlığına: Türkiye örneğinde bir değerlendirme. Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(2), 23-40.
Hobbs, R. (2004). Medya okuryazarlığında yedi büyük tartışma, Çev:Melike Türkan Bağlı, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 37(1),122-144.
Hobbs, R., & Jensen, A. (2009). The past, present, and future of media literacy education. Journal of Media Literacy Education, 1, 1-11.
Hopurcuoğlu, A. & Akaydın, Ş. (2016). Ortaokul Öğrencilerinin Medya Okuryazarlık Düzeyleri, Turkish Studies, International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 11/3 Winter 2016, p. 1273-1286, www.turkishstudies.net, DOI Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.9320, Ankara/Turkey.
İnan, T. (2014). Medya okuryazarlığı: ortaokul öğrencilerinin ebeveynlerinin televizyon ve internete ilişkin tutum ve davranışlarının incelenmesi. Journal of International Social Research ,7 (35), 813-830.
İspir, N. B. ve İspir B. (2008). Televizyon programı içeriği dereceleme sembollerinin kullanımı ve ebeveyn yönlendirmesi. Journal of Selçuk Communication, 5(3), 176-183.
Jenkins, H. (2006) Convergence culture: where old and new media collide, New York Univeristy Press.
Jolls, T.,& Thoman, E. (2008). Literacy fort he 21 century: An overview and orientation guide to media literacy education. Los Angeles, CA: Center for Media Literacy.
Kalan, Ö. G. (2010). Medya okuryazarlığı ve okul öncesi çocuk: ebeveynlerin medya okuryazarlığı bilinci üzerine bir araştırma. İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi| Istanbul University Faculty of Communication Journal, 1(39), 59-73.
Kansızoğlu, H. B. (2016). Türkçe öğretmen adaylarının medya okuryazarlığı dersine yönelik görüşleri. İlköğretim Online, 15(2), 469-486. doi: http://dx.doi.org/10.17051/io.2016.43360
Kellner, D. & Share, J. (2005). Media literacy in the US. Medien Padagogik, 11, 1-21
Kılıç, Ç. (2014). Yetişkin eğitimi bakış açısıyla; çocuk gelişimi ve eğitimine yönelik bilgilendirme amaçlı hazırlanan televizyon programları hakkında ebeveyn görüşleri. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 4(2), 1-12.
Kırık, A. M. (2013). Televizyonun gelişim çağı çocukları üzerindeki olumsuz etkileri ve ebeveynlerin kontrol sorunu, 21. Yüzyılda Eğitim ve Toplum Eğitim Bilimleri ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2(4), 189- 198.
Kurt, A. A. ve Kürüm, D. (2010). Medya okuryazarlığı ve eleştirel düşünme arasındaki ilişki: Kavramsal bir bakış. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (2), 20-34.
Lim, L.H., & Theng, Y-L. (2011). Are youths today media literate? A Singapore study on youth’s awareness and perceived confidence in media literacy skills. Proceedings of the American Society for İnformation Science and Technology, 48(1), 1-4.
MEB, (2007). İlköğretim medya okuryazarlığı dersi öğretim programı ve kılavuzu.
Mendoza, K. (2009). Surveying parental mediation: Connections, challenges, and questions formedialite racy. The Journal of Media Literacy Education,1(1), 3.
Nathanson, A., & Yang, M. (2005). Reconceptualizing coviewing as a kind of mediation. Conference Paper, International Communication Association, NY:USA, 1-25. http://www.allacademic.com//meta/p_mla_apa_research_citation/0/1/3/1/1/pages13116/p1311 6-1.php
Pungente, J. (1985). Getting started on media education. London: Center for the Study of Communication and Culture.
Scheibe, Cyndy, and Faith Rogow. (2008). 12 Basic Ways to Integrate Media Literacy and Critical Thinking into Any Curriculum (3rd Edition). Ithaca, NY: Project Look Sharp.
Schmitt, K. L. (2000). Public policy, family rules and children's media use in the home. Annenberg Public Policy Center of the University of Pennsylvania.
Singer, D. G. & Singer, J. L. (1998), Developing Critial Viewing Skills and Media Literacy in Children, Annals of the Amerikan Academy of Political and Social Sicence, 557(1), 164-179.
Stasova, L. (2015). Contemporary parents as the first teachers of media literacy: situation of the Czech family. Procedia-Socialand Behavioral Sciences, 174, 2061-2068
Tercan, İ., Sakarya, S., ve Çoklar, A. N. (2012). Çocukların gözüyle onların internet kullanım profilleri ve ailelerin getirdiği sınırlamalar: Anamur İlçe Örneği. NWSA: Education Sciences, 7(1), 305-312.
Thoman, E. & Jolls, T. (2004). Media literacy-a national priority for a changing American behavioral scientist world. Center for Media Literacy, 48-18.
Tüzel, S. (2012). İlköğretim ikinci kademe Türkçe derslerinde medya okuryazarlığı eğitimi: Bir eylem araştırması. Doktora Tezi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü: Çanakkale.
Yağbasan, M. ve Kurtbaş, İ. (2008). Televizyondaki şiddet ve tüketim paradigmalarının çocukluk bağlamında değerlendirilmesine yönelik ampirik bir araştırma. 5. Intenational Children And Communication Congress (5. Uluslararası Çocuk ve İletişim Kongresi), 20-22 Ekim 2008, İstanbul.
Yıldırım, A. ve Şimşek, H., (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri, Ankara: Seçkin yayıncılık.

Turkish Studies - Information Technologies and Applied Sciences-Cover

ISSN: 2667-5633
Yayın Aralığı: Yılda 4 Sayı
Başlangıç: 2006
Yayıncı: ASOS Eğitim Bilişim Danışmanlık Otomasyon Yayıncılık Reklam Sanayi ve Ticaret LTD ŞTİ