Mehmet ÇEBER, NURTEKİN ÖZEN, Can Tuncay AKIN

BİNA PROGRAMLAMANIN GELENEKSEL YAPILARIN YENİDEN İŞLEVLENDİRİLMESİNDE DEĞERLENDİRİLMESİ

Sanayileşme sonrası kent merkezlerine küresel ölçekte yoğungöçler yaşanmıştır. Bu göçlerin etkisi ile kent merkezlerinde ciddi nüfusartışları ve genişlemeler meydana gelmiştir. Ekonomik gelişmelerinkatkıları ile yeni ve daha konforlu yapılar tercih edilmiştir. Yaşanan busosyal değişimden dolayı ilk etapta daha alt gelir seviyesine sahipkesimlerin kullanımına bırakılan geleneksel yapılar sonraki dönemlerdetamamen terk edilmişlerdir. Bu çalışmanın amacı yasalar ile korumaaltına alınan geleneksel yapıların onarılarak yeniden işlevlendirmesüreci için bir model önerisi sunmaktadır. Mimari tasarım süreciincelenmiş, mevcut yapıların yeniden işlevlendirilmesinde kullanılanyöntemler belirlenmiş, koruma ölçütleri de dikkate alınarak öneri birmodel oluşturulmuştur. Literatürde yerini alan ve genellikle yeniyapılacak binalar için özelleşmiş olan modeller, mevcut yapılardakullanıcı memnuniyetinin belirlenmesine yönelik olan Kullanım SonrasıDeğerlendirme (KSD) yöntemi, geleneksel yapıların korunmasısürecinde dikkat edilmesi gereken yasal sınırlılıklar ile yapılarınsürdürülebilirliğini sağlamaya yönelik diğer sınırlılıklar belirlenmiştir.Tarihi ve kültürel değere sahip olan yapıların zamanla yıkılarak yokolmasına karşılık olarak Carte del restauro ile literatürde yerini alankoruma süreci günümüzde çok daha etkin bir şekilde hükümetlerin dekatılımı ile yürütülmektedir. Bu makalede koruma altında olangeleneksel yapıların yeniden kullanımı sürecinin başarı oranınıyükseltmeye katkı sunmaya yönelik olarak on aşamadan meydanagelen bir bina programı modeli önerisi hazırlanmıştır.

EVALUATION OF BUILDING PROGRAM IN REFUNCTIONALIZATION OF TRADITIONAL STRUCTURES

After the industrialization, intensive global migrations to city centres have been experienced. Extensive population growth and expansions have occurred in the city centres due to the effect of these migrations. New and more comfortable structures are preferred with the contributions of economic developments. Traditional structures left to the use of lower income groups in the first place due to this social change were completely abandoned in later periods. The objective of this study is to present a model proposal for the process of refunctionalization by restoration of traditional structures protected by legislations. Architectural design process is examined, the methods utilized in re-functionalization of existing structures are identified and a proposal model is created by also taking the preservation criteria into consideration. The models taking place in the literature and customized generally for new buildings, Post Occupancy Evaluation (POE) method intended for the measurement of user satisfaction in existing structures, legal limitations to be taken into consideration in the process of conservation of traditional structures and other limitations concerning the sustainability of structures are identified. The conservation process, taking place in the literature as Carte del restauro, in response to destruction of structures with historical and cultural value over time, is now carried out even more effectively also with the participation of governments. A building program model proposal consisting of ten stages is prepared in this article with the intention of contributing to the success rate of reutilization of traditional structures under protection.

PDF

___

Akın, C. (2001). Doğal Çevre Etmenlerine Bağlı Olarak, Yerleşme ve Bina Ölçeğinde İklimle Dengeli Konut Tasarım Denetleme Modeli. İstanbul: Yıldız Teknik Üniversitesi.
Akın, C., Bekleyen, A., & Yıldırım, M. (2016). Preservation initiatives for the truncated pyramidshaped traditional houses of Siirt. Frontiers of Architectural Resarch , 360-370.
Bekleyen, A., & Korkmaz, N. (2012). An Evaluation Of Akabe Mass Housing Settlement in Sanliurfa. Journal of Housing and the Built Environment , 293-309.
Bekleyen, A., & Yılmaz-Ay, İ. (2016). Are gated communities indispensable. Urbani İzziv , 149-161.
Brown, J. (1989). J. Wilkes (Dü.) içinde, "Programing Architectural" Ansiklopedia of Architecture, design and Construction (4 b.). USA: AIA-John Wiley&Sonns.
Cebe, M. (2017). Bina Programı Hazırlanması; Güneydoğu Anadolu Han Yapıları Örneği. Diyarbakır: Dicle Üniversitesi.
Cebe, M. (2002). Diyarbakır Sülüklü Hanın Sağlıklaştırılıp Değerlendirilmesi. Ankara: Gazi Üniversitesi .
Dalkılıç, N. (2008). Geleneksel Konutlarda Kullanıcı-Mekan İlişkisi:Midyat Örneği. Uludağ Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Dergisi , 17-33.
Dalkılıç, N., & Bekleyen, A. (2010). Geçmişin Günümüze Yansıyan Fiziksel İzleri; Diyarbakır Evleri. İ. Yıldız içinde, Medeniyetler Mirası Diyarbakır Mimarisi (s. 417-462). Diyarbakır: Diyarbakır Valiliği.
Dinç, P. (1999). Kullanım Sürecinde Değerlendirme Yaklaşımı ile Kent Otobüs Terminallaerinde Temel Program Kriterlerinin Sağlanması. Ankara: Gazi Üniversitesi.
Dinç, P. (2002). Problem Araştırmasından Mimari Değerlere Geçişte Bina Programlama. Gazi Üniv. Müh. Mim. Fak. Der. , 101-119.
Duarek, D. (1993). Architectural Programming, Information Management for Design (s. 5). içinde New York: Van Nostrand Reinhold.
Hershberger, R. (2000). Programming. AIA.
Jormakka, K. (2012). Tasarım Yöntemleri. İstanbul: Yem Yayınevi.
Özçakı, M. (2018). Karikatürlerdeki Mimarlık Söylemi. Turkish Studies (13/3), 565.
Özen, N. (2009). Gap Bölgesinde Yaşanan Göçün Sürdürülebilirlik Bağlamında Konut Çevrelerinde Etkisi; Diyarbakır Huzurevleri Örneği. Akara: Gazi Üniversitesi.
Özkan Altınöz, M. (2014). 19.Yy Osmanlı Mimarisi’ndeki Oryantalizmin Endülüs Kaynağı Ve Sirkeci Garı'nın Değerlendirilmesi. Turkish Studies (9/11), 838.
Pena, W., & Parshall, S. (2001). Problem Seeking . New York: John Wiley & Soons.
Preiser, W. (1991). "Design Innovation and the Challenge of Change" Design Intervention;Toward a More Humane Architecture. içinde New York: Van Nostrand Reinhold.
Sanoff, H. (1992). İntegratign Programming, Evaluation abd Participation İn Design. Newcastle: Athenaeum Press Ltd.
Talu, E. (1999). Mimar Anlam Beğeni. İstanbul: Yem Yayın.
Yücel, A. (2018). Osmanlı Devletinde Küçük Ölçekli Vakıflar:Sivas Örneği. Turkish Studies (13/24), 354.
http://www.merriam-webster.com/dictionary/programing: 1 adresinden alındı

Turkish Studies - Information Technologies and Applied Sciences-Cover

ISSN: 2667-5633
Yayın Aralığı: Yılda 4 Sayı
Başlangıç: 2006
Yayıncı: ASOS Eğitim Bilişim Danışmanlık Otomasyon Yayıncılık Reklam Sanayi ve Ticaret LTD ŞTİ