Doğumunun 140.Yılında Neyzen Tevfik (Büyük Taarruz’a Bakışı ve Çeşitli Yönleriyle)

Müzisyen ve şair olan Neyzen Tevfik yaşamı boyunca Ney çalması ile ün kazanmış, sonrasında hiciv alanında eserler vermiştir. Milli Mücadele ve Büyük Taarruz'la ilgili şiirler de yazmıştır. Bunların yanısıra birçok bestesi de vardır. Özellikle ney çalmadaki ustalığı ile döneminin aranılan sanatçıları arasında yer almıştır. Neyzen Tevfik, sanatçı kişiliğinin yanında düzenli bir yaşam sürdürememiştir. Mizacı nedeniyle para, makam, mal, mülk vb. hiçbir şeye önem vermemiştir. Hayatı boyunca kendisine bütün kapılar sonuna kadar açılmasına rağmen bunların hiçbirini istememiştir. Yaşamı süresince verdiği eserler, yaşadığı olaylar dilden dile yayılmış ve halk tarafından tanınmıştır. Bunun sonucunda Neyzen Tevfik ismi Türk milletinin hafızasında yer etmiştir. Babasının memuriyeti dolayısıyla Bodrum’da doğan Neyzen Tevfik, Türk edebiyat ve sanatının önde gelen sanatçılarından biridir. Hem şiir yazan bir şair hem de ney çalan bir müzisyendir. Yaşadığı dönemde, şiirlerinin yanısıra ney çalmadaki ünü tüm ülkeye yayılmıştır. Yaşamı ve verdiği eserleriyle Türk halkının gönlünde taht kurmuştur. Yaşadığı dönem boyunca çeşitli rahatsızlıklar geçirmiş, sağlık problemleri nedeniyle bir süre akıl hastanesinde dahi kalmıştır. İçkiye bağımlılığı nedeniyle düzenli bir hayat sürememiştir. Parasız kalmış, sokaklarda yatmış, bir oraya bir buraya savrulmuştur. Şiirleri ve ney çalmadaki ustalığı ile herkes tarafından sevilmiş, şiirlerinde birçok kişiyi eleştirmesine rağmen çevresindeki insanların sayısı azalmamıştır. Paraya önem vermediğinden dolayı parasız kalmış, kendisine çevresinden birçok yardım yapılmasına rağmen elindeki paraları, üzerindeki giysileri çevresindekilere, ihtiyaç sahiplerine dağıtmıştır. Atatürk’ün huzurunda ney çalan, Milli Mücadele’ye ve Büyük Taarruza yakından şahit olan Neyzen Tevfik, Atatürk ve Büyük Taarruz ile ilgili de şiir yazmıştır. Şairliğinin yanısıra ince bir ruha sahip olan Neyzen, hayvanları çok sevmiş, hatta bunlardan biri için bir cenaze töreni bile düzenlemiştir. Kendisine evler, konaklar tahsis edilmesine rağmen bunların hiçbirini kabul etmeyen Neyzen Tevfik, sokaklarda yaşamış, cami avlularında, kahvehanelerde yatmış, yaşamı boyunca birçok kişiyle ve birçok olayla karşılaşmış, yaşamı ve eserleriyle halkın kendisine olan sevgisi artmıştır. Şiirleri, nükteleri ve ney çalmadaki ustalığı ile Türk edebiyatı ve sanatında önemli bir yeri olan Neyzen Tevfik, aradan bunca zaman geçmesine rağmen hala unutulmamış, eserleri ve nükteleri dilden dile yayılmıştır.

Neyzen Tevfik in the 140th Year of Birth (Looking at the Big Attack and His Various Aspects)

Neyzen Tevfik who is a musician and poet throughout his life, he gained fame with playing Ney, and later produced satirical works. He also wrote poems about the National Struggle and the Great Offensive. In addition, he has many compositions. He has been among the most sought-after artists with his mastery in playing ney. Neyzen Tevfik could not lead a regular life besides his artistic personality. Due to temperament money, authority, goods, property and so on. He did not care about anything. Throughout his life, he did not want any of these, although all doors were opened to the end. The works he gave during his life and the events he experienced were spread from language to language and recognized by the public. As a result, the name Neyzen Tevfik has been in the memory of theTurkish nation. Neyzen Tevfik, who was born in Bodrum due to his father's office, is one of the leading artists of Turkish literatüre and art. He is both a poet who wrote poetry and a musician playing ney. In his life time, his reputation for playing ney alongwith his poems spread all over the country. He established a throne in the hearts of theTurkish people with his life and works. He suffered various ailments during his life time and remained in a mental hospital for a while due to health problems. He could not lead a regular life dueto his addiction todrinking. He was left without money, lay on the streets, and was swept up and down. He was loved by everyone with his poetry and mastery of playing ney, although he criticized many in his poems, the number of people around him did not decrease. Since he did not care about money, he was left without money, and although he was given many helpfrom his environment, he distributed the money he had, the clothes on it to those around him and those in need. Neyzen Tevfik, who played in the presence of Atatürk and witnessed the National Struggle and the Great Offensive, also wrote poetry about Atatürk and the Great Offensive. Neyzen, who has a fine spirit besides his poetry, loved the animals and even organized a funeral for one of them. Neyzen Tevfik, who did not accept any of them despite the allocation of houses and mansions, lived on the streets, slept in mosque courtyards, coffee houses, encountered many people and many events throughout his life, and his love for the people increased with his life and works. Neyzen Tevfik, who has an important place in Turkish literatüre and art with his poems, wit and mastery, has still not been forgotten, but his Works and witnesses have spread from language to language.

___

  • Alpman, H.K. (1972). “Neyzen Tevfik”, Portreler, Sile Matbaa ve Mukavva Kutu Fabrikası.
  • Baştunç, Y. (1991). Ney’i Mey’i Sohbeti ile Neyzen Tevfik Uçtaki Adam, Yılmaz Yayınları A.Ş., Kuşak Ofset Matbaası.
  • BELLi, Ş. (1963) “Neyzen Tevfik’i Anarken”, Yelpaze, , sy.
  • Berk, N., Koloğlu O.(1971). Fikret Mualla(Hayatı-Sanatı-Eserleri), Milliyet Yayınları.
  • Bilginer, R. (1982). “Neyzen Tevfik”, Yazko Edebiyat, 83-88.
  • Çapanoğlu, M.S. (1942). Neyzen Tevfik, Hayatı ve Eserleri, Çığır Kitabevi.
  • Dino, A., Güler A. Fikret Mualla, Cem Yayınevi, ty.
  • Engin, N. (1982). “Ölüm Yıldönümünde Neyzen Tevfik (1879-1952)”, Eflatun, 14(157-158), 5-7.
  • Ergün, M. (1983). Neyzen Tevfik ve Azâb-ı Mukaddes’i, Tunca Yayınları, Güryay Matbaacılık.
  • Ergün, M. (Eylül 1983). “Neyzen Tevfik ya da Söz’ün Özgül Ağırlığı”, Bilim ve Sanat, (33), 26-32.
  • Ersoy, M.A. (1999). Safahat, Hazırlayan: M.Ertuğrul Düzdağ, Çağrı Yayınları, Enes Matbaacılık.
  • FirdevsiîTûsiGandhi Neyzen Tevfik Ahmet Cevdet Paşa, (1959). Hazırlayanlar: Ferit Ragıp TUNCOR, Salâhattin ARIKAN, Öğretmen Dergisi Gençlik Yayınları, İstiklâl Matbaası.
  • Hakkı Süha.(1939). “Neyzen Tevfik”, Yeni Mecmua, 1-2(35), 5-20.
  • İnce, Y. (2007). “Alemleri Gezdi Hiç’in Peşinde-Neyzen Tevfik”, K Dergisi, Şan Ofset Matbaacılık San.ve Tic.Ltd.Şti., 2-5.
  • Kabacalı, A. (2003). Çeşitli Yönleriyle Neyzen Tevfik (Hayatı, Kişiliği, Siirleri), Özgür Yayınları: 41.
  • Kara Mizah Antolojisi, (1987). Hazırlayan: Enis Batur, Hil Yayın.
  • Karaalioğlu, S.K. (1983). Ansiklopedik Edebiyat Sözlüğü, İnkılâp ve Aka Kitabevleri, Yelken Matbaası.
  • Karaalioğlu, S.K. (2004). Neyzen Tevfik (Hayatı ve Şiirleri), İnkılâp Kitabevi Yayın Sanayi ve Ticaret A.Ş. yayınları, Anka Basım.
  • Mutluay, R.(1973). 50 Yılın Türk Edebiyatı, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları: 126.
  • Münir Süleyman. (1953). “Neyzen Tevfik Beyi Dinlerken”, Yedigün, 1-2(27), 3-5.
  • “Neyzen Tevfik’in Son Seneleri ve Son Hatıraları…”. (1953). Hafta, 8(177), 8.
  • Öngören, F. (1983). Cumhuriyet Dönemi Türk Mizahı ve Hicvi (1923-1983), Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, Yonca Matbaası.
  • Özata, M. (1977). “Neyzen Tevfik Üzerine”, Hisar, 17(165), 30-31.
  • Şehsuvar, H. (1953). “Büyük Neyzen’den Küçük Hatıralar”, Yeni İnci, 17(38).
  • Tarı, G. (1973). “Ney, Mey ve Neyzen Tevfik”, Milliyet Sanat Dergisi, 17, 10-12.
  • Tural, S. (1993). Şahsiyetler ve Eserler, Ecdâd Yayınları: 9.
  • Usta, R.(1985). Neyzen Tevfik (Hayatı, Sanatı ve Eserleri), Kastaş Yayınları, Dizerkonca Matbaası.
  • Yaşar, S. (2010). “Neyzen Tevfik (Yaşamı, Kişiliği ve Eserleri)”, Turkish Studies, 5(3), 1946-1969. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.1536
  • Yaşar, S. (2008). “Mehmet Akif ve Neyzen Tevfik”, 1.Uluslararası Mehmet Akif Ersoy Sempozyumu, s.721-730.
  • Yaşar, S. (2016). “Neyzen Tevfik ve Bodrum”, Asos Journal, The Journal of Academic Social Science, 4(38), 31-37. http://dx.doi.org/10.16992/ASOS.11869
  • Yücebaş, H. (1955). Hiciv Edebiyatı Antolojisi, Dizerkonca Matbaası.
  • Yücebaş, H. (1973). Neyzen Tevfik (Hayatı-Hatıraları-Şiirleri), Milliyet Dağıtım, Yaylacık Matbaası.