ASKERİ ZAFERDEN DİPLOMATİK YENİLGİYE BİR ÖRNEK: 1897 DÖMEKE MEYDAN MUHAREBESİ VE SONRASINDA MEYDANA GELEN GELİŞMELER

1821’de başlayan Yunan İsyanı, 1830’da Yunanistan’ın bağımsızbir devlet olmasıyla sonuçlanmıştır. Yunanlılar bağımsızlıklarınıkazanmakla yetinmemişler ve sonraki süreçte giderek zayıflamakta olanOsmanlı Devleti’nin topraklarından pay almak için her fırsatıdeğerlendirmişlerdir. 1864 yılında İngiltere’nin Yunanistan’a Yedi Adalarıvermesi Yunanlıları Osmanlı Devleti’nden toprak kazanımı noktasındadaha da umutlandırmıştır. Gelişen olaylar neticesinde büyük devletleringücünüiyiden iyiye arkasında hisseden Yunanistan 1866’da Girit İsyanınbaşlamasında önemli rol oynamış ve Osmanlı Devleti Girit’e muhtariyetvermek mecburiyetinde kalmıştır. Girit’i müstakil olarak kendisinebağlayamayan Yunanistan Osmanlı topraklarda bir takım çetefaaliyetlerinde bulunmaya başlamıştır. Yeni kurulan Yunanistan krallığıile yaşanan bu tür olaylar neticesinde Osmanlı Devleti Yunanistan’asavaş ilan etmek zorunda kalmıştır. Yunanistan ve Osmanlı Devletiarasında yaşanan Dömeke Meydan Muhaberesi sonucunda Yunanlılarkesin bir mağlubiyete uğrasa da bu mağlubiyetlerini Batılı Devletlerin deyardımıyla diplomasi masasında adeta zafere dönüştürebilmişlerdir. I. VeII. Balkan Savaşlarına ve I. Dünya Savaşı’na az bir süre kala yaşanan bugelişmeler savaşların sadece cephede değil değişen dengeler eksenindediplomasi masasında da değiştiğinin göstergesi olarak değerlendirilebilir.İmparatorlukların dağılma sürecine girdiği bir zaman diliminde gelişenbu olaylar silsilesinin incelenmesi, dönemin şartlarının ve devletpolitikalarının satrançtahtasındaki yerlerinin analiz edilmesi, Osmanlı’yıpaylaşma emellerinin nasıl sahneye konulduğunun anlaşılmasıkonularının önemini ortaya koymaktadır.

AN EXAMPLE OF MILITARY VICTORY TO DIPLOMATIC DEFEAT: THE 1897 DÖMEKE BATTLE AND THE DEVELOPMENTS THAT FOLLOWED

The Greek Rebellion, which began in 1821, resulted in the independence of Greece in 1830. The Greeks did not stop at gaining independence and seized every opportunity to take a share of the lands of the weakening Ottoman Empire in the next period. In 1864, England gave the Seven Islands to Greece, which made the Greeks even more hopeful about the land acquisition from the Ottoman Empire. As a result of the events that developed, Greece, which felt the power of the great states from good to good, played an important role in the beginning of the Cretan rebellion in 1866, and the Ottoman State was obliged to give crete the power. Greece, which could not connect Crete to it independently, started to engage in gang activities in Ottoman lands. As a result of such events with the newly established kingdom of Greece, the Ottoman Empire had to declare war on Greece. In consequence of the Dömeke Challenge between Greece and the Ottoman Empire, the Greeks suffered a decisive defeat, but with the help of western states, they were able to turn their defeat into a victory at the diplomatic table. These developments, which took place shortly before the Balkan Wars and World War I, can be regarded as an indication that wars have changed not only on the front line but also at the diplomatic table on the axis of changing balances. The study of this series of events that took place during a period when the empires entered the disintegration process, the analysis of the conditions of the period and the place of the state policies on the chessboard, revealed the importance of understanding how the ambitions of sharing the Ottomans were put on the stage.

___

  • 1897 Osmanlı-Yunan Harbi. (1982). Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları.
  • Adıyeke, A. (2000). Osmanlı İmparatorluğu ve Girit bunalımı (1896-1908),. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
  • Armaoğlu, F. (2010). 19. Yüzyıl Siyasi Tarihi. İstanbul: Alkım Yayınevi.
  • Balkan, H. (2006). Paylaşılamayan Balkanlar. İstanbul: Kültür Sanat Yayıncılık.
  • Belen, F. (1973). 20. YY’da Osmanlı Devleti. İstanbul: Remzi Kitabevi.
  • Binark, İ., Aktaş, N., Gültepe, N., & Yıldırım, O. (1995). ,Arşiv belgelerine göre Balkanlar'da ve Anadolu'da Yunan mezâlimi, 1. cilt. Ankara: Osmanlı Arşivi Daire Başkanlığı.
  • Büyüktuğrul, A. (1972). 1897 Osmanlı-Yunan Savaşı İçin Yeni Bir Belge. Ankara: Belleten.
  • CIÉPO. (2004). Osmanlı Öncesi ve Osmanlı Araştırmaları Uluslararası Komitesi 14. Sempozyumu Bildirileri. Ankara: TTK Tarih Kurumu Yayınları.
  • Emin, Ü. (2008). Girit’in Türk Hâkimiyetinden Çıkışı, Trakya Üniversitesi (Unpublished master's thesis). Trakya Üniversitesi, Edirne, Turkey.
  • Erhan, Ç., & Özkoç, Ö. (2014). Yirminci Yüzyılda Uluslararası Siyaset(1914-1990 Arası Dönem).
  • In Uluslararası İlişkilere Giriş. İstanbul: Küre Yayınları. Gallant, T. W. (2001). Modern Greece: From the War of Independence to the Present. London: Bloomsbruy.
  • Genel Kurmay Askeri Tarih ve Stratejik. (1982). 1897 Türk-Yunan Harbi. Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları.
  • Hall, R. C. (2014). War İn The Balkans. California: Abc-Clio.
  • Hatipoğlu, M. (1988). Yunanistan’daki Gelişmelerin Işığında Türk-Yunan İlişkilerinin 101 Yılı (1821-1922. Ankara: Türk Kültürü Araştırma Enstitüsü Yayınları. Hocaoğlu, M. (1975). Abdülhamid Han’ın Muhtıraları. İstanbul: Oymak Yayınları.
  • Hülagü, M. (1988). Yunanistan’daki Gelişmelerin Işığında Türk-Yunan İlişkilerinin 101 Yılı (1821- 1922. Ankara: Türk Kültürü Araştırma Enstitüsü Yayınları.
  • Hülagü, M. (2001). Türk-Yunan İlişkileri Çerçevesinde 1897 Osmanlı-Yunan Savaşı. Kayseri: Erciyes Üniversitesi Yayınları.
  • Işın, M. (1945). Tarihte Girit ve Türkler. Ankara: Askeri Deniz Matbaasi.
  • Kalelioğlu, O. (2008). Türk-Yunan İlişkileri ve Megali İdea. Ankara Üniversitesi Türk inkılâp Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi.
  • Kalelioğlu, O. (2009). Tarih Boyunca Türk Yunan İlişkileri ve Megali İdea. Ankara: Bilgi Yayınevi.
  • Maksutoğlu, M. (2018). Osmanlı Tarihi 1289-1922. İstanbul: Salon Yayınları.
  • Marcoglou, E. E. (1971). The American Interest in the Cretan Revolution, 1866-69. London: National Centre of Social Research.
  • Salim, G. (2010). Türkiye’de Rum-Yunan Vahşet Terörü. İstanbul: IQ Kültür Sanat Yayıncılık.
  • Serbestoğlu, I. (2013). The Issue of Compensation for the Losses of Foreigners in the Turco-Greek War of 1897. Ankara University review of Centre for Research Studies in Ottoman History.
  • Yavuz, C. (1999). Osmanlı bahariyesi'nde yabancı misyonlar: Çeşme faciası'ndan Birinci Dünya Harbi'ne kadar Osmanlı bahariyesi'nde çağdaşlaşma gayretleri. İstanbul: İst. Dz. İk. Group K.'lığı Basımevi Müdürlüğü.
  • Yurdakul, E. (2007). On birinci Askerî Tarih Sempozyumu bildirileri: XVIII. yüzyıldan günümüze Orta Doğu'daki gelişmelerin Türkiye'nin güvenliğine etkileri: 04-05 Nisan 2007. Ankara: Genel Kurmay Basım Evi.
  • Özer, M. (2007). Unutulan Girit. İzmir: Umay Yayınları.