ÜSTBİLİŞ STRATEJİLERİ EĞİTİMİNİN ORTAOKUL ÖĞRENCİLERİNİN DİNLEDİĞİNİ ANLAMA BECERİLERİNE, DİNLEMEYE YÖNELİK TUTUMLARINA VE DİNLEME KAYGILARINA ETKİSİ

Bu çalışmada üstbiliş stratejileri eğitiminin, ortaokul yedinci sınıf öğrencilerinin dinlediğini anlama becerileri, dinlemeye yönelik tutumları ve dinleme kaygıları üzerine etkisini belirlemek amaçlanmıştır. Araştırma Van merkezde yer alan bir ortaokulun 7.sınıfında öğrenim gören 100 öğrenci ile yürütülmüştür. Araştırmada ön test-son test kontrol gruplu yarı deneysel desen kullanılmıştır. Öğrencilere araştırmanın içeriğine uygun olarak dinleme etkinlikleri yaptırılmış; ön test ve son test olarak Tayşi (2014) tarafından geliştirilen "Dinlemeye Yönelik Tutum Ölçeği", Melanlıoğlu (2013) tarafından geliştirilen "Ortaokul Öğrencileri İçin Dinleme Kaygısı Ölçeği" ve ''Dinlediğini Anlama Testi'' uygulanmıştır. Ayrıca katılımcıların ön test ve son test puanlarına etki eden birtakım değişkenlerin olup olmadığını belirlemek için ''Kişisel Bilgi Formu'' ile öğrencilerden çeşitli bilgiler alınmıştır. Deney grubuna ön test ve son test uygulamaları hariç 8 hafta süresince üstbiliş stratejileri ile dinleme eğitimi verilmiş kontrol grubunda ise dinleme metinleri, öğretmen kılavuz kitabındaki şekliyle işlenmeye devam edilmiştir. Araştırmada elde edilen verilerin analizinde SPSS paket programından yararlanılmıştır. Yapılan analizler sonucunda, üstbiliş stratejileri eğitimi verilen ve bu eğitimin verilmediği öğrenciler arasında dinlediğini anlama becerileri açısından deney grubu lehine anlamlı bir fark olduğu tespit edilmiş; dinleme kaygılarında ve dinlemeye yönelik tutumlarında ise iki grup arasında anlamlı bir fark görülmemiştir

THE EFFECT OF METACOGNITIVE STRATEGIES EDUCATION ON THE LISTENING COMPREHENSION SKILLS, THE ATTITUDES TOWARDS LISTENING AND LISTENING ANXIETY ON SECONDARY SCHOOL STUDENTS

In this study, we aim to identify the effects of metacognitive strategies education on listening comprehension skills, attitudes towards listening and listening anxiety on seventh grade students. In this research used to pretest-posttest control gruop quasiexperimental model. The study has been conducted with 100 7.th grade students, studying in the city of Van. As a pre-test ‘‘Listening Attitude Scale’’ developped by Tayşi (2014) and ‘‘Listening Anxiety Scale For Secondary School Students’’ developped by Melanlıoğlu (2013) have been applied. Further more in order to determine if there are factors that effects the grades of pre-test and post test information has been gathered from students by ‘‘Personal Information Form’’. The data has been evaluated in statistical means and it has been revealed by the evaluation that there was no meaningful difference between the groups. By neutral appointment two groups have been identified as control groups and two groups have been identified as experiment groups.In the experiment group, except fort the pre-test and post-test,8 weeks of metacognitive strategies listening education has been given whereas the control group continued their education according to the regular Turkish teaching curriculum. Spss package program has been used in analyzing the data from the research. As a result of the analysis it has been determined that there is a meaningful advantage on students who were given metacognitive strategies education and there was a advancement listening comprehension skill. However, it has been determined that there was no meaningful difference on the attitudes towards listening and listening anxiety

PDF

___

Abdelhafez, M. M. A. (2006). The Effect a Suggested Training Program in Some Metacognitive Language Learning Strategies on Developing and Reading Comprehension ofUniversity EFL Students, Candidate at the School of Education University of Exeter,UK.
Akın, A. (2006). Başarı Amaç Oryantasyonları ile Bilişötesi Farkındalık, Ebeveyn Tutumları ve Akademik Başarı Arasındaki İlişkiler, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
Aksan, D. (2007). Her Yönüyle Dil Ana Çizgileriyle Dilbilim, Ankara: TDK.
Akyol, Tuba, (2012,19.02) Anne Rahminde Dershane, Milliyet Gazetesi, http://www.milliyet.com.tr/2002/02/19/cumartesi/cum00.html, Erişim Tarihi: 05.05. 2017.
An, X., ve Shi, Z. (2013). Does Metacognitive Instruction Improve Listening Comprehension?,Theory and Practice in Language Studies, Cilt 3, Sayı 4, s. 632-636.
Aras, B. (2004). İlköğretimde Dinleme Anlama Becerisinin Geliştirilmesi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara. Bildik, T.(2007). Sınav Kaygısı, İzmir: İlya.
Birjandi, P. ve Rahimi, A. H. (2012). ‘‘TheEffect of Metacognitive Strategy İnstruction on The Listening Performance of EFL Students’’, International Journal of Linguistics, Cilt 4, Sayı 2, s.495-517. doi:10.5296/ijl.v4i2.1707
Bozkurt, M. (2013). Beşinci Sınıf Öğrencilerinin Üstbilişsel Okuduğunu Anlama Farkındalığı ve Okuma Motivasyonları ile Okuma Düzeyleri Arasındaki İlişki, Bülent Ecevit Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Zonguldak.
Bozorgian, H. (2015). Less-skilled Learners Benefit More From Metacognitive Instruction to Develop Listening Comprehension’’, International Journal of ResearchStudies in Language Learning, Cilt 4, Sayı 1, s.3-12. doi:10.5861/ ijrsll.2014.748
Brown, A. L. (1978). Knowing When, Where and How to Remember: A Problem of Metacognition. In R. Galaser (Ed.), Advences in instructionalpsychology (s.223-225), Hillsdale, NJ: Lawrence Erlbaum Associates.
Bulut, B.(2013). Etkin Dinleme Eğitiminin Dinlediğini Anlama, Okuduğunu Anlama ve Kelime Hazinesi Üzerine Etkisi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Adnan Menderes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Aydın. Buzan, T. (1995). Aklını En İyi Şekilde Kullan,İstanbul: Arion.
Büyüköztürk, Ş. (2007). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı (7.Baskı), Ankara: Pegem A.
Canakay, U.E. (2006). Müzik Teorisi Dersine İlişkin Tutum Ölçeği Geliştirme, Ulusal Müzik Eğitimi Sempozyumu Bildirileri, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi, Denizli, s.297-310. Cihangir, Z. (2004). Kişilerarası İletişimde Dinleme Becerisi, Ankara:Nobel.
Coşkun, A. (2010). The Effect of Metacognitive Strategy Training on The Listening Performance of Beginner Students, Novitas Royal, Cilt 4, Sayı 1, s.35–50.
Cross, J. (2010). Metacognitive Instruction for Helping Less-skilled Listeners, ELT Journal, Cilt 65, Sayı 4, s.408-416. doi:10.1093/elt/ccq073 05.02.2015
Cüceloğlu, D.( 2012). Yeniden İnsan İnsana (46.basım), İstanbul:Remzi.
Çiftçi, M. (2001). Dinleme eğitimi ve dinlemeyi etkileyen faktörler, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt 2, Sayı 2, s.165-177.
Doğan, Y. (2007). İlköğretim İkinci Kademede Dil Becerisi Olarak Dinlemeyi Geliştirme Çalışmaları, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
El-Hindi, E. A. (1996). Enhancing Metacognitive Awareness of College Learners, Reading Horizons, Cilt 36, Sayı 3, s. 214–230.
Emiroğlu, S. (2013). Türkçe öğretmeni adaylarının dinleme sorunlarına İlişkin görüşleri, Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Türkçenin Eğitimi Öğretimi Özel Sayısı, Sayı 11,s. 269-307.
Ergin, A. ve Birol, C. (2000). Eğitimde İletişim, Ankara: Anı.
Fidan, M. (2012). İlköğretim İkinci Kademe Öğrencilerinin Türkçe Dersinde Kullandıkları Dinleme Stratejilerinin Değerlendirilmesi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Erciyes Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Kayseri.
Ghapanchi, Z. ve Taheryan, A. (2012). Roles of Linguistic Knowledge, Metacognitive Knowledge and Metacognitive Strategy use in Speaking and Listening proficiency of İranian EFL learners, World Journal of Education, Cilt 2, Sayı 4, s. 64-75.
Goh, C., ve Taib, Y. (2006). Metacognitive Instruction In Listening For Young Learners’’, ELT Journal, Cilt 60,Sayı 3, s. 222-232. doi:10.1093/elt/ ccl002 Güneş, F. (2007). Türkçe Öğretimi ve Zihinsel Yapılandırma, Ankara: Nobel.
Healy, M. J.(1999). Çocuğunuzun Gelişen Aklı-Doğumdan Ergenliği Öğrenme ve Beyin Gelişimi-, Ayşe Bilge Dicleli (Çev.), İstanbul: Boyner Holding.
Imhof, M. (2000). How To Monitor Listening More Efficiently: Meta-Cognitive Strategies in Listening, Paper presented at the International Listening Association convention, Virginia Beach, VA.
Kaplan, H. (2004). İlköğretim 6. Sınıf Öğrencilerinin Dinleme Becerileri Üzerine Bir Araştırma, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Kaptan, S. (1998). Bilimsel araştırma ve istatistik teknikleri (11. Baskı), Ankara: Tekışık Web Ofset. Karasar, N. (2006). Bilimsel araştırma yöntemi (15. Baskı),Ankara: Nobel.
Katrancı, M. (2012). Üstbiliş Stratejileri Öğretiminin Dinlediğini Anlama Becerisine ve Dinlemeye Yönelik Tutuma Etkisi, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Katrancı, M. ve Yangın, B. (2013). Üstbiliş Stratejileri Öğretiminin Dinlediğini Anlama Becerisine ve Dinlemeye Yönelik Tutuma Etkisi, Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi,Sayı 11, s.733-771.
Katrancı, M. ve Kuşdemir, Y. (2015) Öğretmen Adaylarının Konuşma Kaygılarının İncelenmesi: Sözlü Anlatım Dersine Yönelik Bir Uygulama, Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, Sayı 24, s. 415-445.
Koç, N. (2003). Dinleme Becerilerini Kazandırma Yöntemlerinin Uygulanması, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çanakkale.
Köklü, S. (2003). Türkçe Öğretiminde 7. ve 8. Sınıf Öğrencilerine Dinlediğini Anlama Davranışının Kazandırılmasına Dramatizasyonun Etkisi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
Kurita, T. (2012). Issues in Second Language Listening Comprehension and The Pedagogical implications, Accents Asia, Cilt 5, Sayı 1,s. 30-44.
Lin, X. (2001). Designing metacognitive activities, Educational Technology Research and Development, Cilt 49, Sayı 2, s. 23-40.
MacKay, I. (1997). Dinleme Becerisi, Aksu Bora & Onur Cançolak (Çev.), Ankara: İlkkaynak Kültür ve Sanat.
Malik, F. A., Sarudin, I., Muhamad, A. J. ve Ibrahım, E.H.E. (2013). Effects of Metacognitive Listening Strategy Training on Listening Comprehension and Strategy Use of ESL Learners, World Applied Sciences Journal, Sayı 21, s. 57-66. doi: 10.5829/idosi.wasj.2013.21.sltl.2138
Melanlıoğlu, D. (2011). Üstbiliş Stratejileri Eğitiminin İlköğretim İkinci Kademe Öğrencilerinin Dinleme Becerilerine Etkisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Melanlıoğlu, D. (2013). Ortaokul Öğrencileri İçin Dinleme Kaygısı Ölçeğinin Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması, Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı 11, s.851-876.
Melanlıoğlu, D. (2014). Üstbiliş Strateji Eğitiminin Ortaokul Öğrencilerinin Okuma Kaygılarına Etkisi, Eğitim ve Bilim, Cilt 39, Sayı 176, s.107-119.
Memnun, D.S. ve Akkaya, R. (2012). Matematik, Fen ve Sınıf Öğretmenliği Öğrencilerinin Bilişötesi Farkındalıklarının Bilişin Bilgisi ve Düzenlenmesi Boyutları Açısından İncelenmesi, Kuramsal Eğitim Bilim Dergisi, Cilt 5, Sayı 3, s. 312-329.
Moghadam, M.Y. ve Rad, N.S.S. (2015). On the Effect of Negotiated Metacognitive Assessments on Improving Listening Comprehension: A Case of Iranıan EFL Learners, International Journal of Applied Linguistics & English Literature, Cilt 4, Sayı 3, s. 212-217.
Movahed, R. (2014). TheEffect of Metacognitive Strategy Instruction on Listening Performance, Metaconitive awareness and Listening anxiety of Beginner Irandan EFL Students, International Journal of English Linguistics, Cilt 4, Sayı 2, s.88-99. doi:10.5539/ijel.v4n2p88
Onan, B. (2005). İlköğretim İkinci Kademe Türkçe Öğretiminde Dil Yapılarının Anlama Becerilerini (Okuma/Dinleme) Geliştirmedeki Rolü, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Özbilgin, A. (1993). Effects Of Training University EFL Studens In Metacognitive Strategies For Listening To Academic Lectures, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Bilkent Üniversitesi, Ekonomi ve Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Özer, A. (2007). Normallik testlerinin karşılaştırılması, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Özsoy, G. (2007). İlköğretim Beşinci Sınıfta Üstbiliş Stratejileri Öğretiminin Problem Çözme Başarısına Etkisi,Yayımlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Özsoy, G. (2008). Üstbiliş, Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, Cilt 6, Sayı 4, s. 713-740.
Rahimirad, M. ve Moini, M.R. (2015). The Challenges of Listening to Academic Lectures for EAP Learners and the Impact of Metacognition on Academic Lecture Listening Comprehension’’, SAGE Open, s. 1-9. http://dx. doi.org/ 10.1177/2158244015590609
Ratebi, Z. ve Amirian, Z. (2013). Use of Metacognitive Strategies in Listening Comprehension by Iranıan University Students Majoring in English-A Comparison between High and Low Proficient Listeners, Journal of Studies in Education,Cilt 3, Sayı. 1, s. 140-154.
Shabani, K. ve Heidarian, M. (2015). The Effect of Metacognitive Instruction on L2 Learnes Listening Abilities and Beliefs about Listening, Journal of Educationand Training, Cilt 2, Sayı 2, s. 221-243. doi:10.5296/jet.v2i2.8033
Sever, S. (1997). Türkçe Öğretimi ve Tam Öğrenme, Ankara: Anı.
Sevim, O. ve Gedik, M. (2014). Ortaöğretim Öğrencilerinin Konuşma Kaygılarının Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi, Ankara Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi,Sayı 52, s.379-393.
Sofu, S.M.(2012).Öğretmen Adaylarının Konuşma Kaygıları, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sakarya.
Taşer, S. (2006). Konuşma Eğitimi, İstanbul: Papirüs.
Tavşancıl, E. (2014).Tutumların Ölçülmesi ve Spss ile Veri Analizi, Ankara: Nobel.
Tayşi, E.K. (2014). Öğrenme Stiline Dayalı Eğitimin Ortaokul Öğrencilerinin Dinlediğini Anlama Becerilerine ve Dinlemeye Yönelik Tutuma Etkisi,Yayımlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Tiryaki, E.N. (2011). Üniversite Öğrencilerinin Tartışmacı Metin Yazma Becerileri ile Yazma Kaygısı ve Eleştirel Düşünme Becerileri, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Mustafa Kemal Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Hatay.
Tokur, B. ve Kaçire, İ. (2015). Yabancı Dil Branş Öğretmenlerinin Yabancı Dil Kaygısına İlişkin Görüşlerinin İncelenmesi, Turan Stratejik Araştırmalar Merkezi Dergisi, Cilt 7, Sayı 28, s. 4-18.
Vandergrift, L. (2003). Orchestrating Strategy Use: Toward A Model of The Skilled Second Language Listener, Language Learning,Cilt 53, Sayı 4, s. 463-496.
Vandergrift, L. (2005). Relationships among Motivation Orientations, Metacognitive Awareness and Proficiency in L2 Listening, Applied Linguistics, Cilt 26, Sayı 1, s. 70-89. doi:10.1093/applin/amh039
Vandergrift, L., Goh, M. C. ve Mareschal, J C. (2006). The Metacognitive Awareness Listening Questionnaire: Development and Validation, Language Learning,Cilt 56, Sayı 3, s. 431–462.
Xu, F. (2011). Anxiety in EFL Listening Comprehension, Theory and Practice in Language Studies, Cilt 1, Sayı 12, s.1709-1717.
Yalçın, A. (2006). Türkçe Öğretim Yöntemleri Yeni Yaklaşımlar, Ankara: Akçağ.
Yangın, B. (1998). Dinlediğini Anlama Becerisini Geliştirmede Elves Yönteminin Etkisi,Yayımlanmamış Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Yıldırım, H. (2007). İlköğretim 3. Sınıf Öğrencilerinin Dinleme Becerileri Üzerine Bir Araştırma, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bolu.
Yıldırım, K. (2010). İşbirlikli Öğrenme Yönteminin Okumaya İlişkin Bazı Değişkenler Üzerindeki Etkisi ve Yönteme İlişkin Öğrenci-Veli Görüşleri.Yayınlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Yıldız, C. (2003). Ana Dili Öğretiminde Çağdaş Yaklaşımlar ve Türkçe Öğretimi, Ankara: PegemA.