LİSE ÖĞRENCİLERİNDE GÖRÜLEN PSİKOLOJİK BELİRTİLERİN CİNSİYET VE AKADEMİK BAŞARI AÇISINDAN İNCELENMESİ

Bu araştırmanın amacı lise birinci sınıf öğrencilerinde görülen psikolojik belirtilerin cinsiyet ve akademik başarı açısından incelenmesidir. Araştırmanın evreni, KKTC Milli Eğitim ve Kültür Bakanlığı'na bağlı Lefkoşa ilçe merkezindeki resmi ortaöğretim kurumlarında öğrenim görmekte olan lise öğrencileridir. Araştırmanın örneklemini, uygun örnekleme yöntemi ile belirlenmiş olan liselerin birinci sınıflarında öğrenim görmekte olan toplam 200 öğrenci oluşturmaktadır. Örnekleme giren kız öğrenci sayısı 112, erkek öğrenci sayısı ise 88'dir. Araştırmanın verileri, Belirti Tarama Listesi (SCL-90) ile elde edilmiştir. Verilerin analizinde, "t", Tek Yönlü Varyans Analizi ve LSD Test Teknikleri kullanılmıştır. Cinsiyete göre, Ruhsal Belirti alt ölçeklerinden olan somatizasyon, kişilerarası ilişkilerde duyarlık, depresyon, anksiyete, paranoya, psikotizm arasında anlamlı farklılıklar bulunmuştur. Anlamlı bir farklılık olan bu alt ölçek puanlarının tümünde de kız öğrenciler erkek öğrencilerden daha yüksek puan almışlardır. Buna göre, kız öğrencilerin erkek öğrencilere göre daha fazla psikopataolojik belirtiler gösterdikleri bulunmuştur. Öğrencilerin akademik başarılarına göre, "obsesif kompulsif", "kişilerarası duyarlık","hostilite"arasında anlamlı farklılıklar bulunmuştur. Bu bağlamda başarıları düşük öğrencilerin, başarı düzeyi iyi olan öğrencilerden daha fazla psikolojik sorun yaşadıkları saptanmıştır. Yapılan araştırma sonucunda, ergenlerin yaşadığı duygusal ve davranışsal problemlerin görülme sıklığının azımsanamayacak oranlarda olması nedeniyle okullarda rehberlik servisleri tarafından önleyici rehberlik çalışmalarının yapılmasının gerekliliğini ortaya koymaktadır

A STUDY OF PSYCHOLOGICAL SYMTOMS SEEN IN SENIOR HIGH SCHOOL STUDENTS ACCORDING TO GENDER AND ACADEMIC ACHIEVEMENT

The aim of this stuıdy is to investiage the psychological symptoms encountered in senior high school students in relation to gender and academic achievement. The population of the study was all the state senior high school students studying in Nicosia. The sample for the study was determimed by using the appropriate sampling method. The sample consisted of 200 first year state senior high school students. In this study, 112 female which consisted of the of the sample, and 88 male students, which was of the sample, participated. As a data collection instrument Symptom Scan List (SCL-90) was used. In the analysis of the collected data ‘t-test’, one-way Anova and LSD tests were employed. The findings of the study indicated that there were meaningful significant differences between male and female students regarding somatisation, sensitivity in interpersonal relations, depression, anxiety, paranoia, psychoticism which were the sub-categories of the scale. The findings revealed that in all of these sub-categories females scored higher than the males. The findings also revealed that there were meaningful significant differences among the sub-categories “obsessive compulsive disorder “interpersonal sensitivity”, “hostility” and the participant students’ academic achievement. In this respect, the findings showed that the low achieving students experienced more psychological problems than the high achieving students. As a result of the study it could be claimed that since the rate of the occurrence of the psychological problems experienced by the teenagers cannot be underestimated, there is a need for counseling services offered in schools to focus on preventive counseling practices

Tam Metin

Kaynakça

Akacan, B., & Seçim, G. (2015). Social Anxiety Experiences and Responses of University Students. Cypriot Journal of Educational Sciences, 10(3), 257-264.

Akdemir, D., Zeki, A., Ünal, D. Y., Kara, M. ve Çetin, F. Ç. (2013). Kendine Zarar Verme Davranışı Olan Ergenlerde Psikiyatrik Belirtiler, Kimlik Karmaşası ve Benlik Saygısı. Anatolian Journal of Psychiatry/Anadolu Psikiyatri Dergisi, 14(1), 69-76.

Alper Y, Aydın C, Tamer Kabaklıoğlu M, Aktener E. (1990). Psikiyatri Polikliniğine Başvuran 14- 24 Yaş Grubu Gençlerde Semptom Dağılımının SCL-90-R Ile Incelenmesi: XXVI. Ulusal Psikiyatri ve Nörolojk Bilimler Kongresi, Izmir, 1990.

Anlayışlı, C. (2017). Lise Öğrencilerinde Internet Bağımlılığı Ve Depresyon Arasındaki Ilişkinin Incelenmesi (KKTC Örneklemi). Lefke Avrupa Üniversitesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.

Aşkin, R.,Ilisu,B, Çilli, A.S.,F.,Altuğ, B., Kaya,N., ve Kucur, R.(1995). Lise Öğrencilerinde SCL90-R ile Semptom Taraması. Düşünen Adam. 8 (1): 43-47.

Aşti, N., Acar, G., Bağci, H., & Bağci, İ. (2005). Sağlık Bakım Profesyoneli Olarak Yetişecek Öğrencilerin Ruhsal Durumları Ve Yaklaşımlar. Sosyal Ve Beşeri Bilimler Araştirmalari Dergisi, 1(15).

Aştı N.,Kelleci M.,ve ark.(2001). Bir ilköğretim Okulu Öğrencilerinin Ruhsal Durumlarının Değerlendirilmesi, İstanbul.

Batıgün, A. D., & Büyükşahin, A. (2008). Aleksitimi: Psikolojik belirtiler ve bağlanma stilleri. Klinik Psikiyatri, 11, 105-114.

Batmaz, M., ve Ayas, T. (2013). İlköğretim Ikinci Kademedeki Öğrencilerin Psikolojik Belirtilere Göre Sanal Zorbalık Düzeylerinin Yordanması. Sakarya University Journal of Education, 3(1), 43-53.

Bayat, M., ve Küçük, S. (2012). Ortaöğretim Öğrencilerinin Ruhsal Durumlarının Değerlendirilmesi. Sağlık Bilimleri Dergisi, 21(2), 103-111.

Bozkurt, N. (1998). Lise Öğrencilerinin Okul Başarısızlıklarının Altında Yatan Depresyonla Ilişkili Olumsuz Otomatik Düşünme Kalıpları. Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir, yayınlanmamış doktora tezi.

Bulut Serin, N.(2012). Erkek Ergenlerin Anne-Baba Genç Ilişkilerine Yönelik Duygusal Istismar Algıları. Turkish International Journal of Special Education and Guidance & Conceling, 1,2, 18-26.

Bulut Serin, N. (2016).The Relationship Between Attachment Styles and Parental Attitudes in High School Students. Anthropologist, 23 (1,2): 194-198.

Crocq, M. A., Bailey, P. E., ve Guillon, M. S. (2003). The Relationship Between Self-esteem and Psychiatric Disorders in Adolescents. Eur Psychiatry, 18(2), 59-62.

Çam, O., ve Engin, E. (2014). Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği. İstanbul: İstanbul Tıp Kitabevi.

Çuhadaroğlu F.(1986). Üniversite öğrencilerinde psikiyatrik semptom dağılımı. XXII. Ulusal Psikiyatri ve Nörolojk Bilimler Kongresi, Marmaris.

Dağ, I. (1991). Belirti Tarama Listesi (SCL-90-R)'nin Üniversite Öğrencileri için güvenirliği ve geçerliği. Türk Psikiyatri Dergisi.2 (1),5-12.

Derogatis, L.R., R.S. Lipman ve L. Covi (1973). SCL-90-R: An Out Patient Psychistric Rating ScalePrelimin,ary Report. Psychopharm Bullet. 9, 13-27.

Direktör, C., & Çakici, M.(2012). Ergenlerde Algilanan Ebeveyn Kabul Ve Reddin Psikolojik Sorunlar Üzerine Etkisi, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi (H. U. Journal Of Education) Özel Sayı 1: 132-144.

Diong, S., M., Bishop, G., D., Enkelmann, H., Tong, E., Why, Y., Ang, Y.,C. ve Khader, M. (2005). Anger, Stress, Coping, Social Support Andhealth: Modelling The Relationships. Psychology and Health, 20(4),467–495.

Doğan O, Göğüs A.(1987). Yetiştirme Yurtlarında SCL-90 Ile Yaplan Bir Çalışma. Nöroloji Noroşirürji Psikiyatri Dergisi 4:198-200, 1987.

Doğan, T. (2008). Psikolojik Belirtilerin Yordayicisi Olarak Sosyal Destek ve İyilik Hali. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 3(30),30-44.

Ekşi, A. (2003). Gözden Geçirme: Beş Kıtada Genç Sorunları. Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi, 10(2), 78-87.

Erdener, M.A, Sezer,F. ve Tezci, E.(2017). Liselerde Sık Karşılaşılan Öğrenci Problemleri. TURKISH STUDIES.International PeriodicalfortheLanguages, Literatureand History of Turkishor Turkic Volume 12/14, p. 151-166. ISSN: 1308-2140, ANKARA-TURKEY. DOI Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.11517.

Eriş,Y. Ve İkiz, F.E. (2013). Ergenlerin Benlik Saygısı Ve Sosyal Kaygı Düzeyleri Arasındaki İlişki ve Kişisel Değişkenlerin Etkileri. Turkish Studies, 8/6. DOI Number: http://dx.doi.org/10.7827/ TurkishStudies.4726,p.179-193.

Eryüksel, G. N., & Akün, E. (2003). Depresyonu Olan Ergenler Ile Ana-Babalarının Aile Ilişkilerinin Ve Bilişsel Çarpıtmalarının Incelenmesi. Türk Psikoloji Dergisi, 18(51), 59-73.

Gürsu,O (2012). Ergenlerde Psikolojik Sağlığın Demografik Değişkenler Açısından İncelenmesi. AKU, Kuramsal Eğitimbilim Dergisi - Journal of Theoretical Educational Science, 5(1), 110-130.

Hysenbegasi A, Hass SL, Rowland CR.(2005). The impact of depression on the academic productivity of university students. J Ment Health Policy Econ. 8:145-151.

İkiz, F.E. & Sakarya Çınkı, Ö.(2016). “Ergenlerin Ruhsal Belirtileri ile Duygusal Özyeterlik Düzeylerinin İncelenmesi / Investigation of the Mental Symptoms and Emotional SelfEfficacy Levels of Adolescents”, TURKISH STUDIES -International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic-, ISSN: 1308-2140, (Prof. Dr. Kamil Veli Nerimanoğlu Armağanı) Volume 11/14 Summer 2016, ANKARA/TURKEY, www.turkishstudies.net, DOI Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.9725, p. 333-348.

Kitzrow, MA.(2003). The Mental Health Needs Of Today’s College Students: Challenges And Recommendations. NASPA Journal 2003; 41:167-181.

Kutlu, R., Cihan, F. Ve Başpınar, R. (2016). Tıpta Uzmanlık Öğrencisi Hekimlerde Depresyon Sıklığı ve Etkileyen Faktörlerin Değerlendirilmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Tıp Dergisi, 7(25), 1-9.

Mazıcıoğlu, M., Baştürk,M Çetin ve Kaya, F. (2000). Dağcılarda Kişilik Yapısınınn Araştırılması: Kısa Semptom Envanteri.Klinik Psikiyatri;3:61-66.

Novaco, R. W., & Taylor, J. L. (2004). Assessment Of Anger And Aggression In Male Offenders With Developmental Disabilities. Psychological Assessment, 16, 42-50.

Novaco, Raymond and Taylor, John (2008). Anger and Assaultiveness of Male Forensic Patients With Developmental Disabilities : Links to Volatile Parents. Aggressive Behavior, 34 (4). pp. 380-393.

Novaco, R. W. (2007). Anger Dysregulation. In T. Cavell & K. Malcolm (Eds), Anger, Aggression, And Interventions For Interpersonal Violence (pp. 3-54). Mahwah, NJ: Erlbaum.

Novaco, R. W., & Taylor, J. L. (2008). Anger And Assaultiveness Of Male Forensic Patients With Developmental Disabilities: Links To Volatile Parents. Aggressive Behavior, 34, 380- 393.

Phelps S, Austin N (1997). Atılgan Kadın. Türkçe 1. Baskı. HYB Yayıncılık. Ankara. Öner N.(1993). Türkiye'de Kullanılan Psikolojik Testler. İstanbul Boğaziçi Üniversitesi Yayınları. 461-465.

Ören, N., ve Gençdoğan, B. (2007). Lise Öğrencilerinin Depresyon Düzeylerinin Bazı Değişkenlere Göre İncelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 15(1), 85-92.

Özbulak, B. E., Serin, N. B., & Serin, O. (2012). Ergenlerdeki Aile Özelliklerinin Ilişki Biçimine Etkisinin Değişkenlere Göre Karşilaştirmali Olarak Incelenmesi. In New Trends On Global Education Conference.

Serin, N.B. ve Genç, H., (2011). Öfke Yönetimi Eğitimi Programının Ergenlerin Öfke Denetimi Becerilerin Etkisi, Eğitim ve Bilim, 36(159),236-54.

Smith, T. W., Pope, M. K., Sanders, J. D., Allred, K. D., ve O’Keeffe, J. L. (1988). Cynical Hostility At Home And Work: Psychosocial Vulnerability Across Domains. Journal of Research in Personality, 22, 525–548.

Şahin, Hisli N. Batıgün Durak A (2002). Kısa Semptom Envanteri (KSE): Ergenler İçin Kullanımının Geçerlilik, Güvenirlilik ve Faktör Yapısı; Türk Psikiyatri Dergisi; 13(2), 125-135.

Şahin, N. H. ve Durak, A. (1994). Kısa Semptom Envanteri. Türk Gençleri için Uyarlaması. Türk Psikoloji Dergisi, 9(31), 44-56.

Kapıkıran, N. A. (2001). Lise Öğrencilerindeki Psikopatolojik Belirtilerin Cinsiyet Ve Sinif Değişkenleri Açisindan Incelenmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(10), 34-39.

Kapıkıran, N. (1999).Lise Öğrencilerinde Başarı Sorumluluğunun Başarı Kaygısının ve Bazı Psikopatolojik Değişkenler Açısından İncelenmesi, Yayınlanmamış Doktora Tezi, D.E.Ü.İzmir, 1999.

Koç M, Polat Ü.(2006). Üniversite öğrencilerinin ruh sağlığı. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi; 3:1-22.

Steinberg, L., & Morris, A.S. (2001). Adolescent Development. Annual Review of Psychology 52, 83-110.

Yanbastı, G. (1990). Kız ve Erkek Üniversite Öğrencilerinin Kendi Ruh Sağlıklarını Değerlendirmeleri:Bir Karşılaştırma” İzmir, 5. Ulusal Psikoloji Kongresi, 8, 45.

Yerlı̇ kaya, I. (2014). Devlet Ve Özel Ortaokul Öğrencilerinin Umutsuzluk Düzeyinin Belirlenmesi Ve Çeşitli Değişkenlerle Ilişkisinin Incelenmesi. Electronic Turkish Studies, 9(8).

Yeşilyaprak, B. (2016). Üniversiteye Devam Eden Ve Etmeyen Bir Grup Gencin Psikolojik Belirtiler Açısından Karşılaştırılması. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 2(18).

Yeşilyaprak, B., ve Kisaç, I. (2000). Marmara Bolgesi Depremlerinin Psiko-Sosyal Etkilerinin Incelenmesi [Investigation Of Psycho-Social Effects Of Marmara Region Earthquakes]. Ulusal Egitim Bilimleri Kongresi Ozet Kitabi, 9, 27.

Yöntem, M .K - Öktem, İ. & Artuç, S. (2017). “Lise Öğrencilerinin Psikolojik Doğum Sırasının Özgecilik Üzerindeki Yordayıcı Gücünün İncelenmesi / An Investigation of Predictive Role of PsychologicalBirthOrder of HighschoolStudents on Altruism”, TURKISH STUDIES - International PeriodicalfortheLanguages, LiteratureandHistory of TurkishorTurkic-, ISSN: 1308-2140, (Prof. Dr. Tahsin Aktaş Armağanı) Volume 12/4, ANKARA/TURKEY, www.turkishstudies.net, DOI Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.11198, p. 623-640.