“WESTE WAT JEMEINT IS?” THE ROLE OF SPOKEN GERMAN IN TURKEY IN THE LANGUAGE EDUCATION AT UNIVERSITY

Bu çalışmada Alman diline has konuşma dili özellikleri ve bireysel ifade ediş biçimleri üzerinde durulmaktadır ve yabancı dil öğretiminde bu tür özelliklerin destekleyici işlevi olduğundan yola çıkılmaktadır. Başka bir deyişle Almancada konuşulan dilin standart yazı diline göre farklı özellikleri olduğu ve bu özelliklerin de diyaloglarda gözlenebilir olduğu varsayılmaktadır. Araştırmada konuşma dilinin Alman dilindeki özgün (gerçek) diyaloglarda hangi özellikleri taşıdığını ortaya koyan "konuşma dili arşivlerinden" faydalanarak yapılmış alan çalışmaları (Konuşma Dili araştırmaları- analizi ve dil öğretimi araştırmalarına ait bilimsel çalışmalar) temel alınmıştır. Ortaya çıkan konuşma dili özelliklerinin yabancı dil kullanıcılarına konuşma esnasında sağladığı kolaylık ve destek vurgulanmış, yabancı dil olarak Almanca dersinde de özellikle karşılıklı konuşma eğitimi kapsamında yardım edici fonksiyonunun daha iyi konuşmaya, anlamaya ve anlaşılmaya yönelik etkisinin olduğunun bilincine varılması gereği savunulmuştur. Bu bağlamda şu sorular irdelenmektedir: Almanca diyaloglarda hangi konuşma dili özellikleri göze çarpmaktadır? Öğrendiği dilin ülkesine gittiğinde kendini ifade etmek için öğrenci, hangi dilsel donanıma sahip olmalıdır? Yabancı dil olarak Almanca dersinde konuşma Almancasının özellikleri nasıl ve neden aktarılmalı ve öğretilmelidir? İletişimsel yaklaşımın baskınlığı ve yabancı dilde amaçlanan "derste etkin olma becerisine" rağmen yabancı dil dersinde hala yazılı dilin hâkim olduğu gözlenmektedir. Bunun sonucu olarak da öğrencilerde konuşulan ve yaşayan Almancanın etkileşimsel biçimde ifade edilmesi ve konuşmanın devamının sağlanması konusunda birtakım sorunlar yaşadığı gözlenmekte ve bu bağlamda çalışmanın katkı sağlayacağı düşünülmektedir.

„WESTE WAT JEMEINT IS?“ ALMANCA KONUŞMA DİLİNİN TÜRKİYE‘DEKİ ÜNİVERSİTE EĞİTİMİ BAĞLAMINDAKİ RÖLÜ

Bu çalışmada Alman diline has konuşma dili özellikleri ve bireysel ifade ediş biçimleri üzerinde durulmaktadır ve yabancı dil öğretiminde bu tür özelliklerin destekleyici işlevi olduğundan yola çıkılmaktadır. Başka bir deyişle Almancada konuşulan dilin standart yazı diline göre farklı özellikleri olduğu ve bu özelliklerin de diyaloglarda gözlenebilir olduğu varsayılmaktadır. Araştırmada konuşma dilinin Alman dilindeki özgün (gerçek) diyaloglarda hangi özellikleri taşıdığını ortaya koyan “konuşma dili arşivlerinden” faydalanarak yapılmış alan çalışmaları (Konuşma Dili araştırmaları- analizi ve dil öğretimi araştırmalarına ait bilimsel çalışmalar) temel alınmıştır. Ortaya çıkan konuşma dili özelliklerinin yabancı dil kullanıcılarına konuşma esnasında sağladığı kolaylık ve destek vurgulanmış, yabancı dil olarak Almanca dersinde de özellikle karşılıklı konuşma eğitimi kapsamında yardım edici fonksiyonunun daha iyi konuşmaya, anlamaya ve anlaşılmaya yönelik etkisinin olduğunun bilincine varılması gereği savunulmuştur. Bu bağlamda şu sorular irdelenmektedir: Almanca diyaloglarda hangi konuşma dili özellikleri göze çarpmaktadır? Öğrendiği dilin ülkesine gittiğinde kendini ifade etmek için öğrenci, hangi dilsel donanıma sahip olmalıdır? Yabancı dil olarak Almanca dersinde konuşma Almancasının özellikleri nasıl ve neden aktarılmalı ve öğretilmelidir? İletişimsel yaklaşımın baskınlığı ve yabancı dilde amaçlanan “derste etkin olma becerisine” rağmen yabancı dil dersinde hala yazılı dilin hâkim olduğu gözlenmektedir. Bunun sonucu olarak da öğrencilerde konuşulan ve yaşayan Almancanın etkileşimsel biçimde ifade edilmesi ve konuşmanın devamının sağlanması konusunda birtakım sorunlar yaşadığı gözlenmekte ve bu bağlamda çalışmanın katkı sağlayacağı düşünülmektedir.

___

  • Akpınar Dellal, N., Turan, S. (2016). “Sensibilität und Bewusstsein der angehenden Lehrer für interkulturelle Differenzen und kulturbedingte Konflikte im Fremdsprachenunterricht /
  • Sensitivities and Awareness of Teacher Candidates about Intercultural Differences and Culture-Based Conflict in Foreign Language Teaching”, TURKISH STUDIES -International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic-, ISSN: 1308- 2140, Volume 11/18 Fall 2016, ANKARA/TURKEY, www.turkishstudies.net, DOI Number: http://dx.doi.org/10.7827/ TurkishStudies.10007, p. 1-24.
  • Al-Nasser, M., (2011). Gesprochene Sprache im Deutsch-als-Fremdsprache-Unterricht: Eigenschaften der gesprochenen Sprache in Lehrwerkdialogen. Universität Bayreuth - Interkulturelle Germanistik (Deutsch als Fremdsprache). (Diss). Erreichbar unter: https://epub.uni-bayreuth.de/336/1/Gesprochene_Sprache_im_DaF_Unterricht.pdf
  • Çakır, G., (2017). Sprechfertigkeit: Ein Blick in moderne regionale Lehrwerke für den Deutsch als Fremdsprache-Unterricht in der Türkei. Erschienen in: The Journal of International Education Science (Uluslararası Eğitim Bilimleri Dergisi) Yıl: 4, Sayı: 11, Haziran 2017, s. 275-299
  • Fandrych, C., (2014). Welches Deutsch? Deutsch im DaF-Unterricht - Verschiedene Kontexte lehren. Goethe-Institut e. V., Redaktion Magazin Sprache Dezember 2014. URL: https://www.goethe.de/de/spr/mag/sta/20456327.html
  • Fiehler, R., (2013). Die Besonderheiten gesprochener Sprache - gehören sie in den DaF-Unterricht? Erschienen in: Moraldo, Sandro M.; Missaglia, Federica (Hrsg.): Gesprochene Sprache im DaF-Unterricht. Grundlagen – Ansätze – Praxis. - Heidelberg: Winter, 2013. S. 19-38. (Sprache - Literatur und Geschichte 43)
  • Fiehler, R., (2012). Wo fängt der Satz an? Operator-Skopus-Strukturen in gesprochener und geschriebener Sprache. Erschienen in: Cortès, Colette (Hrsg.): Satzeröffnung.
  • Formen, Funktionen, Strategien. Unter Mitarbeit von Irmtraud Behr, Martine Dalmas, Anne LarroryWunder, Gottfried Marschall, Sibylle Sauerwein. S. 31-44 - Tübingen: Stauffenburg, 2012. (Eurogermanistik 31)
  • Fiehler, R., (2012a). Gesprochene Sprache - gehört sie in den DaF-Unterricht? Erschienen in: Reeg, Ulrike/Gallo, Pasquale/Moraldo, Sandro M. (Hrsg.): Gesprochene Sprache im DaFUnterricht. Zur Theorie und Praxis des Lerngegenstandes. - Münster/ New York/München/Berlin: Waxmann, 2012. S. 13-28. (Interkulturelle Perspektiven in der Sprachwissenschaft und ihrer Didaktik Bd. 3)
  • Fiehler, R., Barden, B., Elstermann, M., Kraft, B., (2004). Eigenschaften gesprochener Sprache. Tübingen: Gunter Narr. Imo, W., (2017) Versteckte Grammatik. https://www.uni-muenster.de/imperia/md/content/ germanistik/lehrende/imo_w/artikelimousbekistan.pdf 06. 07. 2017
  • Imo, W., Moraldo, S. M., (2015). Interaktionale Sprache und ihre Didaktisierung im DaF-Unterricht. Tübingen: Stauffenberg.
  • Imo, W., (2012). ‹ Hattu Möhrchen? › Gesprochene Sprache im DaF-Unterricht. In: Reeg, Ulrike/ Gallo, Pasquale/ Moraldo, Sandro M. (Hrsg.), Gesprochene Sprache im DaF-Unterricht. Zur Theorie und Praxis eines Lerngegenstandes. Münster et al., 29-56.
  • Imo, W., (2011). ‹Jetzt gehn wir einen trinken, gell?›' Vergewisserungssignale (tag questions) und ihre Relevanz für den DaF-Unterricht. In: Moraldo, Sandro M. (Hrsg.), Deutsch aktuell 2. Einführung in die Tendenzen der deutschen Gegenwartssprache. Rom,127-150.
  • Kniffka, G., (1999). “Mündlichkeit” und “Mündliche Kommunikation” im Fremdsprachenunterricht, URL: www.sprachandragogik.uni-meinz.de/Jahrbuch /19992/Kniffka.doc
  • Kniffka, G., Siebert-Ott, G., (2012). Deutsch als Zweitsprache: Lehren und Lernen. Paderborn: Ferdinand Schöningh Verlag.
  • Köse, F.Ş. (2017). “Erken Yaşlarda Oyunlarla Yabancı Dil Öğretimi İçin Örnek Almanca Dil Dersi/ Sample German Language Lesson For Teaching Foreign Language Through Games At Early Ages”, turkısh studıes -international periodical for the languages, literature and history of turkish or turkic-, ıssn: 1308-2140, (Prof. Dr. Tahsin Aktaş Armağanı) Volume 12/5 Winter 2017, ANKARA/TURKEY, www.turkishstudies.net, DOI Number: http://dx.doi.org /10.7827/ TurkishStudies.11457, p. 279-294.
  • Lüger, H.H. (1995). Gesprächsanalyse und Fremdsprachenvermittlung. In: Heinz- Helmut Lüger (Hrsg.), Beiträge zur Fremdsprachenvermittlung: Gesprächsanalyse und Gesprächsschulung. Sonderheft 2/1995. Sprachlehrinstitut Universität Konstanz. S.3-21.
  • Rösler, D. (2012). Deutsch als Fremdsprache. Eine Einführung. Stuttgart: Metzler Verlag.
  • Seymen, A. (2017). “Phraseologismen in Zeitungen und ihre Verständlichkeit für Fremdsprachenlerner / Phraseologisms in Newspapers and Their Comprehensibility for Foreign Language Learners”, TURKISH STUDIES -International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic-, ISSN: 1308-2140, (Prof. Dr. Tahsin Aktaş Armağanı) Volume 12/6, ANKARA/TURKEY, www.turkishstudies.net, DOI Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.11441, p. 687-700.