UBEYDULLAH EFGANİ ÖRNEĞİNDE MİLLİYETÇİLİĞİN BİR DİN ADAMINDAKİ YANSIMALARI

İttihat Terakki Fırkasının ve Türkçülük akımının ateşli Efgani savunucularından tanınmaktadır. Ayasofya camisinde verdiği vaazları Kavm-i Cedid ve Mucize-i Peygamberi adlı iki kitapla yayınladı. Adı geçen eserleri ve vaazları II. Meşrutiyet yıllarında bir hayli tepki almış, ilerleyen yıllarda da gündeme gelmiştir. İslamcılar tarafından ümmet arasında fitne kaynağı olarak algılanırken, Batıcılar nezdinde dinin toplumsal kalkınmaya katkısıyla ilgili görüşleri destek aldı. Efgani toplumsal sorunlarımızın ancak din ve millet algımızın yeniden yorumlanmasıyla gerçekleşeceği kanaatindedir. İslam dünyasının ve Osmanlı devletinin kurtuluşu da ayet ve hadislerle övülen, Kavm-i Cedid dediği Türk milletinin yeniden inşasıyla mümkündür. Efgani'nin din ve milliyetçilik anlayışında değişime ya da radikalleşmeye etki eden faktörlerin başında Balkan Savaşları ve Arab coğrafyasına yaptığı seyahatler gelmektedir. Balkan milletlerinin Osmanlıya karşı düşmanca tavrı, bazı Arap unsurların din adına Arap milliyetçiliği yapmaları dönemin çoğu aydını gibi Efgani'de de yeni arayışlara zemin hazırlamıştır. Müellif İslam dünyasında yaşanan en büyük sorunun Şii-Sunni çatışması olduğu, bu halledildiğinde çoğu sorunun beraberinde çözüleceği ümidindedir. Özellikle batı emperyalizmine karşı bu kaçınılmaz bir durumdur. Bununla birlikte, Misakı-ı Milli sınırları içinde Türklerin önderliğinde yeni bir millet yaratma arayışı içindedir. Efgani'nin zihin dünyası, döneminin siyasi, dini ve fikri ortamına farklı bir gözle bakmamızı sağlayacak verilerle doludur

REFLECTION ON CLERIC OF NATIONALIZM EXAMPLE UBEYUDLLAH EFGANI

Efgani cleric known for his identity the ardent defender of the Turkish movement and İttihad and Terakki Party. He has published in Sophia mosques gave his people by preaching Miracle Prophet and New Peoples (Kavm-i Cedid ve Mucize-i Peygamberi) has two books. Said works and sermons in the Constitutional year great deal of reaction, it came up during the following years. Him opinion, perceived by Islamists as a source of discord between the nation, the views received support by Westernizers for the contribution of religion to social development. Efgani considers social issues but will take place by reinterpreting our religion and our nation perception. Efgani the beginning of factors to the change in the understanding of religion and nationalism or radicalism comes the Balkan War and his travels to the Arab region.As if Efgani most of thentellectuals new it has led to new ways,making of the Arab nationalism by religious tool and uprising of Balkan folk to Ottoman. According to Efgani the most important problem of the Islamic world it is debate Şii-Sunni. If this problem is solved, and solved most of the problems of the Islamic world.This is unavoidable especially against Western imperialism. İn addition to the world of Islam and the Ottoman state the liberation of the by praised verse and the hadith, also possible with the reconstruction of the Turkish nation. He is in search of a new nation, around national borders under the leadership Turks

PDF

___

AKYAVAŞ, Ragıp, Tarih Mahşeri II, (2002).
AKYÜZ, Yahya, “Eğitim Alanında Aydınların Özeleştirisi ve Balkan Savaşları”, Tarih ve Toplum, 38/228 (Aralık 2002): 58.
AYDAR, Hidayet, “Türklerde Anadilde İbadet Meselesi(Başlangıçtan Cumhuriyet Dönemine Kadar)”, İstanbul Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi,14,( 2006): 48-65.
ÇETİNKAYA, Y. Doğan, “Atrocıty Propaganda and The Natıonalızatıon of the ın the OttamaN Empire Durıng The Balkans Wars”, Middle East Study, 46 (2014):759-778.
ERKAN, Süleyman, “İran’a Yabancı Ülke Müdahaleleri”, Akademik Orta Doğu, 5/1, (Trabzon 2010): 92-115.
GURVETOĞLU, Ali, “Balkan Felaketlerinin Sosyokültürel Nedenleri ve Eğitimsel Sonuçlarının Değerlendirilmesi”, Türk Yurdu, 32/303,( Kasım 2012): 186-190.
HANİOĞLU, Şükrü, Doktor Abdullah Cevdet ve Dönemi, (1981).
HANİOĞLU, Şükrü,Max Weber ve İslami Kalvenistler”, İslami Araştırmalar Dergisi,18/4, (2005): 473-476.
İSMAİL HABİB SEVUK, O Zamanlar, (Ankara 1981).
İZMİRLİ İSMAİL HAKKI, “Müdafai Diniye”, Sebilü’r-Reşad,11/280, (Kanuni Sani 1329): 206- 207.
İZMİRLİ İSMAİL HAKKI,” Kavmi Cedidci Ubeydullah Efgani ile S. Reşad İdarehanesinde Bir Muhavere”, Sebilü’r-Reşad, 11/277, (Kanuni Sani 1329): 258.
ŞEN, Mesut,Tanzimat Aydınının “Çağatay Türkçesi”ne Bakışı ve Şemseddin Sami, Turkish Studies – International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume,9/9, Summer 2014,p. 81-102, www.turkishstudies.net,
TUNCER, Hüseyin, “Balkan Savaşları ve Edebiyata Yansımaları”, Türk Yurdu, 32/303, (2012).
TÜCCARZADE İBRAHİM HİLMİ, Balkan Harbinde Neden Münhezim Olduk, (İstanbul 1329).
UBEYDULLAH EFGANİ, Kavm-i Cedid (Kitabu’l-Mevaiz), (Dersaadet 1331).
UBEYDULLAH EFGANİ, Mu’cize-i Peygamberi, (İstanbul 1332).
YAHYA KEMAL, Eğil Dağlar, (İstanbul 1970),336.