TÜRKİYE’DEKİ RESMİ KURUM VE KURULUŞLARDA YÜRÜTÜLEN TERMİNOLOJİ ÇALIŞMALARINDA YENİ YÖNELİMLER

Bu araştırmanın amacı, Türkiye’de yürütülen güncel terminoloji çalışmalarındaki yeni yönelimleri açığa çıkarmak ve çevirinin, bu yönelimlerdeki etkisini değerlendirmektir. Terminoloji çalışmasının, özellikle teknik çeviri sürecinin en temel gereksinimlerimden biri olması çeviribilim ile terimbilim arasındaki sıkı ilişkiyi daha görünür hale getirmektedir. Çevirmenin, çeviri sürecinde, terimbilimci görevi üstlenmesi gerekebilir. Bu durumda, terimbilimin temel kavram ve ilkelerini, araştırma yöntemlerini, terim oluşturma ve terim tanımı yapma kriterlerini bilen bir çevirmen, çeviri sürecinde terminoloji kaynaklı sorunları daha kolay çözebilmektedir. Bu çalışmada, nitel araştırma yöntemi çerçevesinde, Türkiye’deki resmi kurum ve kuruluşlarda yürütülen güncel terminoloji çalışmaları incelenmiş ve elde edilen veriler ışığında, terminoloji çalışmalarında hangi yönelimlerim olduğu tespit edilmiştir. Yapılan incelemeler neticesinde, üniversiteler ile diğer kurum ve kuruluşların işbirliğinde yürütülen güncel terminoloji çalışmalarının genel olarak iki dilli ya da çok dilli olduğu gözlemlenmiştir. Ayrıca, oluşturulan terminolojilerin, kurumların ağ sayfalarında, kullanıcıların ücretsiz erişimine sunulduğu görülmüştür. Böylece, çevirmenler, çeviri sürecinde, kurumsal düzeyde nitelikli terminolojiler kullanarak daha nitelikli çeviriler üretme imkânına sahip olmaktadırlar. Bu durum, Türkiye’deki resmi kurum ve kuruluşlar tarafından yürütülen güncel terminoloji çalışmalarında, çeviri odaklı bir yönelime işaret etmektedir. Bu bağlamda, üniversiteler ile diğer kurum ve kuruluşlar arasında işbirliği sağlanarak çeviri odaklı terminoloji çalışmalarının artırılması, çeviri sürecinin terminoloji ihtiyacına cevap veren farklı alanlara ait çok dilli standart terminolojilerinin geliştirilmesine olanak sağlayacaktır.

NEW ORIENTATIONS IN TERMINOLOGY WORKS CARRIED OUT IN OFFICIAL INSTITUTIONS AND ORGANIZATIONS IN TURKEY

The aim of this research is to reveal the new orientations in current terminology works carried out in Turkey and to evaluate the impact of the translation on these orientations. The relationship between translation studies and terminology is extremely visible due to the terminology work being one of the most basic requirements of the technical translation process. So, the translator may need to work as a terminologist. In this case, a translator who knows the basic concepts and principles of terminology, its research methods, the criteria of creating the term and the term definition, will be able to resolve terminology-related problems more easily and effectively in the translation process. In this study, within the framework of qualitative research method, terminology works carried out in recent years in Turkey, were examined and in the light of these results, it was determined which orientations had been in terminology works. The obtained results showed that the terminology works carried out by institutions and organizations in cooperation with universities, were generally bilingual or multilingual. Moreover, it was seen that the project outputs, created terminologies, were offered free access on the web pages of the institutions. Thus, translators enable to use enterprise-level qualified terminologies in their translations and to produce more qualified translations. This situation indicates a translation-focused orientation in terminology works in Turkey. As a result, this study suggests that increasing the translation-focused terminologies with cooperation between universities and other institutions/organizations will enable the development of multilingual standard terminologies for different fields which will meet the need for terminology of the translation process.

PDF

___

Blanchon, E. (1997) “La terminologie”, Quatrième réunion conjointe organisée à l'initiative du Comité d'lnterface entre l’INSERM et la Fédération Française de Psychiatrie - Jeudi 6 Mars 1997, Centre de Recherche INSERM - 44 Chemin De Ronde - 78120 LE VESINET http://psydoc-fr.broca.inserm.fr/colloques/cr/j4/blanchon.html (6 mars 1997) (Erişim Tarihi: 12 Şubat 2018)
Champagne, G., cited in Lynne Bowker (2015). “Terminology and Translation”, Hendrik J. Kockaert, Frieda Steurs eds., in Handbook of Terminology: Volume 1, Jonh Benjamins Publishing Company, p. 311.
Çokövün Turunç, A., (2013) “Terimbilim ve Çeviri Çalışmalarında Farklı Yönelimler”, Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Volume 8/10 Fall 2013, p. 233-239, ANKARA-TURKEY
Depecker, L. (2006). “Qu’est-ce que la terminologie?”, Entretien avec Loic Depecker, ..., http://www.technolangue.net/article.php3?id_article=313.
Dubuc, R. (1978). Manuel pratique de terminologie, Montréal: Linguatech.
Gouadec, D. (1990). Terminologie - Constitution des données, Paris : AFNOR.
Humbley, John, “Terminologie et traduction une complémentarité oubliée ?”, Tralogy [En ligne], Session 1 - Terminology and Translation / Terminologie et Traduction, Tralogy I, mis à jour le: 21/05/2014, URL: http://lodel.irevues.inist.fr/tralogy/index.php?id=63
Rousseau, Louis-J. (1995). “Principes méthodologiques du travail terminologique au sein du Réseau de terminologie Realiter”, Ce texte correspond au projet présenté par Louis-Jean Rousseau (Office de la langue française, Québec) et adopté par les membres du Réseau présents à la IVe Réunion de coordination du Réseau panlatin de terminologie (Barcelone, 14-16 décembre 1995). p. 82-84
http://termisti.ulb.ac.be/rifal/PDF/tn14/tn14_Rousseau_Union%20Latine.pdf /
Şahin, M. (2013). Çeviri ve Teknoloji, İzmir: İzmir Ekonomi Üniversitesi Yayınları.
CST (Conférence des services de traduction des États européens) (2014). Recommandations relatives à la terminologie, éd. Conférence des services de traduction des États européens - Groupe de travail “Terminologie et documentation”, Section de terminologie de la Chancellerie fédérale suisse, 3ème édition. cst_recommandationsrelativesautravaildeterminologie2014 (2).pdf (Erişim Tarihi: 15 Mart 2018) CST (Conférence des services de traduction des États européens) (2017). Guide de gestion de la terminologie pour la traduction.
http://www.cotsoes.org/sites/default/files/CST_Guide_de_gestion_de_la_terminologie_pour_la_tra duction.pdf (Erişim Tarihi: 10 Şubat 2018)
https://www.ab.gov.tr/ (Erişim Tarihi: 10 Şubat 2018)
https://www.ab.gov.tr/files/Sozluk/glossary_for_the_european_union.pdf (Erişim Tarihi: 12 Mart 2018)
http://ab.gtb.gov.tr/gumruk-terimleri-sozlugu/gumruk-terimleri-sozlugu (Erişim Tarihi: 10 Şubat 2018)
https://www.afad.gov.tr/upload/Node/3495/xfiles/sozluk.pdf (Erişim Tarihi: 12 Mart 2018)
http://www.cem.gov.tr/erozyon/files/yayinlarimiz/CollesmeSozluk.pdf (Erişim Tarihi: 12 Mart 2018)
https://cordis.europa.eu/project/rcn/93820_en.html (Erişim Tarihi: 12 Şubat 2018)
https://www.devletarsivleri.gov.tr/assets/content/MicroSiteler/Arsiv_Uzmanlari/kitaplar/belge_yon etimi_ve_arsiv_terimleri_sozlugu.pdf (Erişim Tarihi: 12 Mart 2018)
https://www.devletarsivleri.gov.tr/assets/content/MicroSiteler/Arsiv_Uzmanlari/kitaplar/aciklamali _teknik_terimler_sozlugu.pdf (Erişim Tarihi: 12 Mart 2018)
http://eurasscience.com/ejatd/issue/archive (Erişim Tarihi: 12 Mart 2018)
http://www.goc.gov.tr/icerik6/goc-terimleri-sozlugu_363_382_727_icerik (Erişim Tarihi: 10 Mart 2018)
http://www.mfa.gov.tr/dis-iliskiler-terminolojisi.tr.mfa (Erişim Tarihi: 20 Mart 2018)
https://www.mgm.gov.tr/genel/meteorolojisozlugu.aspx?m=C&k=aa8 (Erişim Tarihi: 12 Mart 2018)
http://www.msb.gov.tr/Muharebe/icerik/muharebe-malzemeleri-tedarigi (Erişim Tarihi: 20 Mart 2018)
https://www.tarim.gov.tr/Konular/Egitim-Ve-Yayim/Turkiye-Agris-Merkezi/Agrovoc (Erişim Tarihi: 12 Mart 2018)
https://www.tarim.gov.tr/Konu/1457/vtu-standart-terimler (Erişim Tarihi: 12 Mart 2018)
http://www.tdk.gov.tr (Erişim Tarihi: 12 Mart 2018)
http://www.tubaterim.gov.tr/ (Erişim Tarihi: 12 Mart 2018)