TÜRKİYE’DEKİ GÖÇLER SONUCUNDA İL NÜFUSLARININ YAPISINDA (DOĞUM YERİ BAĞLAMINDA) MEYDANA GELEN DEĞİŞİMLER (1950-2000)

Bu çalışmada 1950-2000 yılları arasında, illerin doğum yerine göre nüfus yapısı üzerinde durulmuştur. Sayım esnasında sayıldığı ilde, sayıldığı il dışında ve yurt dışında doğanlardan oluşan bu nüfus gruplarının yapısını belirleyen temel etmen göçler olmuştur. Buna göre fazla göç alan illerde, sayıldığı ilde doğanların toplam il nüfusundaki payı düşük olmaktadır. Bu bağlamda henüz göçlerin yoğun bir şekilde başlamadığı 1950'li yıllarda illerin çoğunluğunda nüfusun büyük bir bölümü aynı ilde doğmuştur. Nitekim 1950 yılında 63 ilden 45'inde sayıldığı ilde doğanların payı %90'ı aşmıştır. Özellikle batı bölgelerdeki illerde payın daha düşük ve Karadeniz Bölgesi illerinde ise yüksek olduğu görülmektedir. 2000 yılına gelindiğinde, belirgin bir değişimin olduğu görülmektedir. 1950 yılında toplam nüfusları içinde, sayıldığı ilde doğanların payının %90 altında olduğu il sayısı 18 iken, 2000 yılında 49'a yükselmiştir. Ayrıca Ege Bölgesi kıyılarındaki yüksek oranlı yapı daha güneye ve Akdeniz kıyılarındaki illere de yayılmıştır. Sayıldığı il dışında doğan nüfusun yapısında ise ilk dikkat çeken husus 1950 yılında payların düşük olmasıdır. Öte yandan Güneydoğu Anadolu, Karadeniz ve İç Anadolu Bölgesi, daha az göç almalarının bir sonucu olarak, payları genellikle düşük değerler göstermektedir. Artan göç hareketleri sonucunda 2000 yılında yapının değiştiği de görülmektedir. 1950 yılında %10'un üstünde payı olan iller sadece dokuz il iken, 2000 yılında durum tam tersine dönmüş, illerin büyük bir kısmı %10 oranını aşmıştır. Yabancı ülke doğumluların miktarı ve toplam nüfusları içindeki paylarında da önemli değişimlerin olduğu görülmektedir. 1950'de daha yüksek oranlar bulunurken, illerdeki yabancı ülke doğumluların payının 2000 yılında genel olarak %5'in altına düştüğünü belirtmek mümkündür. Diğer değişim ise, payı gerileyen illere rağmen, bazı illerde payın artmasıdır. Payın önemli oranda arttığı iller Antalya, Muğla, daha sonra il olan Yalova ve Sakarya'dır

CHANGES IN PROVINCE’S POPULATION STRUCTURE (IN TERMS OF BIRTHPLACE) AS A RESULT OF MIGRATION IN TURKEY (1950-2000)

In this study, it has been examined the province’s population according to birthplace between the years of 1950-2000. Structures of those population groups are formed as a consequence of immigrations. Accordingly, in the provinces where immigration is received in high rates, share of populations who were born in the province where the census is conducted. This share is observed to be lower in western regions and higher in Black Sea region during this period. In particular, low rates appear in Central Anatolia Region, Aegean Region and Thrace. Furthermore, we can say that there is not a big difference among provinces in general in 1950. In year 2000, the high rate structure on Aegean Region coast line spread to the south and the provinces on Mediterranean coast. A prominent point in the structure of population that was born outside the province they live is the low shares in year 1950. Shares in Southeast Anatolia, Black Sea and Central Anatolia Regions have low values due to low rates of incoming immigration. In year 1950, number of the provinces having shares over 10% were only nine whereas it varied completely in year 2000 and majority of the provinces achieved shares exceeding 10%. It is observed significant changes in count and share of those who were born in foreign country within total population. We can even state that share of populations who were born in foreign country in province populations decreased below 5% in general. Another change is that increase of the share in some provinces on the contrary to others. These provinces where the share significantly increased are Antalya, Muğla, and Yalova and Sakarya

___