GELENEKSEL TÜRK DIŞ POLİTİKASI BAĞLAMINDA TÜRKİYE’NİN SURİYE KRİZİNE YAKLAŞIMINA BİR BAKIŞ

Büyük Ortadoğu Projesi bağlamında Wikileaks belgeleri ve diğer araçlarla ortamın hazırlanmasıyla, Aralık 2010'da Tunus'ta başlayan Arap Baharı'nın, Mart 2011'de Suriye'ye yayılması üzerine ortaya çıkan kriz Türkiye'yi endişelendirmişti. Bunun üzerine Türkiye, Suriye krizine yönelik bir dış politika vizyon ve stratejisi geliştirerek yol haritasını oluşturmuştu. Bu amaçla, ittifak ilişkisi içerisinde olduğu Batılı ülkeler ve tarihi yükümlülükler altında bulunduğu Osmanlı ülkeleri arasında bir tercih yapmadan, 'dengeleyici güç' rolünü oynamak isteyen Türkiye, Libya'da yaşanan karışıklıklar ortamında bu politikasını sürdürmek isteyip de başarılı olamayınca, Suriye krizinde mecburen ABD'nin temsil ettiği Batı'dan taraf tercihte bulunmuştu. Tehdit algılamaları ve güvenlik endişelerinden kaynaklandığı anlaşılan bu yeni dış politikasının gereği olarak Türkiye, hem 2009 yılında başlattıkları Yüksek Düzeyli Stratejik İşbirliği Konseyi çalışmalarını, hem de 2010 yılında "Suriye, Lübnan ve Ürdün" ile birlikte imzalamış oldukları Yüksek Düzeyli Dörtlü İşbirliği Konseyi Anlaşmasının sağladığı avantajları öteleyerek, Suriye krizine taraf olduğu anlamına gelecek davranışlar sergilemeye ve hatta Suriye muhalefetinin örgütlenme çalışmalarına ev sahipliği yapmaya başlamıştı. ABD liderliğindeki Batı'ya angaje olarak Suriye ile ilişkilerini bitiren Türkiye, Suriye krizini kullanıp PKK'nın Suriye kolu PYD'yi örgütlemeye çalışan ABD politikasının hedefine kendisinin de koyulduğunu görünce tavrını koydu. Bunun üzerine, iki ülke arasında kalıcı ihtilaflar oluştu. Çalışmada; Türkiye'nin karşılaştığı Suriye açmazından kurtulabilmesi için Suriye Devlet Başkanı Esad yönetimiyle anlaşması gerektiği üzerinde durulurken, bunun aslında geleneksel Türk dış politikasının da bir gereği olduğu ortaya koyularak analiz edilmektedir

A VIEW ON TURKEY’S APPROACH TO THE CRISIS OF SYRIA WITHIN THE CONTEXT OF TRADITIONAL TURKISH FOREIGN POLITICS

Within the concept of Greater Middle East Initiative, upon the preparation of the right conditions by using WikiLeaks documents and other tools, the crisis that occurred upon the Arabic Spring, started in December 2019 in Tunisia, spreading through Syria in March 2011 had distressed Turkey. Thereupon, Turkey had set a course for Syria crisis by developing a vision and strategy regarding foreign politics. For this purpose, wanted to play the role of “balancing power” without making a choice between Western countries that it is in an alliance relationship with, and Ottoman countries that it has historical responsibilities over, Turkey have compulsorily sided with the West represented by USA during the Syria crisis when it couldn’t accomplish that policy under the environment of chaos being experienced in Libya. By force of this new foreign policy of its which is understood to be caused by threat perceptions and security concerns, Turkey had started to act meaning like that it had sided with Syria Crisis and, in fact, started to host works of organizing the Syrian opposition by postponing both the works of High-Level Strategic Cooperation Council started in 2019 and the advantages provided by High-Level Quadruple Cooperation Council Agreement that Turkey had signed it with “Syria, Lebanon and Jordan” in 2010. Ending its relationships with Syria by engaging to the West led by USA, Turkey had taken up its position by benefiting from Syrian crisis when it understood that it was also targeted by USA policy trying to organize PYD, which is the Syrian branch of PKK. Hereupon, permanent controversies have occurred between two countries. In the study, while emphasizing on that Turkey should make terms with Esad’s Government, who is the Syrian Head of the State, in order to dispose of the Syria dilemma that Turkey encountered, it is being analyzed by revealing that it actually was by force of traditional Turkish foreign policy

___

  • Akgündüz, A. ve Öztürk, S. (1999). Bilinmeyen Osmanlı. İstanbul: OSAV.
  • Aksu, H. (2014). Bilginin Gücü: Yolculuk Devam Ediyor (2. Baskı). İstanbul: Pusula Yayıncılık.
  • Akşin, S. (1987). Jön Türkler Ve İttihat ve Terakki. İstanbul: Remzi Kitapevi.
  • Akşin, Sina. (1996). Ana Çizgileriyle Türkiye’nin Yakın Tarihi (2. Baskı). Ankara: İmaj Yayınevi.
  • Armaoğlu, F. (1991). 20. Yüzyıl Siyasi Tarihi, Cilt I: 1914-1980. Ankara: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
  • Arslan, S. (1997). Soğuk Savaşın Kökeni ve Türk Dış politikası (1920-1947). Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Ankara Üniversitesi SBE.
  • Arslan, S. (2002, Aralık). Türkiye’nin Avrupa Birliği Üyeliğine Sorgulayıcı Yaklaşım. Doktora Tezi, Ankara: Ankara Üniversitesi SBE.
  • Ataman, M. (2012, Nisan). Suriye’de İktidar Mücadelesi: Baas Rejimi, Toplumsal Talepler ve Uluslararası Toplum. Ankara: SETA Raporu.
  • Atatürk, M.K. (1997). Atatürk’ün Söylev ve Demeçleri (2 Cilt). Ankara: Atatürk Araştırma Merkezi.
  • Avcı, G. (2006, Ekim). Doğu’nun İstilası: Medeniyetler Savaşı’na Doğru (2. Baskı). İstanbul: Birey Yayıncılık.
  • Aygün, M.F. (2014). Avrupa Birliği Entegrasyon Teorileri Işığında Türkiye-Suriye-Ürdün-Lübnan Arasındaki Yüksek Düzeyli Dörtlü İşbirliği Konseyi’nin Değerlendirilmesi. YL Tezi. Ankara: Ufuk Üniversitesi SBE.
  • Balcı, A. (2013, Eylül). Türkiye dış politikası: ilkeler, aktörler ve uygulamalar. İstanbul: Etkileşim Yayınları.
  • Başkaya, F. (2015). Sömürgecilik, Emperyalizm, Küreselleşme. Ankara: Öteki Yayınevi.
  • Bila, F. (2007). Ankara'da Irak savaşları: Sivil Darbe Girişimi ve Gizli Belgelerle 1 Mart Tezkeresi. İstanbul: Güncel Yayıncılık.
  • Bingöl, O. ve Varlık, A.B. (2015, Ekim). Türk Savunma Sanayinin Geleceği. TASAM Strateji Raporu: 71-2015.
  • Boratav, K. (2006, Eylül). Türkiye İktisat Tarihi: 1908-2005 (10. Baskı). Ankara: İmge Kitapevi.
  • Bozarslan, H. (2015). Türkiye Tarihi: İmparatorluktan Günümüze. İstanbul: İletişim Yayınları.
  • Bozkurt, V. (2001). Avrupa Birliği ve Türkiye. Bursa: Vipaş AŞ yayını.
  • Bulloch, J. ve Darwish, A. (1994, Ocak). Su Savaşları: Ortadoğu’da Beklenen Çatışma. İstanbul: Altın Kitaplar Yayınevi.
  • Brzezinski, Z. (2005). Büyük Satranç Tahtasi (Çev. Y. Türedi). Ankara: Inkilap Yayinlari.
  • Can, M. (1993, Haziran). Ortadoğu’da Amerikan Politikası. İstanbul: Bayrak Yayınları.
  • Çalış, Ş.H. (2001, Haziran). Türkiye-Avrupa Birliği İlişkileri: Kimlik Arayışı, Politik Aktörler ve Değişim. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
  • Dağ, A.E. (2013, Mart). Suriye: Bilad-i Şam’ın Hazin Öyküsü (2. Baskı). İstanbul: IHH İnsani Yardım Vakfı Araştırma ve Yayınlar Birimi.
  • Davişa, A. (2004). Arap milliyetçiliği: zaferden umutsuzluğa (çev. Lütfü Yalçın). İstanbul : Literatür Yayınları.
  • Davutoğlu, A. (2013, Eylül). Stratejik Derinlik (88. Basım). İstanbul: Küre Yayınları.
  • Demirdaş, A. (2009, Aralık). 11 Eylül sonrası Türk-Amerikan ilişkileri, Yüksek Lisans Tezi. İsparta: Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Doğan, R. (2015, Ocak). İki Kimlik İki Varoluş Mücadelesi Olarak İsrail Filistin Sorunu Ve Etkileri. Proje Danışmanı: Prof. Dr. Beril DEDEOĞLU. Yüksek Lisans Tezi.
  • Donnelley, T. (2004). Amerikan İmparatorluğunun Yeniden İnşası: Yeni Amerikan Yüzyılı Projesi (Proje başyazarı: Thomas Donnelly. Projenin İngilizceden çevirisi: Fabrika Dergisi Çeviri Grubu). İstanbul: Chiviyazıları.
  • Dura, C. ve Atik, H. (2007). Avrupa Birliği, Gümrük Birliği Ve Türkiye. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
  • Erdönmez, H. (2010). Avrupa Devletlerinin Orta Doğu Politikası İle ABD’nin Büyük Orta Doğu Projesi. Danışman: Prof. Dr. İlker ALP. Edirne Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi.
  • Erhan, Ç. (2010). Türk Dış Politikası’nın Güncel Sorunları. Ankara: İmaj Yayınevi.
  • Erol, F.T. (2013). 11 Eylül 2001’den Günümüze Türk-Amerikan İlişkileri Ve ABD’nin Türk Dış Politikasına Etkileri. Yüksek Lisan Tezi. Ankara: Atılım Üniversitesi SBE.
  • Friedman, G. (2015, Kasım). Avrupa Krizi: Yaklaşan Avrupa Krizi ve Olası Savaşların Patlama Noktaları (Çev. İrem Sağlamer). İstanbul: Pegasus Yayınları.
  • Gönlübol, M. (1993). Uluslararası Politika: İlkeler-Kavramlar-Kurumlar (4. Baskı). Ankara: Attila Kitapevi.
  • Gürel, Ş.S. (1993). Türk-Yunan İlişkileri (1821-1993). Ankara: Ümit Yayıncılık.
  • Hale, W. (2003). Türk Dış Politikası 1774-2000 (Çev. P. Demir), İstanbul: Mart Matbaası.
  • Hekimoğlu, M.M. (2013). ABD’nin Irak İşgaline Uluslararası Hukuk Açısından Eleştirel Bir Bakış. Uluslararası Hukuk ve Politika, 34(9), ss. 61-86.
  • İlhan, S. (1993). Türkiye'nin ve Türk dünyasının jeopolitiği. Ankara: Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü.
  • Kamel, A. (2014). 1923’ten günümüze Türk Dış Politikası ve Diplomasisi. İstanbul: İnkılâp Yayınları.
  • Karaşahan, M. (2008). Seni Demokrat Yapacaklar. İstanbul: Pınar Yayınları.
  • Karpat, K. (2012). Kısa Türkiye Tarihi 1800-2012. İstanbul: Timaş Yayınları.
  • Kaynak, M. ve Gürses, E. (2006). Büyük Ortadoğu Projesi. İstanbul: Timaş Yayınları.
  • Kennedy, P. (2013, Temmuz). Büyük Güçlerin Yükseliş ve Çöküşleri (XIII. Basım). Çev. Birtane Karanakçı. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
  • KONDA Araştırma. (2011, Haziran). Kürt Meselesi’nde Algı ve Beklentiler. İstanbul: İletişim Yayınları.
  • Manisalı, E. (2004). Türkiye ve Küreselleşme. İstanbul: Derin Yayınları.
  • Meriç, C. (2013). Kültürden İrfana. İstanbul: İletişim Yayınları.
  • Oran, B. (2005). Türk Dış Politikası Cilt I, 1919-1980 (11. Baskı). İstanbul: İletişim Yayınları.
  • Ortaylı, İ. (1987). İmparatorluğun En Uzun Yüzyılı (2. Baskı). İstanbul: Hil Yayın.
  • Özdağ, Ü. (2016). İstihbarat Teorisi (11. Baskı). Ankara: Kripto Yayınları.
  • Sander, O. (1987). Anka’nın Yükselişi ve Düşüşü: Osmanlı Diplomasi Tarihi Üzerine Bir Deneme. Ankara: A.Ü. SBF Yayınları: 563.
  • Sander, O. (1989, Ekim). Siyasi Tarih: İlk Çağlardan 1918’e. Ankara: İmge Kitapevi Yayınları.
  • Sander, O. (2014, Ekim). Siyasi Tarih: 1918-1994 (24. Baskı). Ankara: İmge Kitapevi.
  • Sargı, İ. (2014). Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) Döneminde Türkiye'nin Irak, İran ve Suriye ile İlişkileri. Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Atılım Üniversitesi SBE.
  • SETA Analizi. Ömer Behram Özdemir, Kemal İnat, Ayşe Selcan Özdemirci…. (2016, Ocak). İranSuudi Arabistan Rekabetinin Bölgesel Yansımaları. Sayı: 148.
  • Sinno, A. (2011). Osmanlının Sancılı Yıllarında Araplar, Kürtler, Arnavutlar : 1877-1881 (çev. Ahsen Batur). İstanbul : Selenge Yayınları.
  • Sofuoğlu, A. ve Dağıstan, A. (2008). İşgalden Katılıma Hatay. Ankara: Phoenix Yayınevi.
  • TESEV. (2011-2012-2013), Ortadoğu’da Türkiye Algısı, Üç Farklı Yıla Ait Anket Çalışmaları. İstanbul.
  • Timur, T. (1996). Osmanlı Çalışmaları: İlkel Feodalizmden Yarı Sömürge Ekonomisine (2. Baskı). Ankara: İmge Kitapevi Yayınları.
  • Tokgöz, E. (1999). Türkiye’nin İktisadi Gelişme Tarihi (1914-1999) (5. Baskı). Ankara: İmaj Yayıncılık.
  • Tunçkanat, H. (1970). İkili Anlaşmaların İçyüzü. Ankara: Ekim Yayınları.
  • Turner, B.S. (2002). Oryanta/Jzm, Posbnodemizm ı.ıe Globa/Jzm (Çev. İ. Kapaklıkaya). İstanbul: Anka Yayınları.
  • TÜİK. (2014). istatistikî veriler. Ankara.
  • Ulu, C. (2014). Ahmet Davutoğlu Döneminde Türkiye Suriye İlişkileri. Yüksek Lisans Tezi. Aydın: Adnan Menderes Üniversitesi SBE.
  • Uzun, M. M. (2015). Ağır Sanayi Davası (Erbakan Risaleleri: 5). İstanbul: Ravza Yayınları.
  • Walt, S.M. ve Mearsheimer, J. (2014, Mart). İsrail Lobisi ve ABD Dış Politikası. İstanbul: Zodyak Kitap.
  • Yalçın, S. (2007, Şubat). Atatürk’ün Milli Dış Siyaseti (2. Baskı). Ankara: Gazi Kitapevi.
  • Yenisey, G. (2008). İran’da Etnopolitik Hareketler: 1922-2004. İstanbul: Ötüken Yayınları.
  • Zeine, N. (1976). The Emergence of Arab nationalism : with a background study of Arab-Turkish relations in the Near East (3rd ed.). Delmar (N.Y.) : Caravan books.
  • Zürcher, E. J. (2015). Modernleşen Türkiye’nin Tarihi (30. Baskı). İstanbul: İletişim Yayınları.
  • Akalın, Cüneyt, “Missouri’nin Ziyaretinin Tarihsel Anlamı”, Yakın Dönem Türkiye Araştırmaları 3, 2003, ss.1-12.
  • Akcan, M. (2016, 23 Mayıs). Türk Dış Politikasında “Davutoğlu Etkisi” ve Suriye Krizi. Toplumcu Düşünce Enstitüsü Değerlendirme Notu (DN - Dış Politika/16-005). Toplumcu Düşünce Enstitüsü. ss. 1-5.
  • Akgün, B. ve Sarı, B. (2016, Haziran). Sykes-Pıcot’un 100. Yılında Orta Doğu’nunSiyasi Geleceğine İlişkin Yeni Harita Tartışmaları. SDE Raporu, ss. 1-25.
  • Akıllı, E. (2012, Ocak). Türk Dış Politikası Zemininde Arap Baharı. Ortadoğu Analiz, 37(4), ss. 44- 45. http://www.orsam.org.tr/tr/truploads/yazilar/dosyalar/2012111_erman_akilli239.p df (Erişim tarihi: 03.09.2015).
  • Albullayev, N. ve Elma, F. (2009). Sovyetler Birliği’nde Reform Sürecinin Başlangıcı Ve Gorbaçov Dönemi. Journal of Qafqaz University, Number: 26, ss. 71-87.
  • Altundeğer, N. ve Yılmaz, E. (2016). İç Savaştan Bölgesel İstikrarsızlığa: Suriye Krizinin Türkiye’ye Faturası. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 1(21), ss. 289-301.
  • Altundeğer, N. ve Çın, S. (2016, Nisan). Bir Başarısızlığın Anatomisi: Suriye Krizi ve Birleşmiş Milletler. JOBEPS (Journal of Business Economics and Political Science), Volume: 5, No: 9, [9(5)], pp/ss. 55-78.
  • Arslan, S. (2016, Winter). Türk Dünyasının Birlikteliğinde Kültürün Rolü.Turkish Studies, 2(11), ss. 149-216.
  • Ataman, M. (2012, Nisan). Suriye’de İktidar Mücadelesi: Baas Rejimi, Toplumsal Talepler Ve Uluslararası Toplum. Suriye’deki İktidar Mücadelesi. SETA Raporu. No. 6.
  • Ateş, A. (2015). Geçmişten Günümüze Orta Asya Klan Politikası, Elit Klanlar, Rejim Değişimi ve Klan Dengesi. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 15(1), ss. 117-134.
  • Atlıoğlu, Y. (2008, 24 Haziran). Uluslararası İlişkilerde Bulanık Mantık Kuramı. http://www.tasam.org/trTR/Icerik/905/uluslararasi_iliskilerde_bulanik_mantik_kurami Yayın tarihi: 24.06.2008. Erişim tarihi: 24.01.2016.
  • Ayhan, V. (2011, Aralık). Arap Baharının ABD-Türkiye İlişkilerine Etkisi. Ortadoğu Analiz, 36(3), ss. 17-22.
  • Aytekin, A. (2013, Aralık). Osmanlı-Türk Modernleşmesinin Düşünsel, Ekonomik ve Bürokratik Kodları. SDÜ Fen Edebiyat Fakültesi SDU Faculty of Arts and Sciences Sosyal Bilimler Dergisi Journal of Social Sciences, Sayı: 30, ss. 313-329.
  • Benek, S. (2016). Türkiye-Suriye İlişkilerinin Sosyal Coğrafya Açısından Tarihsel Arka Planı. Gaziantep University Journal of Social Sciences (http://jss.gantep.edu.tr), 15(1), ss. 171-192.
  • Bilgin, P. (2011). Türkiye’nin Güvenliğinde Batı Yönelimli Dış Politikaların Oynadığı Rolü Anlamak. Demirağ ve Çelebi (Ed.), Türk Dış Politikası: Son On Yıl. Ankara: Palme Yayınları. ss. 1-20.
  • Bozkurt, A. (2013, Ocak). Türkiye’nin Libya Olaylarında İzlediği Politikayı Realizmin İnsan Doğası, Güç Ve Ahlak Tanımları Üzerinden Açıklamak. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Elektronik Dergisi, Sayı: 7, ss. 1-23.
  • Buçukcu, Ö. (2012, Haziran). Genel Bilgiler. (Ed.) B. Akgün. Suriye Krizi’nde Bölgesel veKüresel Aktörler (Perspektifl er, Sorunlar ve Çözüm Önerileri), ss. 4-9. Ankara: SDE Analizi.
  • Can, A. Atatürk’ün Dış Politika İlkeleri. 10 sayfa. (Erişim tarih: 11.09.2015). http://turkoloji.cu.edu.tr/ATATURK/arastirmalar/aydin_can_ataturkun_dis_politika_ ilkeleri.pdf
  • Criss, N.B. (2012, Yaz). Türkiye-NATO İttifakının Tarihsel Boyutu. Uluslararası İlişkiler, 34(9), ss. 1-28.
  • Çakmak, C. (2012, Haziran). Suriye’de Kriz ve Uluslar arası Hukuk. SDE Analiz, Ankara.
  • Çalışkan, B. (2016, Mart). Rusya – Suriye İlişkileri Ve Ortadoğu Krizlerine Etkisi, ss. 1-9. İstanbul: İHH İnsani ve Sosyal Araştırmalar Merkezi.
  • Çayhan, B.E. (2002). Avrupa Güvenlik Ve Savunma Politikası Ve Türkiye. Akdeniz İ.İ.B.F. Dergisi, Sayı: 2002/3, ss. 42-55.
  • Çetinkaya, B.A. (2009, Nisan). Batı’daki ‘Sürgün’ Doğulu/Yabancı Edward Said’in Gözüyle Oryantalizm: “Öteki”nin Tanımlanması. Şarkiyat İlmi Araştırmalar Dergisi, S. 1, ss. 3-23.
  • Çevik, S. (2011, 24 Ekim). Psikolojik Operasyon, Algı Yönetimi ve Propaganda. http://www.21yyte.org/tr/arastirma/milli-guvenlik-ve-dis-politika-arastirmalarimerkezi/2011/10/24/6344/psikolojik-operasyon-algi-yonetimi-ve-propaganda Yayın tarihi: 24.10.2011. Erişim tarihi: 24.01.2016.
  • Dalar, M. (2016, Nisan). Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin Suriye Krizindeki Tutumu. (Ed.) Doç. Dr. F. Yaşdemir. Suriye: Çatışma ve Uluslar arası Hukuk, ss. 1-44. İstanbul: Nobel Yayınları.
  • Dedeoğlu, B. (2016, 26 Ağustos). Direnen Türkiye, koşulları değiştirdi. Star Gazetesi. Köşe Yazısı.
  • Demir, S. (2016, Yaz). 21. Yüzyılda Barış ve Güvenliğin Tesisinde NATO’nun Rolü. AkademikBakış, 18(9), ss. 235-252.
  • Demirağ, Y. ve Çelebi, Ö. (2011). Giriş. (Ed.) Demirağ, Y. ve Çelebi, Ö. Türk Dış Politikası: Son On Yıl, ss. vii-xvı. Ankara: Palme Yayınları.
  • Diler, E. (2016, 25 Haziran). Geri geliyorlar.. Takvim Gazetesi. Köşe Yazısı.
  • Dinç, S. Atatürk Döneminde (1920-1938) Türk Dış Politikasında Gelişmelere Genel Bir Bakış; İkili ve Çok uluslu İlişkiler. 30 sayfa.(Erişim tarihi: 13.10.2015). http://turkoloji.cu.edu.tr/ATATURK/arastirmalar/sait_dinc_ataturk_donemi_turk_dis_politi kasi.pdf
  • Doğan, N. (2014, Eylül). 21. Yüzyılda Amerika Birleşik Devletleri’nin Uluslararası Politikadaki Rolü ve Küresel Güvenlik. ss. 367-390. www.bilgesam.org/Images/Dokumanlar/0-341- 2014091511guvenlik-18.pdf
  • Duran, H. (2011). Adana Protokolü Sonrası Türkiye-Suriye İlişkileri. Middle East Yearbook/Ortadoğu Yıllığı, ss. 501-518.
  • Efegil, E. (2009). Bush Doktrini ve Dünya Güvenliğine Etkileri. HÜTAD, (8), ss. 103-122.
  • Efegil, E. (2016, Yaz). AK Parti Hükümetinin Orta Doğu Politikası ve ABD Yönetimi ile Batılı Uzmanların Eleştirileri. Akademik Bakış, 18(9), ss. 45-58.
  • Ekşi, M. (2016, Yaz). AK Parti Döneminde Ortadoğu’da Türk-Amerikan İlişkilerinin Jeokültürel Ekseni: İslami Kimlik. Akademik Bakış, 18(9), ss. 59-77.
  • Erdağ, R. (2014, Kış). Kitap İncelemesi. Ali BALCI, Türkiye Dış Politikası: İlkeler, Aktörler, Uygulamalar. Uluslararası İlişkiler, 40(10), (C.10, S.40), ss. 173-178.
  • Erol, M.S. (2007, Kış). 11 Eylül Sonrası Türk Dış Politikasında Vizyon Arayışları ve “Dört Tarz-ı Siyaset.” Akademik Bakış, 1(1), ss. 33-55.
  • Ertem, B. (2009, Haziran). Türkiye-ABD İlişkilerinde Truman Doktrini ve Marshall Planı. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21(12), ss. 377-397.
  • Feyzioğlu, T. (1984). Atatürk ve milliyetçilik (Vol. 1). Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu, Atatürk Araştırma Merkezi, ss. 1-18.
  • Fildiş, A.T. (2013, Nisan). Günümüzde Suriye’de Yaşanan Sorunların Tarihsel Arka Planına Kısa Bir Bakış. Ortadoğu Analiz, 52(5), ss. 55-62.
  • Göçer, İ., Çınar, S. (2015). Arap Baharı’nın Nedenleri, Uluslararası İlişkiler Boyutu veTürkiye’nin Dış Ticaret ve Turizm Gelirlerine Etkileri. KAÜ İİBF Dergisi, 6(10), 51-68.
  • Gönlübol, M. ve Kürkçüoğlu, Ö. (1985, Mart). Atatürk Dönemi Türk Dış Politikasına Genel Bir Bakış. Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, 2(I). Ankara.
  • Güldiken, N. (2006). Bilginin Elde Edilmesi Ve Korunmasında Ekonomik İstihbarat Sistemlerinin Rolü. C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt 7, Sayı 2, 2(7), ss. 169-182.
  • Güngör, U. (2011). Türk Dış Politikası ve Barışı Koruma. Demirağ ve Çelebi (Ed.), Türk Dış Politikası: Son On Yıl, ss. 455-480. Ankara: Palme Yayıncılık.
  • Gürkaynak, M. ve Yalçıner, S. (2009, Güz). Uluslararası Politikada Karşılıklı Bağımlılık ve Küreselleşme Üzerine Bir İnceleme. Uluslararası İlişkiler, 23(6), ss. 73-92.
  • Hasgüler, M. ve Uludağ, M.B. (2007, Şubat). Uluslar arası Örgütler: Devlet Merkezli Sistemde Çöküntü. Dağı (Ed), Uluslar arası Politikayı Anlamak. İstanbul: Alfa Yayınları.
  • Irmak, S. (1987, Temmuz). Atatürk’ün Dış Politika İlkeleri. Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, 9(III). Ankara.
  • İbrahimoğlu, T.R. (2014, July). Çokkutuplu dünyaya doğru ilerlerken uluslararası ilişkilerde denge politikası analizi. International Journal of Science Culture and Sport–IntJSCS. SI(1): 138- 147
  • İmer, C.S. (2011). Su Sorunu ve Türk Dış Politikasına Etkileri. Demirağ ve Çelebi (Ed.), Türk Dış Politikası: Son On Yıl, ss. 409-419. Ankara: Palme Yayıncılık.
  • İnat, K. (2014). Türkiye’nin Ortadoğu Politikaları. Ortadoğu’da Siyaset, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları] içinde, ss. 188-226.
  • İsmayilov, E. (2015, 22 Ekim). Rusya’nın Suriye Stratejisi ve Orta Doğu’da Değişen Güç Dengeleri. BİLGESAM Analiz,No: 1255.
  • Karagül, İ. (2016, 30 Mayıs). Türkiye’nin Suriye ve Rusya Politikası Değişecek mi?. Yenişafak Gazetesi. Köşe yazısı.
  • Karakılçık, Y. (2008). Bölgesel Su Anlaşmazlıklarının Küresel Çatışmaya Dönüşme Riski: Fırat Ve Dicle Örneği. Uluslararası Hukuk ve Politika, 16.
  • Kardaş, Ş. (2011). Türk Dış Politikasında Eksen Kayması Mı? Akademik ORTA DOĞU, 2(5), s. 19- 42.
  • Karluk, S.R. ve Tonus, Ö. (2004, Mayıs). Avrupa Birliği’nin Genişleme Perspektifinde Türkiye’nin Yeri. 04-09 Mayıs 2004 Türkiye İktisat Kongresi.
  • Karyelioğlu, S. (2012, Ocak). Ulus Devlet Ve Milliyetçiliğin Tarihsel Dayanakları Ve Küreselleşmenin Ulus Devlet Ve Milliyetçilik Üzerindeki Etkileri. ETHOS: Felsefe ve Toplumsal Bilimlerde Diyaloglar, 5(1), ss. 137-169.
  • Kaya, M.O. (2013). Vesayet Demokrasisi Ve Türkiye Örneği. Afyon Kocatepe Üniversitesi, İİBF Dergisi (C. XV, S. II), 2(15), ss. 491-538.
  • Keskin, M. (2013, 16 Haziran). Geçmişten Günümüze Türkiye-Suriye İlişkileri. Akademik Perspektif Dergisi, (Erişim tarihi: 01.12.2015). http://akademikperspektif.com/2013/06/16/gecmisten-gunumuze-turkiye-suriyeiliskileri/
  • Kibaroğlu, M. (2011). Arap Baharı ve Türkiye. Adam Akademi, S. 2011/2, ss. 26-36.
  • Kodaman, T. ve Akçay, E.Y. (2010, Aralık). SDÜ Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, S. 22, ss.75-92.
  • Kodaz, Y. (2016). Bağımsız Suriye İçin Atılan İlk Adım: Fransa-Suriye Antlaşması ve Türk Kamuoyu (9 Eylül 1936), TAD, 59(35), ss. 213-237.
  • Korkmaz, H. ve Karataş, A. (2009). Asi Nehri'nde Su Yönetimi ve Ortaya Çıkan Sorunlar/Water Management on the Asi (Orontes) River and Appeared Problems. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi,12(6), ss. 18-40. Hatay.
  • Köse, Z. (2016, Nisan). Türkiye Ekonomisinde 2003-2014 Döneminde Ekonomik Büyüme İşsizlik Ve Enflasyon İlişkisi. Türk Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi /Journal of Turkish Social Sciences Research, 1(1), ss. 58-76.
  • Küçük, S. (2008). Batı ve Doğu Düşünce Sistemlerinde İnsan Anlayışı ve Sömürgeci Zihniyet. Fırat Üniversitesi Ortadoğu Araştırmaları Dergisi, 2(5), ss. 181-189.
  • Kürkçüoğlu, Ö. (1980). Dış Politika" Nedir? Türkiye'deki Dünü ve Bugünü. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 35(01), ss. 309-335.
  • Kürkçüoğlu, Ö. ve Koraş, F. (2011). 2000 Yılı Sonrası Türkiye’nin Ortadoğu Siyaseti. Demirağ ve Çelebi (Ed.), Türk Dış Politikası: Son On Yıl. Ankara: Palme Yayıncılık.
  • Maden, T.E. (2012, Ağustos). Kriz Dönemlerinde Su Politikaları: Türkiye-Suriye. Ortadoğu Analiz, 44(4), ss. 87-94.
  • Mercan-1, M.H. (2016). Modern Suriye’de Anayasal Gelişmeler. (Ed.) M.A. Okur ve N. Salık. Bağımsızlıktan Arap Baharı’na Suriye: İç ve Dış Politika, ss. 99-122. Ankara: Nobel Yayıncılık.
  • Mercan-2, M.H. (2016). 1970’ten Günümüze Suriye Dış Politikasının Temel Parametreleri. (Ed.) M.A. Okur ve N. Salık. Bağımsızlıktan Arap Baharı’na Suriye: İç ve Dış Politika, ss. 239- 262. Ankara: Nobel Yayıncılık.
  • Oğuzlu, T. (2012, Yaz). NATO ve Türkiye: Dönüşen İttifakın Sorgulayan Üyesi. Uluslararası İlişkiler, 34(9), ss. 99-124.
  • Okur, M.A. ve Salık, N. (2016). Osmanlı İdaresi ve Fransız Mandası Altında Suriye. (Ed.) M.A. Okur ve N. Salık. Bağımsızlıktan Arap Baharı’na Suriye: İç ve Dış Politika, ss. 1-28. Ankara: Nobel Yayıncılık.
  • Oran, B. (1996). Türkiye Dış Politikası: Temel İlkeleri ve Soğuk savaş ertesindeki Durumu Üzerine Notlar. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 1(51), ss. 353-370.
  • Öğüt, S. (2013, Nisan). Uluslararası Hukuk Açısından Suriye. Dünya Bülteni Araştırma Masası, ss. 1-22. http://docplayer.biz.tr/2526418-Uluslararasi-hukuk-acisindan-suriye.html (Erişim tarihi: 23.01.2016).
  • Önal Kılıçbeyli, E.H. (2011). 21.yy Türk Dış Politikası: Türkiye-Orta Asya İlişkileri. Demirağ ve Çelebi (Ed.), Türk Dış Politikası: Son On Yıl. Ankara: Palme Yayıncılık.
  • Övür, M. (2016, 25 Haziran). AB’yi ABD mi parçalıyor? Sabah Gazetesi. Köşe Yazısı.
  • Özcan, A.B. (2012). Batılılaşma Döneminde Osmanlı Devletinin Doğu Politikaları. Tarihin Peşinde: Uluslararası Tarih Ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, Sayı: 8, ss. 44‐72.
  • Özçelik, M. (2010). İkinci Dünya Savaşı’nda Türk Dış Politikası. Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, S. 29, ss. 253-269.
  • Özçelik, S. (2013). Türkiye-Amerika Birleşik Devletleri-Irak İlişkileri: Bermuda Şeytan Üçgeni– 2000-2007 Dönemi Boyunca Kuzey Irak, Jeopolitik Ve PKK. Çankırı Karatekin Üniversitesi Uluslararası Avrasya Strateji Dergisi, 2(1), ss. 27-46.
  • Özdemir, H. (2008). Uluslararası İlişkilerde Güç: Çok Boyutlu Bir Değerlendirme. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 3(63), ss. 113-144.
  • Özer, A. (2009, Ocak-Nisan). 11 Eylül, Bölünen Dünya, Huntington ve Çatısma. Toplum ve Demokrasi, 3 (5), ss. 1141-1160.
  • Özer, M.A. (2012, Bahar). Bir Modern Yönetim Tekniği Olarak Algılama Yönetimi Ve İç Güvenlik Hizmetleri. Karadeniz Araştırmaları, S. 33, ss. 147-180.
  • Özer, V. (2016, 12 Temmuz). Rusya ile Yapılan Gizli Anlaşma. Hürriyet Gazetesi, Köşe Yazısı.
  • Öztürkler, H. (2010). Türkiye, Suriye, Ürdün Ve Lübnan Serbest Ticaret Bölgesi Türkiye İçin Avrupa Birligine Bir Alternatif Oluşturabilir mi?. Middle Eastern Analysis/Ortadogu Analiz, 2(23), ss. 51-57.
  • Özyurt, H. (1981). Atatürk Dönemi, Birinci ve İkinci Beş Yıllık Sanayileşme Planları ve Türk Ekonomisindeki Yapı Değişikliğine Etkileri(1933-1938). Sosyoloji Konferansları 19.
  • Parlak, İ. ve Öztürk, A. (2015, Aralık). 2009-2015 Aralığında “Açılım” Süreçlerine Yönelik Siyasi Parti Söylemleri Üzerine Karşılaştırmalı Bir Analiz. EUL Journal of Social Sciences (VI-II) LAÜ Sosyal Bilimler Dergisi, ss. 87-114.
  • SAE – Stratejik Araştırmalar Enstitüsü. (2010, Şubat). Türk Dış Politikası’nda Eksen Kayması. ss. 1-5.
  • Salık, N. (2016). Modern Suriye’de Toplum ve Siyaset: 1946-2000. (Ed.) M.A. Okur ve N. Salık. Bağımsızlıktan Arap Baharı’na Suriye: İç ve Dış Politika, ss. 31-65. Ankara: Nobel Yayıncılık.
  • Sandıklı, A. (2011). Jeopolitik Ve Türkiye Riskler Ve Fırsatlar. İstanbul: BİLGESAM Yayları. Rapor No: 27.
  • Sarınay, Y. (2000, Kasım). Atatürk Dönemi Türk Dış Politikası. Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, 48(XVI).
  • Sasaoğlu, D. (2014, 8 Ocak). NATO Müdahalesi ve Sonrasında Afganistan. BİLGESAM Analiz / Orta Asya. No: 1176. ss. 1-8.
  • Semin, A. (2015, 23 Temmuz). Suriye Krizindeki İç Dinamikler: ÖSO-IŞİD-PYD Denklemi. BİLGESAM Analiz/Ortadoğu, No: 1234.
  • Sinkaya, B. (2011). Geçmişten Günümüze Türkiye’nin Ortadoğu Politikası ve Batı Etkisi. ADAM AKADEMİ Sosyal Bilimler Dergisi, 1(1), ss. 79-100.
  • Soner, A. (2007, Şubat). Uluslar arası Sistem: Karmaşanın Uyumu. Dağı (Ed.), Uluslar arası Politikayı Anlamak. İstanbul: Alfa Yayınları.
  • Soy, H.B. (2004, Yaz), Arap Milliyetçiliği: Ortaya Çıkışından 1918’e kadar. Bilig, Sayı 30, ss. 173- 202.
  • Sunar, B. (2013). Adalet Ve Kalkınma Partisi’nin Dış Politika Söyleminde Temalar: Türkiye Bülteni Üzerine Bir İnceleme. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 3(18), ss. 431-454.
  • Sunar, L. (2007). XIX. Yüzyıl Avrupa’sında Emperyalizm Algısı. Sosyoloji Dergisi, 3. Dizi, S. 14, ss. 57-80.
  • Şahin, M. (2010). Türkiye’nin Orta Doğu Politikası: Süreklilik Ve Değişim. Akademik ORTA DOĞU, 2(4), ss. 11-21.
  • Şahin, İ; Şahin C. ve Şükür, İ. (2015, Autumn II). Ortadoğu’da Emperyalist Güçlerin Gizli Oyunu: Sykes-Picot Antlaşması. International Journal of Social Science. Number: 38 , pp. 241-262.
  • Şen, Y. (2013). Suriye’de Arap Baharı. Yasama Dergisi, S. 23, ss. 54-79.
  • Şimşek, H. (2010, Ekim). Johnson Mektubu ve Türk-Amerikan İlişkilerine Etkisi. (Ed.) O.B. Dinçer; H. Özdal; H. Necefoğlu. Yeni Dönemde Türk Dış Politikası, ss. 77-100.
  • Tak, İ. (2005). Milli Mücadele'de Takip Edilen Dış Politikanın Ana İlkeleri. Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 11(27), ss. 301-309.ISO 690
  • Taş, K. Z. (2000). Suriye’nin (Şam) Osmanlı Hâkimiyetindeki İdari Yapısı. Tarih İncelemeleri Dergisi, 15(1), ss. 75-85.
  • Taşdemir, F. (2016, Nisan). Suriye İç Savaşı’na Üçüncü Devletlerin Müdahalesi. (Ed.) Doç. Dr. F. Yaşdemir. Suriye: Çatışma ve Uluslar arası Hukuk, ss. 157-182. İstanbul: Nobel Yayınları.
  • Tisdall, S. (2012, 8 Ağustos). İngiltere'nin Suriye'ye iletemediği mesajı Türkiye verecek. (Erişim tarihi: 29 Ağustos 2012). bbc.co.uk ve https://tr.wikipedia.org.
  • Topal, Ö.F. (2016). Beşşar Esad Döneminde Toplumsal Muhalefet ve İç Savaş. (Ed.) M.A. Okur ve N. Salık. Bağımsızlıktan Arap Baharı’na Suriye: İç ve Dış Politika, ss. 67-98. Ankara: Nobel Yayıncılık.
  • Tuncer, A. (2012). Federal Almanya’nın Avrupa Birliği Bölgesel Politikalarının Oluşumundaki Etkisi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 1(9), ss. 793-815.
  • Tuncer, Ç. (2011). Atatürkçü Dış Politikanın İlkeleri. Demirağ ve Çelebi (Ed.), Türk Dış Politikası: Son On Yıl, ss. 21-36. Ankara: Palme Yayıncılık.
  • Tunç, S. (2011). Quai D’orsay Belgelerinin Işığında II. Meşrutiyet’in İlanından Sonra Suriye’de Ayrılıkçı Eğilimli Bir Muhtariyet Girişimi: Reşit Mutran Olayı. Tarih İncelemeleri Dergisi, (Cilt/Volume XXVI, Sayı/Number 2), 2(26), ss. 475-506.
  • Ulusan, Ş. (2009, Bahar-Güz). Şark Meselesi’nden Sevr’e Türkiye. ÇTTAD, VIII/18-19, (2009/Bahar-Güz), ss. 229-256.
  • Uslu, N. (1999). Körfez Savaşı ve Amerika'nın Politikaları. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 54(3), ss. 165-199.
  • Uyanık, N. ve Kaştan Y. (2016). Birinci Dünya Savaşı’nın Seyrinde Rapor ve Mektupların Rolü. Tarihin Peşinde: Uluslararası Tarih ve Sosyal araştırmalar Dergisi, S. 15, ss. 387-424.
  • Ünver, A. (2016, 24-25 Mart). Yeni Ortadoğu’da Meşruiyet, Bağımsızlık Ve Egemenlik – 1. Dünya Savaşı’nın Müdahale Dersleri. Düzenleme Kurulu: Prof. Dr. M. Kaytaz, R.K. Polat, Ö. Celep. Yeni Ortadoğu: Toplum, Siyaset Ve Ekonomi Konferansı, ss. 11-14.
  • Üste, A.N. ve Yılmaz, L. (2014). Büyük Güçler, Suriye Krizi Ve Türkiye. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Vol. 12/2.
  • Yavuz, Ö. (2016). Temel Parametreler ve Farklılaşan Dinamikler Çerçevesinde Suriye-Türkiye İlişkileri. (Ed.) M.A. Okur ve N. Salık. Bağımsızlıktan Arap Baharı’na Suriye: İç ve Dış Politika, ss. 313-340. Ankara: Nobel Yayıncılık.
  • Yenal, S. (Tarih Belirtilmemiş). Arap Milliyetçiliği Düşüncesinin Oluşumu. Akademik ORTADOĞU, Sayı 14, ss. 201-212.
  • Yeniçeri, Ö. (2005). Jeopolitik ve Jeostratejik konumunun Türkiye’ye yönelttiği Tehditler. (Erişim Tarihi: 21.11.2015). http//www geocities. com/İbrahimkiras/cinrus.html.
  • Yeşiltaş, M. (2015, Ocak-Şubat). Suriye İç Savaşı Ve Türkiye: Dört Yılın Muhasebesi. Ortadoğu Analiz, 66 (7), ss. 10-13.
  • Yeşiltaş, M. ve Balcı, A. (2011, Kış). AK Parti Dönemi Türk Dış Politikası Sözlüğü: Kavramsal Bir Harita. Bilgi Dergisi, 2 (13), ss. 9-34.
  • Yılmaz, M. (2012, Kış). Türk Blog Ve Forum Ortamlarında 'One Mınute' Çıkışı. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 20 (5), ss. 315-332.
  • Yılmaz, S. (Tarihsiz-1). Jeopolitik ve Jeostrateji. ed.) Ümit Özdağ, 21, 577-612. Faydalanılan web adresi:http://www.academia.edu/7648509/Jeopolitik_ve_Jeostrateji ss. 1-29. (ET. 21.5.2016)
  • Yılmaz, S. (Tarihsiz-2). Jeopolitik Ve Türkiye. Erişim tarihi: Faydalanılan web adresi:http://usam.aydin.edu.tr/analiz/TURKIYE_ICIN_JEOPOLTK.pdf (E.T. 21.05.2016).
  • Yurdusev, A.N. (2010, Ekim). Osmanlı Mirası ve Türk Dış Politikası Üzerine. Osman Bahadır Dinçer, H. Özdal, H. Necefoğlu (Ed). Yeni Dönem Türk Dış Politikası (2. Baskı). Ankara: USAK Yayını, ss. 47-54.
  • Aljazeera Turk, Haberler, (2014, 24 Eylül). http://www.aljazeera.com.tr/haber/erdogandunya-5ten-buyuktur (Erişim tarihi: 13.11.2015).
  • Onedio Haber, (2015, 24 Kasım). Sınırda Düşürülen Rus Uçağı ve Sonrasında Yaşanan Tüm Gelişmeler. http://onedio.com/haber/sinirda-dusurulen-rus-ucagi-ve-sonrasindayasanan-tum-gelismeler-629611 (Erişim tarihi: 24.11.2015).
  • Vikipedie. (2011, 9 Ağustos). Davutoğlu olan biteni anlattı. Anadolu Ajansı, Cihan Haber Ajansı, sabah.com.tr ve https://tr.wikipedia.org. (Erişim tarihi: 29 Ağustos 2012).
  • Türkiye-Suriye İlişkileri. (Erişim Tarihi: 21.11.2015). https://tr.wikipedia.org/wiki/SuriyeT%C3%BCrkiye_ili%C5%9Fkileri