Türkiye’de Müzik Performans Kaygısı Üzerine Yapılmış Lisansüstü Çalışmaların İncelenmesi

Bu araştırmada Türkiye’de müzik performans kaygısı üzerine yapılmış lisansüstü çalışmaların incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmada elde edilen veriler, Müzik performans kaygısı üzerine yapılmış lisansüstü çalışmaların güncel durumunu ortaya koyması açısından önem taşımaktadır. Araştırma kapsamına alınan veri tabanı YÖK (Yüksek Öğretim Kurumu) Ulusal Tez Merkezi’dir. Çalışmada verilerin toplanılması Nisan 2020 tarihinde sonlandırılmıştır. Çalışma verilerinin taranmasında “kaygı”, “performans”, “müzik performans”, “anksiyete” anahtar kelimeleri kullanılmıştır. Elde edilen tezler arasında konu alanı müzik içerikli olanlar araştırma kapsamına dahil edilmiştir. Elde edilen veriler ise bibliyometrik özellikleri kapsamında araştırılıp, değerlendirilmiştir. Araştırma sonucunda 19 lisansüstü teze ulaşılmıştır. Bu tezlerin yıllara, konulara, yöntemlerine ve kaynak özelliklerine göre dağılımları tespit edilmiştir. İlk çalışmanın 2006 yılında gerçekleştirildiği görülmüştür. Elde edilen tezlerin 3 periyotta sayısal dağılımına bakıldığında, 2006-2010 yılları arasında 4 adet, 2011-2015 yılları arasında 3 adet, 2016-2020 yılları arasında ise 12 adet tezin olduğu tespit edilmiştir. Son periyota bakıldığında, 2013 yılında Türkçeye uyarlanan Kenny Müzik Performans Kaygısı Envanterinin literatüre girmesi ile birlikte lisansüstü çalışmaların sayısında artış olduğu gözlenmiştir. Tez türlerinin sayısal dağılımına bakıldığında, yüksek lisans 12 adet, doktora 7 adet tez tespit edilmiş olup, sanatta yeterlik düzeyinde bir araştırmaya rastlanılmamıştır. Konu alanlarına göre tezlerin dağılımına bakıldığında, kaygı durum düzeyinin belirlenmesinde çeşitli değişkenler ile ilişkisi/etkisine yönelik araştırma konusu kapsamında 13 tez olduğu, başa çıkma yöntem ve stratejilerine yönelik 5 tez, performans kaygısına neden olan faktörlere yönelik konusunda 1 tez olduğu görülmüştür. Kadın müzisyenlerin, müzik performans kaygısını daha fazla yaşamış olduğu yönündeki literatür sonuçları ile de örtüşen bu araştırmada, müzik performans kaygısı konusuna kadın araştırmacıların daha fazla ilgi duydukları gösterilmiştir. Eğitim bilimleri enstitüsü müzik öğretmenliği programlarına sahip olan üniversitelerin Müzik performans kaygısı konusunda daha fazla çalışma gerçekleştirdiği görülmektedir. Tezlerin konu alanlarına bakıldığında, “Performans kaygısına neden olan faktörler” konu alanında çok az sayıda çalışma olduğu göze çarpmaktadır. Tezlerin yöntemlerine bakıldığında, ilişkisel tarama modeli ve betimsel model; tarama, deneysel, karma ve deneme modellerine göre daha çok tercih edilmiştir. Tezlerin kaynakçalarına bakıldığında ise, yabancı kaynak kullanımının Türkçe kaynak kullanımımndan daha fazla olduğu göze çarpmaktadır. Araştırma sonuçları genel olarak değerlendirildiğinde, Müzik Performans Kaygısı ile ilgili lisansüstü araştırmaların sayısal ve nitelik olarak yetersiz olduğu düşünülmektedir. Bu nedenle, müzik performansı kaygısına sebep olan faktörleri ortaya koyan ve bununla ilgili çözüm yollarını ele alan yeni çalışmaların yapılması önerilmektedir.

An Analysis of Graduate Studies in Turkey about Musical Performance Anxiety

This research was conducted on postgraduate music performance anxiety in Turkey is aimed to study the studies. The data obtained from the research are important in terms of revealing the current status of the postgraduate studies on Music performance anxiety. The database included in the research is CHE (Council of Higher Education) National Thesis Center. Data collection in the study was terminated in April 2020. Keywords "anxiety", "performance", "music performance", "anxiety" were used to scan the study data. Among the obtained theses, those whose subject area includes music were included in the scope of the research. The obtained data were investigated and evaluated within the scope of their bibliometric properties. As a result of the research, 19 graduate theses were reached. The distribution of these theses according to years, subjects, methods and resource features has been determined. The first study has been realized in 2006. Considering the numerical distribution of the obtained theses in 3 periods, it was determined that there were 4 theses between 2006-2010, 3 between 2011-2015, and 12 between 2016-2020. In the last period, with the introduction of the Kenny Music Performance Anxiety Inventory, which was adapted to Turkish in 2013, it has been observed that the number of postgraduate studies has increased. Considering the numerical distribution of thesis types, 12 master theses and 7 doctoral theses were identified, and no research was found at the level of proficiency in art. Considering the distribution of the theses by subject areas, it was seen that there were 13 theses within the scope of the research subject regarding the relationship / effect of various variables in determining the level of anxiety, 5 theses on coping methods and strategies, 1 thesis on the factors that cause performance anxiety. In this study, which coincides with the literature results that female musicians experienced more music performance anxiety, it was shown that female researchers were more interested in music performance anxiety. It was concluded that universities with educational sciences institute music teaching programs carried out more studies on Music performance anxiety. When the subject areas of the theses are examined, it is observed that there are very few studies in the subject area of "Factors that cause performance anxiety". When looking at the methods of the theses, the relational survey model and the descriptive model; scanning, experimental, mixed and experimental models were preferred more. According to the bibliography of theses, it is striking that the use of foreign resources is higher than the use of Turkish resources. When the research results are evaluated in general, it is thought that postgraduate studies on Music Performance Anxiety are inadequate in terms of quantity and quality. For this reason, it is recommended to carry out new studies that reveal the factors that cause music performance anxiety and address the relevant solutions.

PDF

___

Adler, A. (1985). İnsan tanıma sanatı. Say Kitap.
Akbulut Bilici, B. (2020). Flüt eğitiminde aşamalı kas gevşeme ezgersizlerinin öğrencilerin sınav kaygıları ve performans başarılarına etkisi. [Yayımlanmamış doktora tezi]. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Alkan, G. (2014). Türkiye’de muhasebe alanında yapılan lisansüstü tez çalışmaları üzerine bir araştırma (1984-2012). Muhasebe ve Finansman Dergisi, 61, 41-52.
Anonim. (2008). Anksiyete. Psykisk helse.
Arık, R. S., & Türkmen, M. (2009). Eğitim bilimleri alanında yayımlanan bilimsel dergilerde yer alan makalelerin incelenmesi. I. Uluslararası Türkiye Eğitim Araştırmaları Kongresi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi.
Başaran, M. H. (2008). Sporcularda durumluk ve sürekli kaygı düzeylerinin bazı değişkenlere göre incelenmesi. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Selçuk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
Baydağ, C., & Bolat Başoğlu, M. (2018). Müzik eğitimi perspektifinde performans kaygısına genel bir bakış. Journal of Social and Humanities Sciences Research, 5(25), 2204-2212.
Büyüköztürk, Ş. (1997). Araştırmaya yönelik kaygı ölçeğinin geliştirilmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 3(4), 453-464
Cemali, M. (2017). Müzik bölümü lisans öğrencilerinde performans kaygısına neden olan faktörlerin belirlenmesi. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü
Çankırıoğlu, S. (2007). Üniversite adayı ergenlerin stresle başa çıkma ve sınav kaygılarının bazı değişkenlere göre incelenmesi. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Çırakoğlu O. C. (2013). Sahnedeki düşman: müzisyenlerde performans kaygısı üzerine bir gözden geçirme. Türk Psikoloji Yazıları, 16(32), 95-104.
Çoruh, H. (2010). Disiplinlerarası bilim tarihi dersi ve gerekçesi. Journal of the History School, (7), 7-23.
Dalkıran, E., Baltacı, H. Ş., Karataş, Z., & Nacakcı, Z. (2014). Developing of indivudual instrument performance anxiety scale: validity-reliability study. International Journal of Assessment
Tools in Educaton 1(1), 13-25. https://doi.org/10.21449/ijate.239569
Fehm, L., & Schmidt, K. (2006). Performance anxiety in gifted adolescent musicians. Journal of Anxiety Disorders, 20(1), 98-109. https://doi.org/10.1016/j.janxdis.2004.11.011
Geçtan, E. (1997). Psikodinamik psikiyatri ve normal dışı davranışlar. Remzi Kitabevi.
Gencer, M. B. (2019). Müzik bölümü öğrencilerinde performans anksiyetesi, mükemmelliyetçilik ve başarı yönelimleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü.
Gidergi, A. (2012). Müzik performans anksiyetesi. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14(1), 137-148.
Hökelekli, H. (2009). Psikolojiye giriş. Düşünce Kitabevi Yayınları.
Kabakçı, C. (2016). Sahne performans kaygısında farkındalık ve mücadele. Sahne ve Müzik Eğitim Araştırma e-Dergisi, 3, 86-96.
Karataş, Z. (2015). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Manevi Temelli Sosyal Hizmet Araştırmaları Dergisi. 1(1), 62-80.
Kenny, D. T. (2006). Music performance anxiety: origins, phenomenology, assesment and treatment. A Journal of Music Research, 31, 51-64.
Kenny, D., & Osborne, M. (2006). Music performance anxiety: new insight from young musicians. Advances in cognitive psychology, 2(2-3), 103-112.
Kenny, D. T. (2009). The factor structure of the revised kenny music performance anxiety inventory. International Symposium on performance science, Auckland, New Zealand.
Koç, M. (2004). Gelişim psikolojisi açısından ergenlik dönemi ve genel özellikleri. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(17), 231-238.
Kubalı, D. (1999). Performans denetimi. Amme İsaresi Dergisi, 32(1), 31-62.
Le Blanc, A., Jin, Y. C., Obert, M., & Siivola, C. (2016). Effect of audience on music performance anxiety. JRME, 45(3), 480-496.
Levitin, D. J. (2015). Müziğin etkisindeki beyin. Pegasus Yayıncılık.
McBurney M. K. & Novak, P. L. (2002). What is bibliometrics and why should you care? IEEE International Professional Communication Conference, 108-114, 17-20 Eylül, Portland, Oregon, USA.
Özevin Tokinan, B. (2013). Kenny müzik performans kaygısı envanterini Türkçe’ye uyarlama çalışması. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(1), 53-65.
Öztürk, A. (2008). Manisa Celal Bayar üniversitesi beden eğitimi ve spor yüksekokulu öğretmenlik programı öğrencilerinin durumluk ve sürekli kaygı düzeyleri ile akademik başarıları arasındaki ilişki. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
Pişkin, M. (1991). Empati, kaygı ve çatışma eğillimi arasındaki ilişki. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 22(2), 775-784.
Pritchard, A. (1969). Statistical bibliography or bibliometrics? Journal of Documentation, 25, 348- 349.
Say, A. (2008). Müzik nedir, nasıl bir sanattır? Evrensel Basım Yayın.
Sarıkaya, M. (2018). Müzik öğretmeni adaylarının mükemmelliyetçilik ve öz-yeterlik inançlarına göre müzik performans kaygılarının yordanması. [Yayımlanmamış doktora tezi]. Necmettin Erbakan Üniversitesi Güzel Sanatlar Eğitimi Anabilim Dalı.
Türk Dil Kurumu [TDK]. (2020). İnsan tanımı, 27 Nisan 2020 tarihinde https://sozluk.gov.tr/ adresinden erişildi.
Türk Dil Kurumu [TDK]. (2020). Performans tanımı, 12 Mayıs 2020 tarihinde https://sozluk.gov.tr/ adresinden erişildi.
Thomas, J. P., & Nettelbeck, T. (2014). Performance anxiety in adolescent musicians. Psychology of Music, 42(4), 624-634.
Türkçapar, H. (2004). Anksiyete bozukluğu ve depresyonun tanısal ilişkisi. Klinik Psikiyatri, 4, 12- 16.
Uluç, M. Ö. (2013). Müzik cep sözlüğü. Müzik Eğitimi Yayınları.
Yıldırım. İ. (1991). Stres ve stresle başa çıkmada gevşeme teknikleri. Hacattepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (6), 175-189
Yöndem, Z. (2012). Müzik öğrencilerinde algılanan performans kaygısının fiziksel, davranışsal ve bilişsel özellikleri: nitel bir çalışma. Eğitim ve Bilim, 37(166), 181-194.