Türkiye Türkçesinde birleşik isim ve yarı-birleşik isim üzerine karşılaştırmalı bir inceleme

Birleşik isimler, iki farklı sözcüğün bir araya gelerek kendi anlamlarından farklı bir anlam oluşturacak biçimde kaynaşıp kalıplaşmasıyla oluşan isimlerdir. Bu çalışmada birleşik isim dışında kalan, kalıplaşmamış öbek yapıdaki isimler için yarı-birleşik isim terimi önerilmiştir. Daha sonra yarı-birleşik isimler, yapıları bakımından incelenmiş. Sözcük öbeklerinin, öbek düzleminden sözcük düzlemine geçerken, kalıplaşmadan, sadece isimleşerek yarı-birleşik isimleri nasıl kurduğu belirlenmiştir. Bu inceleme ve belirlemelerden sonra yarı- birleşik isimlerin aldıkları ek ve edatlar üzerinde durulmuştur. Sonuçta basit, türemiş ve birleşik isimler şeklindeki sınıflamaya yarı-birleşik isimler de eklenerek eksik kalmış bir terim ve konu ortaya konulmuştur (basit isim, türemiş isim; birleşik isim, yarı-birleşik isim).

A Comparative study on compound noun And semi-compound noun in Turkey Turkish

Compound nouns are nouns that are formed by two different words that come together by coalescing and taking a fixed form, gaining another meaning from their own. In this study, the semi-compound noun term is proposed for the phrases that are not fixed. After that, the semi-compound nouns are examined in terms of their structure. Then, how phrases establish the semi- compound nouns, passing to word level than phrases level, only by nominalisation, without having a fixed form is determined. After these examinations and identifications, the suffixes and postpositions that the semi-compound nouns have are emphasized. In the conclusion, by adding semi-compound nouns to the classification such as simple, derived and compound nouns a deficiency term and issue is put forward (simple noun, derived noun; compound noun, semi-compound noun).

PDF

___

DEMİR, Celal (2007). Türkiye Türkçesinde İsim Tamlamasını Oluşturan Ögelerin Söz Dizimsel ve Anlamsal Özellikleri (The Semantic and Syntactical Characteristics of The Elements Constituting Noun Clauses in Turkey Turkish) Turkish Studies, volume 2 Issue 4 s. 1135-1142
DİZDAROĞLU, Hikmet (1976). Tümce Bilgisi (Syntax), Ankara: Türk Dil Kurumu Publications.
ERGİN, Muharrem (1980). Türk Dil Bilgisi (Turkish Grammar), İstanbul: Boğaziçi Publications.
GADJIYEVA, N. Z. SRAVNİTEL (1986). Grammatika Tyukskih Yazıkov (Sintaksis), Havk SSSR Moskova Leningrat.
HATİPOĞLU, Vecihe (1964). Kelime Grupları ve Kuralları (Phrases and It’s Rules), Ankara: Türk Dil Kurumu Publications.
HENGİRMEN, Mehmet (2002). Türkçe Dilbilgisi (Turkish Grammar), Ankara: Engin Publications.
KARAHAN, Leyla (1998). Türkçede Söz Dizimi (Syntax in Turkish), Ankara: Akçağ Publications.
KORKMAZ, Zeynep (1994). Birleşik Kelimeler ve Yazılışları Üzerine (Compound Nouns and on It’s Writings) Türk Dili- Dil ve Edebiyat Dergisi. S. 507, s. 181-186. Ankara: Türk Dil Kurumu Publications.
KORKMAZ, Zeynep (2003). Gramer Terimleri Sözlüğü (Dictionary of Grammatical Terms), Ankara: Türk Dil Kurumu Publications.
KORKMAZ, Zeynep (2009). Türkiye Türkçesi Grameri (Turkey Turkish Grammar), Ankara: Türk Dil Kurumu Publications.
KORNFLİT, Jaklin (1997). Turkish, London.
LEWIS, G. L. (1967). Turkish Grammar, Fellow of the British Academy, Emeretus Professor of Turkish, and Emeritus Fellow of St. Antony’s College in the Univercity of Oxford, New York.
MAYZEL, S. S. (1957). İzafet v Turetskom Yazıke, Akademiya Havk SSSR Moskova Leningrat.
ÖZÇELİK, Saadettin (2000). Türkiye Türkçesi Dilbilgisi (Turkey Turkish Grammar), Diyarbakır.
SALMAN, Ramazan (1999). Türkçede Sıfat-fiil Eklerinin Kalıcı İsim Oluşturma İşlevleri (Functions of Permanent Nouns Constitution of Partisip Suffixes in Turkish) Türk Dil Araştırmaları Yıllığı-Belleten. s. 189-223.
SİNANOĞLU, Samim (1958). Dilbilgisi Konuları, Birleşik Kelimeler ve Yazılışları Üzerine Bir Deneme (Gramer Subjects, A Essay on Compound Nouns and It’s Writings) Türk Dili- dil ve Edebiyat Dergisi. S. 507 Ankara: Türk Dil Kurumu Publications.
TUNA, Osman Nedim (1949). Türkçede Tekrarlar (Reduplications in Turkish) Kowalsky Özel Sayısı, İstanbul.
ZEYNALOV, F. R. (1972). Çağdaş Türk Dillerinde Birleşik Sözcük Sorunu (Problem of Compound Word in Modern Turk Languages) Bilimsel Bildiriler.
ANDAY, Melih Cevdet (2002). Raziye, Ankara: Türkiye İş Bankası Kültür Publications.
BENER, Erhan (2000). Loş Ayna, İstanbul: Remzi Publications.
ÇAYKARA, Emine (2002). Türk Aynştaynı Oktay Sinanoğlu Kitabı, İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Publications.
ERAY, Nazlı (1994). Arzu Sapağında İnecek Var, İstanbul: Can Publications.
ESENDAL, Memduh Şevket (2003). İhtiyar Çilingir, Ankara: Bilgi Publications.
FÜRUZAN, (1996). Parasız Yatılı, İstanbul: Yapı Kredi Publications.
GÜNTEKİN, Reşat Nuri (1980). Tanrı Misafiri, İstanbul: İnkılâp Publications.
SAFA, Peyami (2000). Dokuzuncu Hariciye Koğuşu, 34. Basım, İstanbul: Ötüken Publication.