Nizamî, Hâtifî ve Celilî’nin Leylâ ve Mecnûn’unda aşıkların haberleşmesi Ss, 37-47

Klasik Türk edebiyatı nazım türleri içinde mesneviler önemli bir yer tutar. Anlattığı konular itibariyle farklı sınıflandırmalara tâbi tutulan mesnevilerde hikâyeler anlatılırken bazı motifler, metinden metine bazı ufak değişikliklerle aktarılır. Bu motiflerden biri de haberleşme motifidir. Özellikle aşk mesnevilerinde âşıkların haberleşmesi çeşitli haberleşme yöntemleri ile gerçekleşir. Bu çalışmada; İran edebiyatından Nizamî, Hâtifî ve Türk edebiyatından Celilî’nin Leylâ ve Mecnûn mesnevileri üzerinden haberleşme motifinin seyri incelenecektir.

The communicatıon of Lovers in the “Leylâ And Mecnûn” By Nizamî, Hâtifî And Celilî

The Mathnavi genre has an important place in classical Turkish literature. While any narrative is being recounted in mathnavis, some of the themes, patterns or fragments travel from one text to another with certain minor changes. Communication theme is one of the examples of such themes. This paper examines travelling aspects of communication theme, focusing on Leylâ and Mecnûn by Persian poets Nizamî and Hâtifî as well as by a Turkish poet Celilî.

___

  • ATİK, Arzu, Celilî‟nin Leylâ ve Mecnûn‟u ve Nizamî‟nin Leylâ ve Mecnûn‟u ile Karşılaştırma, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi, İstanbul 2009.
  • BATİSLAM, H. Dilek, “Mesnevilerde Mektup Tarzı Anlatım”, İlmî Araştırmalar, S.13, (2002) s.17-34.
  • DANKOFF, Robert, “The Lyric in the Romance: The Use of Ghazals in Persian and Turkish Masnavis” Journal of Near Eastern Studies, C: 43, S: 1 (1984), s. 9-25.
  • Hâtifî, Leylâ ve Mecnûn, Süleymaniye Kütüphanesi, Kadızade Bölümü, No: 424.
  • KÜTÜK, Rıfat, Larendeli Hamdî‟nin Leylâ ve Mecnûn Mesnevisi, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum 2002.
  • LEVEND, Agâh Sırrı, Arap, Fars ve Türk Edebiyatlarında Leylâ ve Mecnûn Hikâyesi, Türk Tarih Kurumu, Ankara 1959.
  • TEKİN, Mehmet, Roman Sanatı 1, Akçağ, Ankara 2001.
  • ÜNVER, İsmail, “Mesnevi”, TDK Türk Şiiri Özel Sayısı II, Divan Şiiri (1983) s. 430-563.