TURFAN TEXTE VII’DE GEÇEN AY MENZİLLERİ VE BURÇ ADLARI

Türkische Turfan Texte VII'de yayımlanan metin Sanskritçe ve Çince birçok alıntı sözcüğün bulunduğu bir gök bilimi metnidir. İçerdiği çok sayıdaki ve karmaşık terimler nedeniyle metnin anlaşılması oldukça zordur. Bu nedenle Eski Türkçede kullanılan ve büyük çoğunluğu Sanskritçe kökenli olan gök bilimi terimlerinin anlamları sözlüklerde ve söz konusu metinle ilgili çalışmalarda yeterince açıklanamamıştır. Aslında metinde, Ay menzillerinin hangi burçlarda yer aldığı da belirtilerek liste halinde sırasıyla verilmiş olmasına rağmen bu sözcüklerin karşıladıkları anlamlar anlaşılamamıştır. Gök bilimi terimleri konusundaki karmaşanın çözülebilmesi için öncelikle bu metindeki yabancı kökenli sözcüklerin anlamlarının doğru tespit edilmesi gerekmektedir. Ahmet Caferoğlu'nun hazırlamış olduğu Eski Uygur Türkçesi Sözlüğü'nde, metinde geçen ve Ay menzillerini karşılayan terimlerden yalnızca Rivadi (

THE LUNAR MANSIONS AND THE ZODIAC SIGNS MENTIONED IN TURFAN TEXTE VII

The text published inTurkische Turfan Texte VII is an astrological text that contains many Sanskrit and Chinese loan-words. It is quite difficult to understand this text because of the numerous and complex terms it contains. For this reason, the meanings of astronomical terms used in the Old Turkic and mostly of Sanskrit origin are not adequately explained in dictionaries and studies about the text. Although the fact that Lunar Mansions are listed in order in the text and even it is mentioned in which Zodiac sign they appear, it is not understood what these words mean. In order for astronomical terms and their Turkish equivalents to be correctly identified and to be able to solve complexity, the meanings of loan words in these texts must be determined correctly. In the Old Uighur Turkic Dictionary, which Ahmet Caferoglu had prepared, only Rivadi (

PDF

___

Bayat, Fuzuli – Minara Esen Aliyeva (2008). Eski Türkçe Sözlük, Yalın Yayıncılık, İstanbul.
Boyraz, Şeref (2006). Fal Kitabı Melhemeler ve Türk Halk Kültürü, Kitabevi, İstanbul.
Caferoğlu, Ahmet (1993). Eski Uygur Türkçesi Sözlüğü, 3. Baskı, İstanbul, Enderun Kitabevi.
Doğan, İsmail – Zerrin USTA (2014). Eski Uygur Türkçesi Söz Varlığı (Sözlük – Gramatical Dizin), Altınpost Yayıncılık.
Gabain, A. Von (2007). Eski Türkçenin Grameri, Çev. Mehmet Akalın, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara.
Ifrah, George (2003). Hint Uygarlığının Sayısal Simgeler Sözlüğü Rakamların Evrensel Tarihi IV, Çev: Kurtuluş Dinçer, 5. Basım, Tübitak, Ankara.
Kabadayı, Osman (2007). Eski Türkçe Gök Bilimi (Astronomi) Terimleri, Kırıkkale, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi).
Kaya, Korhan (2003). Hint Mitolojisi Sözlüğü, İmge Kitabevi, 2. Baskı, Ankara.
Kızılırmak, Abdullah. (1969). Gökbilim Terimleri Sözlüğü, TDK Yayınları, Ankara.
Macdonel, Arthur Antony – Arthur Berriedale KEITH (1912). Vedic Index of Names and Subjects, Indian Texts Series, Vol. I, London.
Müneccimbaşı Mehmet Çelebi, Uãÿl-i AókÀm-ı SÀl-i èĀlem, Çorum Hasan Paşa İl Halk Kütüphanesi, 19 Hk 3014.
Nadelyayev, V. M. – D. M. Nasilov, E. R. Tenişev, A. M. Şçerbak (1969). Drevnetyurskiy Slovar’, Leningrad.
Petrı, Winfried (1966). “Uigur and Tibetian Lists of the Indian Lunar Mansions”, Institut fur Geschichte der Naturwisseenschafen der Universität München, Germany, s. 83 – 90.
Rachmetı, G. R. - W. Eberhard (1937). Türkische Turfan-Texte VII, Berlin.
Unat, Yavuz (2000). “Eski Astronomi Metinlerinde Karşılaşılan Astronomi Terimlerine İlişkin Bir Sözlük Denemesi”, OTAM, 11, Ankara, 2000: 633-697.
Yılmaz, Fatma Büyükkarcı (2014). “Kamer, Burçlar ve Menzillerle İlişkisi Hakkında İki Risale”, Turkish Studies – International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 9/9, Summer 2014, p. 131-143, ISSN: 1308-2140, www.turkishstudies.net, DOI Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.6970, ANKARA-TURKEY.