Traditional folk medicine in the Turkish folk culture

Geleneksel Türk halk hekimliği binlerce yıllık bir geçmişe sahiptir. İslamdan önce ortaya çıkan bu gelenek İslamdan sonra da yaşamaya devam etmiştir. Bu nedenle günümüzde eski geleneksel iyileştirme pratikleri geçmişin inanç ve inanış unsurları ile birlikte uygulanmaya devam etmektedir. Bu gelenek eski din ve geleneksel ortamda şaman ya da kamlar tarafından uygulanmıştır ki şamanlar eski gelenekte din adamları olarak kabul edilmektedir. Yine kocakarılar, halk hekimleri ve ocaklılar (bir çeşit halk hekimi) da yeni dinde ve gelenekte bu geleneğin yürütücüleridirler. Iyileştirme geleneğinde bazı uygulamalar günümüz modern tıbbına ters olmasına rağmen, modern tıp ile uyuşan uygulamalara da rastlanmaktadır. Eski geleneğin halk hekimleri hastaları iyileştirmek ya da ilaç yapmak için doğadan faydalanırlardı. Bu durum günümüz geleneğinde de değişmeden devam etmektedir. Bütün bunlara ek olarak bir halk eczacılık geleneği ilaç yapımında hayvan parçalarının ve çeşitli bitkilerin kullanılmasıyla ortaya çıkmıştır. Bu tür hasta iyileştirme pratikleri ve ilaç yapım uygulamaları geleneksel aktarım yolları ile günümüze kadar ulaşmıştır.

Türk halk kültüründe geleneksel halk hekimliği

The traditional Turkish folk medicine has a history of thousands years. This tradition existed before Islam, has continued to live then. Therefore, nowadays, old-traditional healing practices continued to be applied, contains marks of faith and beliefs of past. This tradition executed by shamans and kams, in the ancient religion and tradition, is maintained by religion men, big wives, folk healers and ocaks (that is a kind of folk healer) in the new religion and culture around. Even though present-day practices of healing tradition are reverse of modern medicine, in this tradition there are also many practices overlapping with the modern medicine. Folk healers of old tradition have benefited from nature in order to make the drugs or heal patients. This situation has continued unchanged in the new tradition as well. In addition to these, tradition of a folk pharmacy has occurred because of use of various herbs and animal products in making drug. This kind patient healing techniques and drug making applications, have reached until now with the traditional ways of transmission.

PDF

___

ACIPAYAMLI, Orhan (1989). “Türkiye Folklorunda Halk Hekimliğinin Morfolojik ve Fonksiyonel Yönden İncelenmesi”, Türk Halk Hekimliği Sempozyumu Bildirileri, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara
ARİHAN, Orhan ve A. Mine Gencler Ozkan (2007). “Traditional Medicine and Intellectual Propery Rights”, Ankara Eczacılık Fakültesi Dergisi, 36 (2) 135 - 151
ARTUN, Erman (2005). Türk Halkbilimi, Kitabevi Yayınları, İstanbul
BAYDAR, Hasan (2005). Tıbbi, Aromatik ve Keyif Bitkileri - Bilimi ve Teknolojisi, Isparta: Süleyman Demirel Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, SDU Basımevi Yayın No: 51.
ELİADE, Mircea (1999). Şamanizm, İmge Kitabevi, Ankara
HAND, Wayland Debs (1980). Medical Medicine (The Folkloric Component of Medicine in the Folk Belief, Custom, and Ritual of the Peoples of Europe and America), Foreword by Lloyd G. Stevenson, University of California Press, California, United States
HUFFORD, J. David (1992). “Folk Medicine in Contemporary America” James Kirkland, Herbal and Magical Medicine: Traditional Healing Today, Duke University Press, Durham-United States
JAKOBSEN, Merete Demant (1999). Shamanism: traditional and contemporary approaches to the mastery of spirits and healing, Berghahn Books, British Library Cataloguing in Publication Data, United States
KALAFAT, Yasar (2004). Altaylar’dan Anadolu’ya Kamizm, Şamanizm, Yeditepe Yay. İstanbul.
KALAFAT, Yasar (2005). “Türk Halk İnançlarında Zamana ve Zemine Bağlı Değişmeler”, Halk Kültüründe Değişim Uluslararası Sempozyumu Bildirileri, Kültür ve Turizm Bakanlığı & Kocaeli Üniversitesi & Motif Halk Oyunları Eğitim ve Öğretim Vakfı 17-18-19 Aralık 2004, Motif Vakfı Yayınları, İstanbul
KAPLAN, Melike (2010). Geleneksel Tıbbın Yeniden Üretim Sürecinde Kadın - Ankara Kent Örneğinde Kuşaklar Arası Çalışma, Ankara Üniversitesi Rektörlüğü Yayınları: 257, Ankara
KIZILÇELİK, Sezgin (1996). “Geleneksel İyileştiriciler Üzerine Bir Araştırma”, Birikim Dergisi, Mart, sayı: 83.
MICOZZI, Marc S (2002). Culture, Anthropology and The Return of Complementary Medicine, Medical Anthropology Quarterly, USA: Washington, Vol. 16, Iss. 4; s. 398-401.
ÖNGEL, Gülnur (1997). Denizli Halk Hekimliğinde Ocaklar, Basılmamış yüksek lisans tezi, Tez Yöneticisi: Prof. Dr. Ekrem Sezik, Denizli: Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyatı Eğitimi Anabilim Dalı.
ÖZÇELİK, Nurşen Adak (2002). Sağlık Sosyolojisi, Kadın ve Kentleşme, İstanbul Birey Yayıncılık.
SHARMA, Anita and Dalip Malhotra (2007). Personality and Social Norms, Concept Publishing Company, New Delhi (INDIA)
SHILS, Edward (1971). Special Issue on Tradition and Modernity, Cambridge University Press, Comparative Studies in Society and History, Vol. 13, No. 2, pp. 122-159
SHILS, Edward (2006). Tradition, University of Chicago Press, United States
TUNA, Erhan (2000). Şamanlık ve Oyunculuk, Okyanus Yayıncılık, İstanbul
VITEBSKY, Piers (2001). Shamanism, University of Oklahoma Press, United States
YODER, Don (1975). Halk Tıbbı, Folklora Doğru, (Çev. Sibel Yoğurtçuoğlu, Ayfer Gülüm), İstanbul Boğaziçi Üniversitesi Folklor Kulübü, Kasım-Aralık, sayı: 43. s.23-31.