19672

Tıfl-ı Dil-Beste Dilber: Divan şiiri’nde sevgilinin yaşı

Divan Şiiri; sevgili, âşık ve rakip gibi belli tipler etrafında gelişmiştir. Bu tiplerden en önemlisi sevgilidir. Sevgili, rolü itibariyle Şiire yön veren bir konumadadır. Tasavvuf, kurmaca metin ve sosyal hayatla olan ilişkisinden dolayı sevgilinin rolü ve buna bağlı gelişen diğer özellikleri hakkında farklı görüşler ileri sürülmüştür. Sevgilinin rolüne bağlı olarak gelişen yönlerinden biri de onun yaşıdır. ġiirlerde sözü edilen sevgilinin yaşının ortaya konması onun rolü hakkında yapılacak olan değerlendirmelere yardımcı olacaktır. Bu çalışmada divanlarda sevgilinin yaşı ile ilgili kullanılan kavramlar ele alınmış, bu kavramların kullanılış özellikleri üzerinde durulmuştur.

Tıfl-ı Dil-Beste Dilber: Dear age of the Divan poems

Divan poetry has been developed around some certain aspects such as lover, love and adversary. Lover is the most important one among these aspects. Lover is the one that directs the poem. There are different views about the role of the lover because of the relationship of the lover with the text and social life. The age of the lover is an important feature within the framework of the concept of lover in Divan poetry. The deternination of the age of the lover is going to be helpful about the evaluation of her role. In this study, the concepts about the age of the lover has been evaluated and has put an emphasis on the features of the usages of these concepts.

PDF

___

ACAR, Gülmedin Koç, Hâfid Dîvanı İnceleme-Transkripsiyonlu Metin, Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Sivas, 2006.
AÇIL, Berat, Sırrî Râhile Hanım ve Dîvânı, Boğaziçi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, 2005.
AKKUŞ, Metin, Nef’î Divanı, Akçağ Yayınları, Ankara, 1993.
AKSOYAK, İsmail Hakkı, Gelibolulu Âlî Divan I İnceleme Tenkitli Metin, (Yay. Cemal Kafadar, Gönül Alpay Tekin), Harvard Üniversitesi Yakındoğu Dilleri ve Medeniyetleri Bölümü, 2006.
AKÜN, Ömer Faruk, “Divan Edebiyatı” TDVİA, C. 9, İstanbul, 1994, s.415-421.
ALICI, Lütfi, Dîvân-ı Nâşid, İnceleme-Tenkitli Metin, İnönü Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Doktora Tezi, Malatya 1998.
ALPAYDIN, Bilal, Refî-i Kâlâyî Dîvânı (İnceleme-Metin), İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2007, İstanbul.
AMBROS, Edith, Candid penstrokes : the lyrics of meali an Ottoman poet of 16th century, Klaus Schwarz Verlag, Berlin, 1982.
ARSLAN, Mehmet, Bursalı İffet Divanı, Kitabevi Yayınları, İstanbul, 2005.
ARSLAN, Mehmet, İ. Hakkı Aksoyak, Haşmet külliyatı, Dilek Matbaası, Sivas, 1994.
AVŞAR, Ziya, Revânî Divanı, Sebat Ofset Matbaacılık, Konya, 2007.
AYDEMİR, Yaşar, Behişti divanı: Behişti, hayatı, şahsiyeti, eserleri ve divanının tenkidli metni, MEB Yayınları, Ankara, 2000.
BEKTAŞ, Ekrem, Muvakkit-zâde Pertev Dîvânı, Malatya, 2007.
ÇAVUŞOĞLU, Mehmet, Amrî Dîvân, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları, İstanbul, 1979.
ÇETİNDAĞ, Yusuf, Şeyhülislam Şairlerde Sevgili, Fatih Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, 1998.
EYDURAN, Aysun, “Klasik Türk Edebiyatına Çocuğun Yansıması”, II. Ulusal Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Sempozyumu (Gelişmeler, Sorunlar ve Çözüm Önerileri), Sözlü, 05/10/2006 .
GÜLEÇ, İsmail, Mesnevi Şerhi Rûhu’l-Mesnevî İsmail Hakkı Bursalı, İnsan Yayınları, İstanbul, 2004, s. 389-391.
İNCE, Adnan, Mîrzâ-zâde Mehmed Sâlim Dîvân, Ankara, 1994.
İPEKTEN, Haluk, Nâ’ilî Divanı, Akçağ Yayınları, Ankara, 1990.
İPEKTEN, Haluk, Nâ’ilî-i Kadîm Divânı, MEB Yayınları, İstanbul, 1970.
KARAKÖSE, Saadet, Nev’i-zâde Atâyî Divanı kısmi tahlil-metin, İnönü Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Doktora Tezi, Malatya, 1994.
KAYA, Bayram Ali, Azmi-zâde Hâleti Dîvânı, Hayatı, Edebî Kişiliği ve Divanı’nın Tenkitli Metni, Harvard Üniversitesi Yakındoğu Dilleri ve Medeniyetleri Bölümü, 2003.
KAZAN, Şevkiye, Üsküdarlı Sırri hayatı, eserleri, edebi kişiliği Divan’ı (tenkitli metin-inceleme) ve Şerhu Medhi’n-Nebi,
Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, Ankara, 2003.
KÜÇÜK, Sabahattin, Bâkî Divanı, TDK Yayınları, Ankara, 1994.
KÜRKÇÜOĞLU, Mehmet Akif, Mahmut Nedîm Paşa Divanı: inceleme, transkripsiyonlu metin, sözlük, Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Sakarya, 2003.
KÜTÜK, Rıfat, Larendeli Hamdî’nin Leyla ile Mecnûn Mesnevisi (İnceleme/Metin ve Diğer Leylâ ile Mecnûn Mesnevileriyle Mukayesesi), Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum, 2002.
MACİT, Muhsin, Nedîm Divanı, Akçağ Yayınları, Ankara, 1997.
MENGİ, Mine, Mesihî Divanı, AKM Yayınları, Ankara, 1995.
MERMER, Ahmet, Karamanlı Aynî ve Divânı, Akçağ Yayınları, Ankara, 1997.
ÖZYILMAZ, Kezban, Kâmî Hayatı, Eserleri, Edebî Kişiliği ve Dîvânı’nın Tenkidli Metni, Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Konya, 1994.
SOLDAN, Uğur, Fatin divanı İnceleme Metin, Gaziantep Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Gaziantep, 2005, s. 207.
SUNGURHAN-EYDURAN, Aysun, Kınalızade Hasan Çelebi Tezkiretü’ş-Şu’arâ, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, Ankara, 1999, 429-430. Aynı eser eser için bkz. http://ekitap.kulturturizm.gov.tr.
ŞENTÜRK, Ahmet Atilla, XVI. Asra Kadar, Anadolu Sahası Mesnevilerinde Edebî Tasvirler, Kitabevi Yayınları, İstanbul, 2002.
TUĞLUK, İbrahim Halil, Enderunlu Hâmid Dîvân’ı, İnceleme-Metin, Erzurum, 2010.
TUĞLUK, İbrahim Halil, Ahmed Vesîm Dîvân’ı, İnceleme-Metin, Erzurum, 2010.
TULUM, Mertol, M. Ali Tanyeri, Nev’î Divan Tenkidli Basım, İÜEF Yayınları, İstanbul, 1977.
ULUCAN, Mehmet, Muvakkit-zâde Mehmed Pertev-Hayatı, Edebî Kişiliği, Eserleri, Divanı’nın Tenkitli Metni ve Tahlili, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyatı Doktora tezi, Elazığ, 2005.
YÜCEL, Bilal, Mahmud Paşa Adnî Divanı, Akçağ Yayınları, Ankara,
ZÜLFE, Ömer, Nâşid [1749-1791] Dîvân, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisan Tezi, İstanbul, 1998.