Hıdırellez ve Niğde’de unutulan bir gelenek: Niğde Cumaları

Bu makalede Hıdırellez ve ona bağlı olarak kutlanan Niğde Cumaları kaynak şahıslardan elde edilen bilgilerle ele alınmıştır. Niğde’de Hıdırellezin gelmesiyle birlikte mayıs ayı içerisinde Cumalar adı verilen törenler düzenlenir. Bu törenler için dört farklı yer seçilmiştir. Cumalar seçilen yer ve mevki adına göre adlandırılır: Kayardı Cuması, Tepeviran Cuması, Kırbağları Cuması, Tepe Cuması. Kutlamalara halk bir gün öncesinden hazırlanır. Akşamdan ertesi gün yenilmek ve içilmek üzere yiyecekler ve içecekler hazırlanır. Bu yiyecekler içerisinde tuzlu balığın olması oldukça manidardır. Çünkü abı hayat tuzlu balığın suda canlanmasıyla bulunur. Cumalarda halk bir araya gelerek çeşitli pratik ve uygulamalar yaparlar. Bu pratik ve uygulamalar hem Niğdelilerin eğlenmelerine hem de Niğdeliler arasında birlik ve beraberliğin sağlanmasına yardımcı olmaktadır.

Hıdırellez and a forgotten tradition in Niğde: the Niğde Fridays

In this paper, careful literary examination of Hıdırellez and sacred Fridays of Nigde, celebrated depending on Hıdırellez is carried out by utilizing the information obtained from the source people. In Nigde with the arrival of Hıdırellez some sort of ceremonies, called “Cumalar”, are organized in May. Cumalar is named according to its location and place, namely, Kayardı, Tepeviran, Kırbağları, Tepe. People make preparations for the celebration the day before. Foods and drinks are prepared for the celebration. It is meaningful that salted fish has an important place as food in the celebration. Because elixir of life is found when salted fish comes to life. Coming together the people do some activities. These practical and fun activities help them both have fun and ensure the unity and togetherness among them.

___

  • BORATAV, Pertev Naili, 100 Soruda Türk Folkloru, İstanbul 1994.
  • ÇAY, Abdulhaluk, Hıdırellez Kültür-Bahar Bayramı, Ankara 1990.
  • KAYA, Doğan, Ansiklopedik Türk Halk Edebiyatı Terimleri Sözlüğü, Ankara 2007.
  • OCAK, Ahmet Yaşar, İslam-Türk İnançlarında Hızır Yahut Hızır-İlyas Kültü, İstanbul 2007.
  • ÖZMEL, İsmail, Adanalı Halk Şairi Sadık Çavuş, Niğde 1996.
  • ÖZMEL, İsmail, Kültür ve Tarih Sohbetleri, Niğde 1999.
  • ÖZTÜRK, Başaran, “Baharın Kaybolan Rengi Niğde Cumaları”, Niğde Gelişim Dergisi, 3 (19), Mayıs-Haziran 2008, s. 36-38.
  • YÜCEL, Ayşe, “Türk Dünyasında Hıdırellez Kutlamaları ve İşlevleri”, Millî Folklor, Sayı 54, Yaz-2002, 35-38.
  • KAYNAK ŞAHISLAR
  • KŞ 1: İsmail Özmel, 18.12.1933 Niğde doğumlu, avukat, şair ve yazar.
  • KŞ 2: Nursel Gedik, 01.01.1953 Niğde doğumlu, emekli öğretmen.