SOSYOLOJİ VE ÇEVRE

Sosyoloji ve çevre arasında kurulabilecek bir ilişki için 1970'li yılların başlarına dönmek gerekir. Sosyoloji, bir disiplin olarak 19. yüzyılın başında gündeme gelmiştir. Ancak sosyoloji ve çevre arasındaki ilişkinin kurulması için neredeyse iki yüzyılın beklenmesi gerekmiştir. Klasik sosyolojik perspektifte toplumsal nitelikteki olay ve olgular ağırlıklı olarak yine toplumsal formasyonlarla açıklanmıştır. Biyofiziksel dünyanın toplumsal olgular üzerindeki ektileri uzunca bir süre göz ardı edilmiştir. Her şeyin ölçüsünün "insan" olarak kabul edildiği bu dönemden 1970'li yıllara gelindiğinde insanın doğanın bir parçası olduğu ve toplumsal olayların da biyofiziksel dünyadan önemli ölçüde etkilenebileceği gerçeği kabul görmeye başlamıştır. Böylece sosyoloji ve çevre arasındaki sınırlı ilişki ortadan kalkmaya başlamıştır. Sosyal bilimler literatüründe günümüzde bile çok sıklıkla rastlamadığımız çevre sosyolojisi çalışmalarındaki temel amaç ise toplumsal yapı ve süreçlerle biyofiziksel dünya arasındaki karşılıklı etkileşimi ortaya koymaktır. Toplumların çevre üzerindeki etkileri ya da çevrenin toplumsal örgütlenme ve insan davranışı üzerindeki etkilerine dikkat çekilir. Çevre sosyolojisinin sosyal bilimler alanına yaptığı bu katkı, gerçekte bir paradigma değişimi anlamına gelir. İnsanın merkeze alındığı bir anlayıştan doğa merkezli anlayışa doğru bir eksen kayması yaşanmıştır. Elinizdeki bu çalışmada sosyolojinin "çevre" yaklaşımları bağlamında amaçlamaktadır. geçirmiş olduğu dönüşümü görünür kılmayı

PDF

___

BOOKCHİN Murray, (1993).What is Social Ecology? http://greenfrombelow.wordpress.com/murray-bookchin-what-is-social-ecology/ BURKETT, Paul,(2008). Marksizm ve Ekolojik İktisat, Çeviren: Ertan Günçiner, İstanbul ,Yordam Kitap.

CATTON, William, Dunlop, Riley,(1978). “Environmental Sociology:A New Paradigm”, The American Sociologist Vo.13 (Februaray),41-49.

CATTON, William, Dunlop, Riley,(1979). “Environmental Sociology”, Annual Review of Sociology, Vol. 5, pp. 243-273.

ÇALGÜNER, Tahir, (2003).“Çevre mi, Ekoloji mi?, Ankara, Nobel Yayın Dağıtım.

ÇOBAN, Aykut, (2012)“Ekolojik Tartışmalar Bakımından Marx’ın Düşüncesinin Değeri”, Kurtuluş, Sayı:2 Temmuz 2012, syf: 93-104.

ÇUHACI, Aysu,(2007).Ulrich Beck’in Risk Toplumu Kuramı”, İstanbul Üniversitesi Sosyoloji Dergisi, 3. Dizi 14. Sayı, syf.129-157.

ERTÜRK, Hasan,(2011).Çevre Politikası, Bursa, Ekin Yayınları.

GOULD, A.Kenneth, SCHNAİBERG, Allan, WEİNBERG, Adam, S., (1996). Local Environmental Struggles- Citizen Activism in the Treadmill of Production”, Cambridge University Press.

KELEŞ, Ruşen, HAMAMCI Can, ÇOBAN Aykut,(2012). Çevre Politikası, İstanbul , İmge Kitabevi.

KONAK, Nahide, (2010). Çevre Sosyolojisi: Kavramsal ve Teorik Gelişmeler”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 24. Syf:271-277.

KOVEL, Joel,(2005). “Doğanın Düşmanı-Kapitalizmin Sonu mu, Dünyanın sonu mu?”, Çeviren: Gürol Koca İstanbul. Metis Yayınları.

MARX, Karl,(2000).“1844 El Yazmaları”, Çeviren. Murat Belge, İstanbul , Birikim Yayınları.

MARX, Karl, (1993).“Ekonomi Politiğin Eleştirisine Bir Katkı”, Çeviren: S. Belli, Ankara., Sol Yayınları.

NAESS Arne, (1994). Derin Ekolojinin Temelleri, Derin Ekoloj, Derleyen: Günseli Tamkoç, İzmir , Ege Yayınları.

NAESS Arne, (1973).The Shallow and The Deep, Long Range Ecology Movements, http://www.alamut.com/subj/ideologies/pessimism/Naess_deepEcology.html

O’CONNOR,(2000). James, Sürdürülebilir Kapitalizm Mümkün mü?, Marksizm ve Ekoloji, Derleyen: G.N. Demirer, M. Duran, G. Özgür, Ankara, Öteki Yayınevi, Syf:15-45.

ÖZERKMEN, Necmettin(2002) “İnsan Merkezli Çevre Anlayışında Doğa Merkezli Çevre Anlayışına” , Anakara Üniversitesi, Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, 42, 1-2 syf: 167-185.

SCHNAİBERG, Allan, PELLOW, David, WEİNBERG, Adam, S.,(2002). The Treadmill of Production and the environmental State”, The Environmental State Under Pressure” , Volume 10 , pages 15-32,

SKİRBERKK, Gunnar, (2000)., Marksizm ve Ekoloji, Marksizm ve Ekoloji, Derleyen: G.N. Demirer, M. Duran, G. Özgür, Ankara syf: 49-61,, Öteki Yayınevi.

TUNA, Muammer, (2012). Çevre Sosyolojisi, Sosyolojiye Giriş- Temel Tartışmalar, Editör: Muammer Tuna, Ankara , Detay Yayıncılık.

TUNA, Muammer, (2006).Türkiye’de Çevrecilik- Türkiye’de Çevreye İlişkin Toplumsal Eğilimler, Ankara , Nobel Yayın Dağıtım.

YAYLI, Hasan, ÇELİK, Vasfiye,(2011). “Çevre Sorunlarının Çözümü için Radikal Bir Öneri: Derin Ekoloji”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 26, syf.369-376.