AYŞEGÜL KOYUNCU OKCA, Meruyert KOIZHAIGANOVA

DERİ HALI ÜRETİMİ VE BAKIMI

Taş ve ağaçtan sonra kullanılmaya başlanan deri, tamamen organik bir ürün olması nedeni ile insanoğlunun var olduğu günden itibaren duygu, düşünce, zevk ve yaratıcılığını ortaya koymak ve sanatsal ürünleri oluşturmak için kullandığı bir hammadde olmuştur. Dericiliğin ve deri sanatının ilerlemesinde ve yayılmasında Türklerin özel bir yeri olduğu bilinmektedir. Mukavemet özellikleri, hava ve su buharı geçirgenliği, uzama ve form tutma gibi üstün kullanım özelliklerinden dolayı vazgeçilmez doğal bir materyal olan deri geçmişten günümüze çeşitli ürünlerin yapımında kullanılmıştır. Deri kullanımının yaygınlaşması ve ürünlerdeki çeşitliliğin artması ile birlikte, deri ürünler modern yaşam biçiminin bir parçası haline gelmiştir. Bu ürünler arasında yer alan deri halılar bu çalışmanın konusunu oluşturmaktadır. Deri halılar bulunduğu ortama; doğallık, güzellik, özgün bir tarz, sağlık, benzersiz bir tasarım, sosyal bir statü, zariflik ve ayrıcalık katmaktadır. Onlar sadece zemini kaplayan, sıcak ya da soğuğu geçirmeyen bir kaplama malzemesi değil aynı zamanda kendisine dikkat çeken, göz zevkine hitap eden ve iç ısıtan bir sanat eseri olma özelliğini de bünyesinde barındırmaktadır. Bu çalışmada deri halıların üretim basamakları, temizlik ve bakımı ele alınmıştır. Yöntem anlayışımız ışığında amaca ulaşmak için halı üreticileri ile bire bir görüşme yapılmıştır. Deri halı üretim aşamaları yerinde incelenmiş ve fotoğraflar ile belgelenmiştir. Ayrıca literatür taraması yapılarak bu çalışmanın bilimsel bir tabana oturtulması sağlanmıştır

PRODUCTION AND CARE OF LEATHER CARPETS

After wood and stone, leather is an entirely organic raw material which has been used since the dawn of humanity to express our thoughts, feelings, pleasure and creativity. The Turks have a special place in the development and spread of leather working and the leather industry. Leather is a durable material which is permeable to air and water vapour, and has outstanding qualities in use such as stretching and keeping its shape, making it an invaluable natural material for use in the production of numerous articles past and present. Along with an increase in the use of leather and the variety of leather products, leather has become a part of the modern lifestyle. One of these products, leather carpets, is the topic of this study. Leather carpets add naturalness, beauty, authentic style, health, unique design, social status, privilege and elegance to the environment. They are not only coating materials covering the floor and not transferring hot or cold, but they incorporate also features of an art work that draw attention, appeal to eye pleasure and warm the interior. The stages in production, cleaning and care of leather carpets were taken as the topic of the present study. For this purpose, carpet producers were interviewed on a one-to-one basis. The stages of leather carpet production were examined and were documented with photographs. In addition, a scan of the literature was performed in order to set the study in a scientific context

PDF

___

ARLI, M. (1990). Köy El Sanatları. Ankara: Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları.
BARIŞTA, H. Ö. (1998). Türk El Sanatları. Ankara. Türk Tarih Kurumu Basımevi.
HARMANCIOĞLU, M. ve DİKMELİK, Y. (1993). Ham Deri. Yapısı, Bileşimi, Özellikleri. İzmir: Özen Ofset.
HAYTAOĞLU, E. (2006). Denizli Tabaklığı Üzerinde Ahiliğin Rolü ve Geleneksel Etkisi. Denizli 1. El Sanatları Kongresi (Uluslararası Katılımlı) 10-12 Mayıs 2006. Denizli: Gazi Kitapevi.
IŞIK, N. O. ve KOİZHAİGANOVA, M., CİRELİ, İ. (2010). Deri ve Deri Mamullerinin Korunması ve Bakımı. Standard. Yıl: 49, Sayı: 577, Haziran.
IŞIK, N. O. ve KOİZHAİGANOVA, M., CİRELİ, İ. (2013). Kültürümüzün Vazgeçilmezi Deri. Akademik Bakış Dergisi. Sayı: 34, Ocak-Şubat.
JOHN, G. (1997). Possible Defects in Leather Production, Care of Leathers, Druck Partner Rübelmann GmbH. Hemsbach.
KANBAY, H. (1993). Derinin Öyküsü. Art Decor. Sayı: 7, Ekim.
KAYABAŞI, N. ve ASLAN ELKIRAN, G. (2011). İskilip'te Dericilik. 16. Uluslararası Türk Kültürü Sempozyumu (9 Mayıs 2011 Üsküp/Makedonya). Ankara: Lazer Yayınları.
KOYUNLU, A. (1986). Kaybolan El Sanatlarından Deri ve Dericilik. Arkeoloji ve Sanat Dergisi. Sayı: 34-35.
LKHAGVAJAV, N. (2010). Astarlık Deriler Üzerine Ag, TiO2 ve Ag-TiO2 Nano Filmlerinin Uygulanması ve Antimikrobiyel Etkilerinin Araştırılması Doktora Tezi. Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
ÖNOL, Gaye (1984). İnsanlığın En Eski Sanatlarından: Deri. Deri, Deri Sanayicileri Derneği Yayın Organı, Temmuz.
ÖZDEMİR, M. (2007). Türk Kültüründe Dericilik Sanatı, Gazi Üniversitesi Endüstriyel Sanatlar Eğitim Fakültesi Dergisi. Sayı: 20.
TOPTAŞ, A. (1993). Deri Teknolojisi. İstanbul: Sade Ofset Matbaacılık.
TOPTAŞ, A. (1998). Deride Kalite Tespiti, İstanbul: Sade Ofset Matbaacılık.
YILDIZ, N. (1993). Eski Çağda Deri Kullanımı ve Teknolojisi. İstanbul: Marmara Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Yayınları.