Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının çevre okuryazarlık düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi

Bu araştırmada Sosyal Bilgiler öğretmen adaylarının çevre okuryazarlık düzeylerini belirlemek ve çeşitli değişkenler açısından bir değerlendirmesini yapmak amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda Türkiye’de altı farklı üniversitenin Eğitim Fakültelerinin Sosyal Bilgiler Öğretmenliği Anabilim Dallarında her sınıf düzeyinde öğrenim gören 1587 öğretmen adayına “bilgi, duyuşsal eğilim, davranış ve bilişsel beceri” bileşenlerinden oluşan çevre okuryazarlığı anketi uygulanmıştır. Betimsel tarama yöntemi kullanılan bu araştırmanın sonucunda Sosyal Bilgiler öğretmen adaylarının orta düzeyde çevre okuryazarı oldukları görülmüştür. Öğretmen adaylarının çevre okuryazarlıkları üzerinde gelir düzeyinin bir etkisi görülmezken; cinsiyet, çevre merak düzeyi, ailede çevreye duyarlı birey bulunma durumu, doğal alanlarda bulunma sıklığı, çevresel aktivitelere katılma sıklığı ve üniversitede çevre eğitimi dersi alma değişkenlerinin etkili olduğu görülmüştür. Araştırmadan elde edilen sonuçlar, eğitim sistemi içerisine girecek olan bireyleri çevre okuryazarı yapmak için gerekli olan unsurların neler olabileceği konusuna ışık tutması açısından önem arz etmektedir.

PDF

___

ALTINÖZ Nihal (2010). Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Çevre Okuryazarlık Düzeyleri, Sakarya Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sakarya.

BÜYÜKÖZTÜRK Şener vd. (2009). Bilimsel Araştırma Yöntemleri, Pegem Akademi, Ankara.

COYLE Kevin, Environmental Literacy in America. The National Environmental Education & Training Foundation 2005, (http://www.neefusa.org/pdf/ELR2005.pdf sitesinden 26.02.2011 tarihinde indirilmiştir).

ÇEPEL Necmettin (1992). Doğa Çevre Ekoloji ve İnsanlığın Ekolojik Sorunları, Altın Kitaplar, İstanbul.

Çevre Bakanlığı (1998). Çevre Notları, Çevre Eğitimi ve Yayın Dairesi Başkanlığı, Ankara

DAUDİ S. Sabiha (2000). Exploring Environmental Literacy in Low-Literate Communities of Pakistan: A Descriptive Study to Recommend Strategies for Planning Environmental Education Programs, University of Ohio State, Unpublished Doctoral Dissertation, U.S.

ERDOĞAN Mehmet (2009). Fifth Grade Students’ Environmental Literacy and the Factors Affecting Students’ Environmentally Responsible Behaviors, Unpublished Doctoral Dissertation, The Graduate School of Social Sciences Middle East Technical University.

ERGÜN Mustafa (2009). Eğitim Felsefesi, Pegem Akademi, Ankara.

ERTÜRK Hasan (1994). Çevre Bilimlerine Giriş, Uludağ Üniversitesi Güçlendirme Vakfı Yayınları, Bursa.

GÜLAY Hülya ve ÖZNACAR Mehmet Duran (2010). Okul Öncesi Dönem Çocukları İçin Çevre Eğitimi Etkinlikleri, Pegem Akademi, Ankara.

KAHRAMAN Nüzhet ve TÜRKAY Oğuz (2006). Turizm ve Çevre, Detay Yayıncılık, Ankara.

KALAYCI Şeref (2008). Spss Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri, Asil Yayınevi, Ankara.

KARASAR Niyazi (1999). Bilimsel Araştırma Yöntemi, Nobel Yayınları, Ankara.

KARATEKİN Kadir. (2011). Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Çevre Okuryazarlık Düzeylerinin Belirlenmesi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara.

KIŞOĞLU Mustafa (2009). Öğrenci Merkezli Öğretimin Öğretmen Adaylarının Çevre Okuryazarlığı Düzeyine Etkisinin Araştırılması, Atatürk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Erzurum.

KİBERT, Nicole Courtney, (2000). An Analysis of the Correlations Between the Attitude, Behavior, and Knowledge Components of Environmental Literacy in Undergraduate University Students, The Graduate School of the Unıversıty Of Florıda, Unpublished Master Dissertation, USA.

MCBETH William, HUNGERFORD Harold R., MARCİNKOWSKİ Thomas, VOLK Trudi and

MEYERS Ron (2008). National Environmental Literacy Asesment Project: Year 1, National Baseline Study of Middle Grade Students; Final Research Report, Florida Institute of Technology, Melbourne, Unpublished Project Report. USA.

MURPHY Tony P (2002). The Minnesota Report Card on Environmental Literacy. Hamline University, Center for Global Environmental Education. (ERIC Reproduction Service No. ED 474505),

MURPHY Tony P (2004). The Second Minnesota Report Card on Environmental Literacy: a Survey of Adult Environmental Knowledge, Attitudes and Behavior. Hamline University, Center for Global Environmental Education. (http://www.seek.state.mn.us/publications/reportcard2004.pdf sitesinden 26.02.2011 tarihinde indirilmiştir).

NAAEE (2000). Excellence in Environmental Education: Guidelines for Learning (K-12). Rock Spring, GA: North American Association for Environmental Education.

OWENS Marcia Allen, (2000). The Environmental Literacy of Urban Middle School Teachers. Faculty of the Graduate School of Emory University, Unpublished Doctoral Dissertation, USA.

ÖKTEM Mustafa (2003). Kent Çevre ve Globalleşme, Alfa Yayınları, İstanbul.

ÖZDEMİR Şevket (1997). Temel Ekoloji Bilgisi ve Çevre Sorunları, Hatiboğlu Yayınları, Ankara.

ÖZTÜRK Münir ve diğ. (1998). Çevre Eğitiminde Temel Kavramlar El Kitabı, Zafer Ayvaz (Redaktör), Çevre Eğitimi Merkezi Yayınları, İzmir.

PALMER Joy and NEAL Philip (1996). The Handbook of Environmental Education, Routledge, London.

ROTH Charles E. (1968). Curriculum Owerwiev for Developing Environmentally Literate Citizens. (ERIC Reproduction Service No. ED 032982).

ROTH Charles E. (1992). Environmental Literacy: Its Roots, Evolution and Directions in the 1990 s. (ERIC Reproduction Service No. ED 348 235).

TİMUR Serkan, (2011). Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Çevre Okuryazarlık Düzeylerinin Belirlenmesi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara.

TEKSÖZ Gaye, ŞAHİN Elvan ve ERTEPINAR Hamide (2010). “Çevre Okuryazarlığı, Öğretmen Adayları ve Sürdürülebilir Bir Gelecek”, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 39, ss.307-320.

US EPA (1996). Report Assessing Environmental Education in the United States and Implimentatin of the National Environmental Education Act of 1990. (ERIC Reproduction Service No. ED 403 146).

UŞAK Muhammet (2006). Çevre Nedir? (Ed. Mustafa Aydoğdu ve Kudret Gezer), Çevre Bilimi, Anı Yayıncılık, Ankara. ss. 1-10.

Wisconsin Center for Environmental Education (1994). High School Environmental Survey, Stevens Point, WI: WCEE.

Wisconsin Center for Environmental Education (1997). Environmental Education İn Wisconsin “Are We Walking The Talk”, (26.02.2011tarihinde http://www.uwsp.edu/cnr/wcee/PDF/WalkTalk/EEinWI.pdf sitesinden indirilmiştir).

YAVETZ Bela, GOLDMAN Daphne and PE'ER Sara (2009). “Environmental Literacy Of Pre- Service Teachers in Israel: A Comparison Between Students At The Onset And End Of Their Studies'”, Environmental Education Research, Cilt 15, Sayı 4, pp.393-415.