SEZAİ KARAKOÇ’UN MEDENİYET TASAVVURUNDA ANNE

Sezai Karakoç, fikirleri ve yazınsal verimleriyle Türk edebiyatının önemli yazarlarındandır. Dinsel kıssaları ile geleneksel imgeleri şiirleriyle yeniden yorumlayarak günümüze taşımıştır. Bir ayağı mazidedir. Bu bağlamda, eskinin çağımızdaki izdüşümüdür. Diğer ayağı da gelecektedir. Şiirini gelenekçi bir esasa oturtmuştur. Karakoç, bu esas üzerine bir medeniyet projesi tasarlar. Bu projenin adı diriliştir. Diriliş medeniyetinin öncelikli unsuru insandır. Anne, bu unsurdan biri olarak yer alır. Anne, imge kaynağı olarak şiire büyük bir damar oluşturur. Bu çalışmada Karakoç’un şiirinde anne imgesine yüklenen misyon, zamansal ve mekansal sınırlamaları aşarak tarihsel anne imgelerinin modern şiir dilinin olanakları kullanarak yeniden yorumlama biçimi irdelenecektir. Böylece şairin tasavvurundaki ideal anne prototipi ortaya çıkacaktır. Birinci bölümde, şairin imgelem dünyasındaki ideal anne modeli incelenmiştir. Annenin toplumun şekillenmesinde önemli bir faktör ve aktör olduğu tezini öncelediği gözlemlenmiştir. Annenin Dirilişi gerçekleştirecek önemli sacayaklarından biridir. Bunun için tıpkı annesi gibi bilge bir kişiliğe sahip olmalıdır. İdeal annenin zaman zaman inişli çıkışlı bir seyir izlediği saptanmıştır. Geleceğe o şekil verecektir. Bu açıdan, çocuğu üzerine titremli ve özenle yetiştirmelidir. Çocuğa yaşamsal değeri olan bilgileri vermelidir. Onu, gündelik yaşamda gerekli dünyevi, ahlaksal ve dinsel bilgilerle donatmalıdır. İkinci bölümde de Karakoç’un geleneğin verili dünyasındaki annelerden yararlanarak geleceğin annelerini çizmeye çalışmıştır. Bu bağlamda, İslam geleneğinin önemli anne portrelerinden yararlandığı bu güne uzanmaya çalıştığı belirlenmiştir. Manevi yönü güçlü, maddi yapısından soyutlanmış anne tiplerini önemsediği görülmüştür. Üçüncü bölümde de Karakoç’un şiir dünyasındaki annenin başat özelliği merhamet irdelenmiştir. Merhametin genel olarak topluma olumlu yönde yansıdığı ancak ölen çocuğunun öcünün alınmasını isteyen annenin kan davasının devamını yol açtığından olumsuzlandığı saptanmıştır. Dördüncü ve son bölümde de anne imgesinin insan dışı varlıklara yansıma şekli irdelenmiştir.

IMAGE OF MOTHER IN THE SEZAI KARAKOC’S IMAGINATION OF CIVILIZATION

Sezai Karakoç, with ideas and literary yields important authors of Turkish literature. He moved today, the traditional images and religious parables, with Poems by reinterpreting. One his foot is in the past. In this context, Karakoç, is the projection of the past of our century. The other foot in the future. He emplaced his poem on the traditional basis. Karakoç design a civilization project based on this principle. This project is called the Diriliş (resurrection). The primary element of civilization’s Diriliş is human beings. Mother takes place as one of the elements. Mother, creates a large vessel to poetry as a source of image. In this study examined the mission image of mother loaded Karakoc’s poem. In addition, the study examined using the possibilities of historical re-interpretation of the language of modern poetry format images of the mother will be examined. Thus, the prototype of ideal mother’s the poet imagination will emerge. In the first chapter, the ideal mother in the world of the poet's imagination model was investigated. The thesis that mother is an important factor and actor in shaping society was observed. Mother is one important trivet to realize the resurrection. To do this, she must have a wise personality, just like his mother. The ideal mother was followed by fluctuating from time to time. To do this, she must have a wise personality, just like his mother. She will shape the future. In this respect, mother also train child care. She should give value of the vital information to the child. Mother must equip the necessary knowledge world, moral and religious. In the second chapter, Karakoç, taking advantage of the tradition’s world, Karakoç tried to draw the future mothers. In this context, he make use of the portraits of the mother of Islamic tradition and that were trying to reach out to this day. We observed the poet caring type spiritual direction and was isolated from his financial structure. In the third chapter, mercy, the dominant feature of the motherin the Karakoç’s poetry world examined. Compassion is reflected in a positive way to society in general. But, mother was detected mothers who want to take revenge her child was detected the negation. The fourth and final chapter, it is discussed the reflection of mother image in non-human beings.

PDF

___

ALBAYRAK, Ahmet. (2008). Sezai Karakoç‟ta İdeal İnsan Modeli, İair ve Düşünür Sezai Karakoç Sempozyumu, Fatih Belediyesi, İstanbul.

ASLAN, Bahtiyar. (2007). “Sezai Karakoç‟un Şiirinde İdeal Kadın Tipi: Hz. Meryem” Yedi İklim, Ocak-İubat-Mart, s. 8.

BEYATLI, Yahya Kemal. (2004). Kendi Gök Kubbemiz, 6.baskı, YKY, İstanbul.

HAŞİM, Ahmet. (2008). Piyale, Haz: M. Fatih Andı-Nuri Sağlam, YKY, İstanbul.

BİLGE, Muhiddin (1993). “Sezai Karakoç İiiri ve Düşüncesi Üzerine Bir Giriş Denemesi”, Yedi İklim, Kasım- Aralık, s. 86.

BERKİ, Kamil Eşfak (2006). Sezai Karakoç‟ta Renkler, Kültür Bakanlığı Sezai Karakoç Özel Sayısı, Ankara.

DİCLEHAN, Şakir. (1980). Sanat ve Düşünce Dünyasında Sezai Karakoç, Piran Yayınları, İstanbul.

DÖNMEZ, Ali Osman. (2006). Ötesini Söylemeyeceğim” Şiirinden Hareketle Sezai Karakoç‟un Şiirinde Kadın, Kahramanmaraş‟ta Sezai Karakoç‟la Kırk Saat Sempozyum Sunumları. Kahramanmaraş Belediyesi Kültür Armağanı, Kahramanmaraş.

ENGİNÜN, İnci (2002). Cumhuriyet Dönemi Türk edebiyatı, Dergah Yayınları, İstanbul.

EROĞLU, Ebubekir. (1981). Sezai Karakoç‟un Şiiri, Bürde Yayınları, İstanbul.

İNAN, Akif (1993). “Sezai Karakoç Üzerine Bir Oturum”, Yedi İklim, Kasım- Aralık, s. 66.

KABAKLI, Ahmet (2006). Türk Edebiyatı IV, Türk Edebiyatı Vakfı Yayınları, İstanbul.

KAPLAN, Mehmet (2006). Türk Edebiyatı Üzerine Araştırmalar I, Dergâh Yayınları, İstanbul.

KAPLAN, Ramazan (2003). Çağdaş Bir Leyla ve Mecnun Hikâyesi: Sezai Karakoç‟un Leyla ile Mecnun‟u, Hece, Diriliş Özel Sayısı, S. 73, ss. 235-255.

KARAKOÇ, Sezai. (1988). Edebiyat Yazıları-I, Diriliş Yay. İstanbul.

KARAKOÇ, Sezai. (2011). Gün Doğmadan, 11. Baskı, Diriliş Yayınları, İstanbul.

KARATAİ, Turan (1998). Doğu‟nun Yedinci Oğlu, Sezai Karakoç, Kaknüs Yayınları, İstanbul.

KARATAİ, Turan. (2008). Baktıkça Büyüyen Bir Şahsiyetin Yazıyla Çıkarılan Fotoğrafı…, İair ve Düşünür Sezai Karakoç Sempozyumu, Fatih Belediyesi, İstanbul.

KİRENCİ, Mustafa. (2008). Diriliş Akımı: Düşüncenin ve İiirin Çağrısı, İair ve Düşünür Sezai Karakoç Sempozyumu, Fatih Belediyesi, İstanbul.

KILLIOĞLU, İsmail. (2007). Sanatçının Erdemi, Yedi İklim, Ocak, İubat, Mart 2007, s.15.

MURAT, Ahmet. (2008). Bir Gelenek Yaratmak, İair ve Düşünür Sezai Karakoç Sempozyumu, Fatih Belediyesi, İstanbul.

POLAT, Âdem (2009). Gelenekteki, Varoluş, Yedi İklim, Kasım 2009, s.45-50.

TARHAN, Abdülhak Hamit. (1997). Abdülhak Hamid Tarhan, Bütün İiirleri 2, Haz: İnci Enginün, Dergâh Yayınları, İstanbul.

ÜNLÜ, Özcan (2002). Doğunun Yedinci Oğlu: Sezai Karakoç, Türk Edebiyatı, Eylül, S. 347, ss, 39-43.

YAYLA TOSUN, Hülya (2009). Cumhuriyet Dönemi İiirinde Anne, Trakya Üniversitesi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Edirne.