Selim İleri'nin romanlarında zaman kurgusu

Selim İleri’nin romanlarının en önemli özelliği, çoğunlukla kronolojik sıralamaya uygun bir zaman kurgusunun olmamasıdır. Metinlerde okuyucu hem an hem geçmiş hem de gelecek zaman dilimleriyle karşı karşıya gelir. Bunlardan özellikle geriye dönüşlerle ana taşınan geçmiş, romanlarda geniş yer tutar. Bu zaman kullanımı, onun geleneksel roman anlayışından ayrıldığını gösteren ve onu modernist romana yaklaştıran önemli bir özelliktir. Bu makalede, Selim İleri’nin romanlarının en önemli biçim özelliği olan zaman kurgusu, romanlarından örneklerle incelenmiştir. Yazarın modernist romana ait bir zaman algısına sahip olduğunun gösterilmesi amaçlanmıştır.

Time fiction in Selim İleri's novels

The most important characteristic of Selim İleri’s novels is that its time fiction not being proper for chronological ordering. In text, reader encounter time zone which concern now, past and future. In these time zones especially with return passages past moving to present exist mostly in his novels. This time using, shows his splitting off traditional novel concept and an important feature closing up modernistic novel. Time fiction which is the most important method feature of Selim İleri’s novel is researched with samples. It is intended to show that the writer has time perception on modernistic novel.

PDF

___

APAYDIN Mustafa (2006). “Adalet Ağaoğlu‟nun Dar Zamanlar Üçlemesinde Zaman Kurgusu Üzerinde Bazı Değerlendirmeler”, ÇÜ Sosyal Bilimler Dergisi, C.15, S.2, s.17-38.

ATASÜ Erendüz (2008). “Bilinçle Beden Arasındaki Uzaklık”, Varlık, S.1208, s.27-31.

AYTAÇ Gürsel (1999). Çağdaş Türk Romanları Üzerine İncelemeler, 2. Basım, Ankara: Gündoğan Yayınları.

BACHELARD Gaston (1997). “Anın Sezgisi‟nden Seçmeler”, (çev. Alp Tümertekin), Cogito, S.11, s.59-63.

BEKİROĞLU Nazan (1991). “Duyarlığın Zaman Romanı Mavi Kanatlarınla Yalnız Benim Olsaydın”, Dergâh, S.22, s.7-8.

BOURNEUR R. ve QUELLET R. (1989). Roman Dünyası ve İncelemesi, (çev. Hüseyin Gümüş), Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.

HEIDEGGER ARİSTOTALES ve AUGUSTİNUS (2007), Zaman Kavramı, 2. Baskı, (çev. Saffet Babür), İstanbul: İmge Kitabevi.

GÜMÜŞ Semih (1991). Roman Kitabı, İstanbul: Adam Yayınları.

GÜMÜŞ Semih (2006). “Geçmiş, Zamanın Yarasıdır…”, Yazının Sarkacı Roman, İstanbul: Doğan Kitap.

İLERİ Selim (1973). Destan Gönüller, İstanbul: Hürriyet Yayınları.

İLERİ Selim (1979). Ölüm İlişkileri, İstanbul: Oğlak Yayınları.

İLERİ Selim (1983). Ölünceye Kadar Seninim, İstanbul: Altın Kitaplar.

İLERİ Selim (1984). Yalancı Şafak, İstanbul: Altın Kitaplar.

İLERİ Selim (1991). Mavi Kanatlarınla Yalnız Benim Olsaydın, İstanbul: Can Yayınları.

İLERİ Selim (1995). Gramofon Hâlâ Çalıyor, İstanbul: Oğlak Yayınları.

İLERİ Selim (1997). Cemil Şevket Bey/Aynalı Dolaba İki El Revolver, İstanbul: Oğlak.

İLERİ Selim (1998). Bir Akşam Alacası, 3. Basım, İstanbul: Oğlak Yayınları.

İLERİ Selim (1999). Ada, Her Yalnızlık Gibi, İstanbul: Oğlak Yayınları.

İLERİ Selim (2000). Solmaz Hanım Kimsesiz Okurlar İçin, İstanbul: Oğlak Yayınları.

İLERİ Selim (2002a). Kırık Deniz Kabukları, 3. Basım, İstanbul: Doğan Kitap.

İLERİ, Selim (2002b). Yaşarken ve Ölürken, 5. Basım, İstanbul: Doğan Kitap.

İLERİ Selim (2003). Hayal ve Istırap, 2. Basım, İstanbul: Doğan Kitap.

İLERİ Selim (2005a). Kafes, 3. Basım, İstanbul: Doğan Kitap.

İLERİ Selim (2005b). Saz Caz Düğün Varyete, 3. Basım, İstanbul: Doğan Kitap.

İLERİ Selim (2006). Cehennem Kraliçesi, 5. Basım, İstanbul: Doğan Kitap.

İLERİ Selim (2007). Hepsi Alev, İstanbul: Doğan Kitap.

OKTAY Ahmet (2004). Şeytan, Melek, Soytarı (Selim İleri‟nin Romancılığı ve Romanları), 2. Basım, İstanbul: Doğan Kitap.

ÖĞÜT Hande (2007). “Yazar ile Kahramanı: Selim İleri ve İrene”, Mesele, S.2, s.33-36.

PARLA Jale (2000). Donkişot’tan Bugüne Roman, İstanbul: İletişim Yayınları.

TEKİN Mehmet (2004). Roman Sanatı (Romanın Unsurları 1), İstanbul: Ötüken Yayınları.

YAVUZ Hilmi (2008). Edebiyat ve Sanat Üzerine Yazılar, 2. Basım, İstanbul: YKY