Kimliksel değerlerin çatıştığı mekân: ‘Sinekli Bakkal’ romanında yapı ve izlek

Halide Edip Adıvar’ın olgunluk dönemi eserlerinden olan ‘Sinekli Bakkal’ romanı, bir devrin metinleşen yüzü olarak Türk toplumunun değişim ve dönüşümlerini, bir fark edişler bütünü olarak çağın akışı içinde yeniden ele alır. Yazar, ‘Sinekli Bakkal’ romanıyla bireysel konuların sınırlarını aşarak toplumsal sorunlara yönelir. Toplumun içinde bulunduğu durumu, bir ayna gibi metne taşıyan Adıvar, zamanın çatışmalarla dolu akışını, yaşamın gerçekliğine dönüştürerek merkezi bir mekân içinde simgelerin diliyle ortaya koyar. Bu yönüyle kimliksel değerlerin çatıştığı ‘Sinekli Bakkal’ romanı, simgelerle örülmüş, kendilik evrenin, kişi, mekân ve zaman boyutunda bir yansımasıdır.

The place where the identity values conflict: The structure and theme in ‘Sinekli Bakkal’

In ‘Sinekli Bakkal’, as the textual face of the day and which is among the works written during the maturity period of Halide Edip Adıvar, the changes and transformation of Turkish society as a whole of awareness in the flow of the era are re-evaluated. With the novel, the author heads for the social problems going beyond the boundaries of individual subjects. Adıvar, who conveys the situation of the society to the text like a mirror, presents the complex flow of the time full of conflicts converting them into the reality of life through the language of symbols within a central scene. With this respect, ‘Sinekli Bakkal’ in which the identity values conflict, is a reflection of the universe woven by symbols in the dimension of the individual, space and time.

___

  • ADIVAR Halide Edip, Sinekli Bakkal, Özgür Yay., İstanbul 2000.
  • AĞAOĞLU Samet, ―Sinekli Bakkal‖, Yücel, C.15, S. 85-87, (1942), s.5-9.
  • AKTAŞ Şerif, Roman Sanatı ve Roman İncelemesine Giriş, Akçağ Yay., Ankara 2000.
  • BACHELARD Gaston, Mekânın Poetikası, Çev.: Aykut Derman, Kesit Yay., İstanbul 1996.
  • BOURNEUR Roland-QUELLET, Real, Roman Dünyası ve İncelemesi, Çev.: Hüseyin Gümüş, K.B.Y., Ankara 1989.
  • ENGİNÜN İnci, Halide Edip Adıvar, Kültür Bakanlığı Yay., Ankara 1989.
  • ENGİNÜN İnci, Halide Edip Adıvar’ın Eserlerinde Doğu Batı Meselesi, M.E.B., Yay., Anakara 1995.
  • GÖKERİ A.İ., “Arketipe Dayanan Yeni Bir İnceleme Yönteminin Tanıtılarak İngiliz ve Türk Edebiyatında Romans ve Epik Niteliğinde Yapıtlara Uygulanması‖, A.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Ankara 1979.
  • GÜNDÜZ Osman vd., ―Cumhuriyet Dönemi Türk Romanı‖, Yeni Türk Edebiyatı El Kitabı, (Editör. Ramazan Korkmaz), Grafiker Yay., Ankara 2007, s, 379-518.
  • GÜNTÜRKÜN Nazan, Halide Edip ile Adım Adım, M.E.B., Yay., İstanbul 2005.
  • JUNG Carl Gustav, Keşfedilmemiş Benlik, Cev.: Canan Ener Sılay, İlhan Yay., İstanbul 1999.
  • KORKMAZ Ramazan, Sabahattin Ali İnsan ve Eser, Y.K.Y., İstanbul 1997.
  • KORKMAZ Ramazan,―Romanda Dramatik Aksiyonu Sağlayan Değerlerin Görüntü Seviyeleri Üzerine Bazı Öneriler‖, Scholarly Depth and Acuracy- Lars Johanson Armağanı, Grafiker Yay., Ankara 2002, s.271-282.
  • KORKMAZ Ramazan, ―Romanda Mekânın Poetiği‖, Edebiyat ve Dil Yazıları Mustafa İsen’e Armağan, (Haz. Aynur Kulhanlıoğlu, Süer Eker), Grafiker Yay., Anakara 2007, s.399-415.
  • MORAN Berna, Türk Romanına Eleştirel Bir Bakış 1, İletişim Yay., İstanbul 2005.
  • MUTLUAY Rauf, ―Türk Romanında Tipler: Rabia‖, Türk Dili, C.XIII, S.151, (1964), s.400-407.
  • NACİ Feti, Yüz Yılın 100 Türk Romanı, Türkiye İş Bankası Kültür Yay., İstanbul 2008.
  • ÖGEL Bahaeddin, Türk Mitolojisi I, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara 1998.
  • ÖZÇELEBİ Hüseyin, ―Sinekli Bakkal ve Tatarcık‖, Cumhuriyet Döneminde Edebî Eleştiri 1939-1950, T.C. Kültür Bakanlığı Yay., Ankara 1998.
  • PARLATIR İsmail, ―Türk Romanında Tipler: Rabia (Sinekli Bakkal)‖, Türk Dili, C.II, S.500, (1993), s.299-307.
  • STEVENS Anthony, Jung (Çev. Ayda Çayır), Kaknüs Yayınları, İstanbul 1999.
  • STEVİCK Philip, Romanın Teorisi, Çev.: Prof. Dr. Sevim Kantarcıoğlu, Akçağ Yay., Ankara 2004