ORTAÖĞRETİM ÖĞRENCİLERİNİN DERS İÇİ DİNLEME SORUNLARI (MALATYA İLİ ÖRNEĞİ)
Dinleme ilk kullanılan ve günlük hayatta en çok yararlanılan dil becerisidir. Dinleme, öğrenmenin en önemli ve en çok kullanılan vasıtası olduğundan etkili ve verimli dinlemenin alışkanlık haline getirilmesi önemlidir. Bu araştırmanın amacı, ortaöğretim öğrencilerinin ders içi dinleme sorunlarının belirlenmesidir. Tarama modeline göre desenlenmiş betimsel bir çalışma olan bu araştırma, 2014-2015 eğitim-öğretim yılında Malatya ilinde random yöntemiyle seçilen bir ortaöğretim kurumundaki 343 öğrenci üzerinde yürütülmüştür. Araştırma verileri, ''Kişisel Bilgi Formu'' ve araştırmacılar tarafından geliştirilen ''Ders İçi Dinleme Sorunları Anketi'' ile elde edilmiştir. Toplanan veriler SPSS 17.0 veri analiz programı kullanılarak çözümlenmiştir. Verilerin frekans analizleri öğrenci, öğretmen ve çevre kaynaklı unsurlara göre değerlendirilerek tespit edilmiş, bulgular tablo halinde gösterilmiştir. Araştırma sonucunda ortaöğretim öğrencilerinin ders içi dinleme sorunlarının öğrenci, öğretmen ve çevre kaynaklı birçok unsurdan etkilendiği tespit edilmiştir. Öğrencilerin genel olarak kolay buldukları ve rahat geçeceklerini düşündükleri dersleri dinleme ihtiyacı hissetmedikleri, ilgi duymadıkları dersleri dinlemede sorun yaşadıkları, kendileri için faydalı olup sevmedikleri dersleri ise dinlemede sorun yaşamadıkları tespit edilmiştir. Anlatılan konunun öğrencilerin ilgi alanına girmesinin ve öğretmenin öğrenci tarafından sevilmesinin kız öğrencilerin dinleme tutumları üzerinde daha etkili olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Bunun yanında, erkek öğrencilerin ise öğretmenlerinin akıcı ve ilgi çekici bir anlatıma sahip olmalarını, kullandıkları anlatım yöntemlerinin değişip değişmediğini ve öğretmenlerin derse hâkim olmalarını kız öğrencilerden daha fazla önemsedikleri tespit edilmiştir
IN-CLASS LISTENING PROBLEMS OF SECONDARY SCHOOL STUDENTS (MALATYA PROVINCE CASE)
Listening is the first used and the most benefited language skill in daily life. Listening is not only a skill that occurs during a course, but also a feature encountered in every corner of life skills. In parallel to the development of listening skills, preventing and solving many problems encountered in our life becomes possible and also our standard of living raises. Because of the fact that listening is the most important and most widely used learning tool, it is important to get into the habit of efficent and effective listening habits. Since listening is not an innate skill area, like any skill, it can be systematically improved in the framework of a specific program in courses about language and expression (Şahin, 2011: 179; Doğan, 2013b: 166). The purpose of this research is to determine listening problems of secondary school students in the class. For this purpose, it was sought an answer to the following questions: 1) What are the main in-class listening problems of secondary school students? 2) What is the status of gender about these problems?
___
- ATICI, M., & ÇEKİCİ, F. (2009). Ortaöğretimdeki öğretmen ve öğrencilerin istenmeyen davranışlarla baş etme konusundaki görüşlerinin karşılaştırılması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 60(60), 495-522.
- BAYRAKTAR, Ş., & ÇINAR, D. (2010). Öğretmen adaylarının gözü ile fen ve teknoloji öğretmenlerinin etkili öğretmen davranışlarını gerçekleştirme düzeyleri. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(3), 131-152.
- BOZ, Y., & BOZ, N. (2008). Kimya ve matematik öğretmen adaylarının öğretmen olma nedenleri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 16(1), 137-144.
- DEMİREL, Ö. (2011). Öğretim ilke ve yöntemleri öğretme sanatı. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
- DİKİCİ, A., YAVUZER, Y. & GÜNDOĞDU, R. (2006). Eğitim fakültesi mezunlarının eğitim bilimleri derslerine ilişkin görüşleri (Niğde üniversitesi örneği). Milli Eğitim, 172, 250-262.
- DOĞAN, Y. (2008). İlköğretim yedinci sınıf öğrencilerinin dinleme becerisini geliştirmede etkinlik temelli çalışmaların etkililiği. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(2), 261-286.
- DOĞAN, Y. (2013a). Dinleme eğitimi. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
- DOĞAN, Y. (2013b). Dinleme eğitimi: Kuram, uygulama, ölçme ve değerlendirme. A. Güzel ve H. Karatay, (Ed.), Türkçe öğretimi el kitabı içinde (151-180). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
- EMİROĞLU, S. (2013). Türkçe öğretmeni adaylarının dinleme sorunlarına ilişkin görüşleri. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (Türkçenin Eğitimi Öğretimi Özel Sayısı), 6(11), 270-307.
- EMİROĞLU, S. & PINAR, F. N. (2013). Dinleme becerisinin diğer beceri alanları ile ilişkisi. Turkish Studies-International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 8(4), 769-782.
- GÖÇER, A. (2007). Bir öğrenme alanı olarak anlama eğitimi ve Türkçe öğretimindeki yeri. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 23, 17-39.
- GÜCÜYETER, B. (2009). Türk dili ve edebiyatı derslerinde dinleme eğitimi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13(2), 161-170.
- GÜLERYÜZ, H. (2006). Yaratıcı çocuk edebiyatı. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
- KAPLAN, H. (2004). İlköğretim 6. sınıf öğrencilerinin dinleme becerileri üzerine bir araştırma. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
- KARAÇALI, A. (2006). Sınıf yönetimini etkileyen fiziksel değişkenlerin değerlendirilmesi. Gazi Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(1), 145-155.
- KARADÜZ, A. (2010a). Dil becerileri ve eleştirel düşünme. Turkish Studies-International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 5(3), 1566-1593.
- KARADÜZ, A. (2010b). Türkçe ve sınıf öğretmeni adaylarının dinleme stratejilerinin değerlendirilmesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 29(2), 39-55.
- KARASAR, N. (2009). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
- KARATAY, H., DOLUNAY, S. K. & SAVAŞ, Ö. (2014). Türkçe öğretmenlerinin etkin dinleme ve dönüt durumları. Ana Dil Eğitimi Dergisi, 2(4), 85-106.
- KOCAADAM, D. (2011). Not alarak dinleme eğitiminin ilköğretim 7. sınıf öğrencilerinin dinleme becerisi üzerindeki etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
- KURUDAYIOĞLU, M. & KANA, F. (2013). Türkçe öğretmeni adaylarının dinleme becerisi ve dinleme eğitimi özyeterlik algıları. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(2), 245- 258.
- MADEN, S., & DURUKAN, E. (2011). Türkçe öğretmeni adaylarının dinleme stillerinin çeşitli değişkenler açısından değerlendirilmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (4), 101-112.
- MEB. (2005). Dil ve anlatım dersi 9, 10,11, 12. sınıflar öğretim programı. Ankara.
- MELANLIOĞLU, D. (2012). Dinleme becerisine yönelik ölçme değerlendirme çalışmalarında üstbiliş stratejilerinin kullanımı. Turkish Studies, 7(1), 1583-1595.
- METİN, M. (Ed.) (2014). Kuramdan uygulamaya eğitimde bilimsel araştırma yöntemleri, Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
- OKUR, A., & BEYCE, E. (2013). Dinleme becerisinin kültürümüzdeki yeri ve dinleme eğitiminin önemi: Kutadgu Bilig örneği üzerinden. Turkish Studies-International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 8(4), 1099-1110.
- ÖZBAY, M. (2013a). Anlama teknikleri II: Dinleme eğitimi. Ankara: Öncü Kitap.
- ÖZBAY, M. (2013b). Türkçe öğretimi üzerine araştırma ve incelemeler. Ankara: Öncü Kitap.
- ÖZBAY, M., & MELANLIOĞLU, D. (2012). Türkçe öğretim programlarının dinleme becerisi bakımından değerlendirilmesi. Turkish Studies-International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 7(1), 87-97.
- SEVER, S. (2011). Türkçe öğretimi ve tam öğrenme. Ankara: Anı Yayıncılık.
- SEYFULLAHOĞULLARI, A. (2010). İlköğretim Okullarında Büyük Sınıfların Yönetiminde Karşılaşılan Sınıf İçi Sorunlara Öğretmen Yaklaşımı Üzerine Bir Araştırma. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(14), 21-40.
- ŞAHİN, A. (2011). İlköğretim 6. sınıf öğrencilerinin dinleme becerisi farkındalıklarının sosyoekonomik düzeye göre incelenmesi. Çankırı Karatekin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(1), 178-188.
- TATAROĞLU, B., ÖZGEN, K., & ALKAN, H. (2011, April). Matematik öğretmen adaylarının öğretmenliği tercih nedenleri ve beklentileri. . [The reasons and expectations for choosing mathematic teaching as a career of pre-service teachers]. In Second International Conference on New Trends in Education and Their Implications. Antalya, Turkey. TDK (2009). Türkçe sözlük. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
- TÜRKEL, A. (2014). Dinleme eğitimine ilişkin teknikler ve değerlendirmeleri. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, (34), 128-141.
- TÜZEL, S. (2013). Sınıf içi gürültünün öğrencilerin dinleme sürecindeki bilişsel performansına etkisi. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 9(4), 363-378.
- TÜZEL, S. (2014). Dinleme eğitimi. M. Yılmaz, (Ed.), Yeni gelişmeler ışığında Türkçe öğretimi içinde (17-40). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık. ULUDAĞ, Z., & ODACI, H. (2002). Eğitim-öğretim faaliyetlerinde fiziksel mekân. Milli Eğitim Dergisi, 29, 153-154.
- UNGAN, S. (2009). Dinleme eğitimi. A. Kırkkılıç ve H. Akyol, (Ed.), İlköğretimde Türkçe öğretimi içinde (135-161). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
- YANGIN, B. (2002). Kuramdan uygulamaya Türkçe öğretimi. Ankara: Dersal Yayıncılık.
- YAPICI, M., & DEMİRDELEN, C. (2007). İlköğretim 4. sınıf sosyal bilgiler öğretim programına ilişkin öğretmen görüşleri. İlköğretim Online, 6(2), 204-212.