“Ol- ” fiili ile yapılan birleşik çekimler ve Türkiye Türkçesi ağızlarındaki kullanımı üzerine

Türkiye Türkçesindeki fiil zaman ve kip çekimlerinin yeniden incelenmesi ve ayrıntılı sınıflandırmaların bulunduğu tabloların geliştirilmesi, hem Türkçenin ana dili olarak öğretiminde çıkan zorlukların aşılması için hem de içine düşülen yanlışlıkların ortadan kaldırılması için son derece önemlidir. Türkiye Türkçesinde fiil ve kip çekimlerinde kullanılan birleşik yapılar G. Gülsevin’in “Türkiye Türkçesindeki Zaman ve Kip Çekimlerinde Birleşik Yapılar Üzerine” başlıklı bildirisinde ayrıntıları ile değerlendirilmiştir. Bu yazıda, o bildiride öne sürülen tespitlerden biri olan “ol-” fiili ile yapılan birleşik çekimlerin, Türkiye Türkçesi ağızlarındaki kullanımı ve yaygınlığı değerlendirilmeye çalışılmıştır.

On the Compound Inflections made with verb “to be” and their uses in Turkey Turkish accents

It is utmost important to re-examine the inflections of the tenses and modals in Turkish and to develop tables on which these inflections are categorized in detail in order both to overcome the hardships faced during the teaching of Turkish as the mother language and to eliminate the errors in the field. The compound inflections used in Turkey Turkish have been reviewed by G. Gülsevin in his article titled “On the Compound Inflections of Tenses and Modals in Turkey Turkish”. In this article, I have tried to study the uses and the prevalence of the compound inflections made with “to be” verb in the accents of Turkey Turkish, one of the topics G. Gülsevin has covered in his article.

PDF

___

ADALI, O., Türkiye Türkçesinde Biçimbirimler, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara 1979.
AY, Ö. "Türkiye Türkçesi Ağızlarında İstek Kipi Üzerine", I. Uluslararası Türk Dili ve Edebiyatı Sempozyumu (1st International Symposıum Of Turkish Literature And Filology), Isparta 23-26 Ekim 2007.
AY, Ö., "Türkiye Türkçesi Ağızlarında Fiil Çekimlerinde Kullanılan ġahıs Ekleri Üzerine", V. Uluslararası Türk Dili Kurultayı, Ankara 20-26 Eylül 2004.
AY, Ö., "Türkiye Türkçesi Ağızlarında Gereklilik Kipi Üzerine", Ege Üniversitesi Türk Dünyası Araştırmaları Enstitüsü, I. Uluslararası Türk Dünyası Kültür Kurultayı, İzmir-Çeşme 09-15 Nisan 2006.
AY, Ö., Türkiye Türkçesi Ağızlarında Fiil Çekimi, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara 2009.
BANGUOĞLU, T., Türkçenin Grameri, Türk Dil Kurumu Yayınları 4. Baskı, Ankara 1995.
BİLGEGİL, K., Türkçe Dilbilgisi, Dergah Yayınları, 2. Baskı, İstanbul 1982.
DEMİRAY, K., Temel Dilbilgisi, İstanbul 1970.
EDİSKUN, H., Yeni Türk Dilbilgisi, İstanbul 1988.
ERGİN, M., Türk Dilbilgisi, Bayrak Yayınları, 20. Baskı, İstanbul 1993.
GENCAN, T. N., Dilbilgisi, Türk Dil Kurumu Yayınları, 4. Baskı, Ankara 1979.
GÜLENSOY, T., Türkçe El Kitabı, Bizim Gençlik Yayınları, Kayseri 1995.
GÜLSEVİN, G., “Türkiye Türkçesindeki Zaman ve Kip Çekimlerinde Birleşik Yapılar Üzerine”, TDAY Belleten 1997, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara 2000, s. 215-224.
GÜLSEVİN, G., Eski Anadolu Türkçesinde Ekler, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara 1997.
KORKMAZ, Z., Gramer Terimleri Sözlüğü, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara 1992.
KORKMAZ, Z., Türkiye Türkçesi Grameri - ġekil Bilgisi, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara 2003.
TURAN, Z. , Eski Anadolu Türkçesinde ol- Cevherî Fiili, TDAY-Belleten 1996, s. 265-289.