ÖĞRETMEN ADAYLARININ SÖZLÜ ANLATIM ÖZ YETERLİK İNANÇLARININ İNCELENMESİ
Bu araştırmanın amacı, öğretmen adaylarının sözlü anlatım öz yeterlik inançlarını belirlemek ve bunları çeşitli değişkenler açısından incelemektir. Öğretmen adaylarının sözlü anlatım öz yeterlik inançlarının; cinsiyete, öğrenim gördükleri programa ve sınıfa göre anlamlı olarak değişip değişmediği araştırılmıştır. Araştırma tarama modelinde gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın evrenini Dumlupınar Üniversitesi oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemini ise, 2012-2013 öğretim yılında Dumlupınar Üniversitesi Eğitim Fakültesinde Fen Bilgisi, Okul öncesi, Sınıf, Sosyal Bilgiler ve Türkçe öğretmenliği programlarında öğrenim oluşturmaktadır. Bu öğrencilerin 541'i kadın, 261'i erkektir. Veri toplama aracı olarak Oğuz (2013) tarafından geliştirilen "Öğretmen Adaylarına Yönelik Sözlü Anlatım Öz Yeterlik İnancı Ölçeği" kullanılmıştır. Ölçek, 29 maddeden ve dört alt faktörden oluşmaktadır. Cronbach alfa katsayısı 0.93'tür. Verilerin analizinde betimsel istatistikler, t testi ve tek yönlü ANOVA teknikleri kullanılmıştır. Araştırmada elde edilen bulgulara göre öğretmen adaylarının genel olarak, sözlü anlatım öz yeterlik inançlarını «arasıra» düzeyinde yeterli gördükleri belirlenmiştir. Sözlü Anlatım Gücü, Anlatım Akışı, Anlatım Rahatlığı, Anlatım Düzeni boyutlarında ise öğretmen adaylarının kendilerini «çoğu zaman» düzeyinde yeterli buldukları saptanmıştır. Öğretmen adaylarının sözlü anlatım öz yeterlik inançları, öğrenim gördükleri sınıflara göre incelendiğinde, 4. sınıf lehine anlamlı fark bulunmuştur; öğrenim gördükleri programlara ve cinsiyete göre anlamlı farklılık göstermemektedir. Farklı öğretmenlik programlarında öğrenim gören kadın ve erkek öğretmen adaylarının benzer öz yeterlik inançlarına sahip oldukları söylenebilir. Araştırma bulguları diğer araştırmaların bulgularıyla tartışılmış ve öneriler getirilmiştir
INVESTIGATION OF PROSPECTIVE TEACHERS’ SELF EFFICACY BELIEFS OF ORAL EXPRESSION
consisted of Dumlupınar University students studying in the Faculty of Education. The sample of the study consisted of 802 students selected randomly and studied at Department of Science Teaching, Early Childhood Education Teaching, Primary School Teaching, Social Science Teaching and Turkish Teaching in Faculty of Education in Dumlupınar University in 2012-2013 academic year. 541 of the students are women and 261 of the students are men. “Oral Expression Self-Efficacy Belief Scale" developed by Oğuz (2013) was used as a means of data collection. Factor loadings of items were between 0.50- 0.76. Total item scores correlation range between .30 and .69. The scale consists of 29 items and four sub-factors. These factors are Expression Power (11 items), Expression Fluency (8 items), Expression Comfort (6 items), Expression Coherence (4 items). The total variance explained by four factors is 52 %. Cronbach's alpha coefficient was 0.93. In the data
___
- AKKAYA, A. (2012). Öğretmen adaylarının konuşma sorunlarına ilişkin görüşleri. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9 (20), 405-420.
- ARSLAN, A., (2012). Üniversite öğrencilerinin “topluluk karşısında konuşma” ile ilgili çeşitli görüşleri (Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi örneği), Turkish Studies- International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 7(3), 221-231, ISSN:1308-2140, www.turkishstudies.net, DOI: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies. 3360, ANKARA-TURKEY.
- AYKAÇ, M. ve ÇETİNKAYA, G. (2013), Yaratıcı drama etkinliklerinin Türkçe öğretmen adaylarının konuşma becerilerine etkisi, Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 8(9), 671-682, ISSN: 1308-2140, www.turkishstudies.net, DOI: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies. 5503, ANKARA-TURKEY
- BANDURA, A. (1994). Self-efficacy. In V. S. Ramachaudran (Ed.), Encyclopedia Of Human Behavior, 4, 71-81, New York: Academic Press. (Reprinted in H. Friedman [Ed.], Encyclopedia of mental health. San Diego: Academic Press, 1998). Retrieved from http://www.des.emory.edu/mfp/BanEncy.doc
- BAŞARAN, M., ve Erdem, İ. (2009). Öğretmen adaylarının güzel konuşma becerisi ile ilgili görüşleri üzerine bir araştırma. Kastamonu Eğitim Dergisi, 17(3), 743-754.
- CERAN, D. (2012). Türkçe öğretmeni adaylarının konuşma eğitimi dersine yönelik tutumlarının değerlendirilmesi. The Journal of Academic Social Science Studies, 5(8), 337-358.
- COUTINHO, S. (2008). Self-efficacy, metacognition, and performance. North American Journal of Psychology. 10 (1), 165–172.
- ÇETİNKAYA, Z. (2011). Türkçe öğretmen adaylarının iletişim becerilerine ilişkin görüşlerinin belirlenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 19(2), 567-576.
- ÇİNTAŞ-YILDIZ, D. ve YAVUZ, M. (2012). etkili konuşma ölçeği: Bir ölçek geliştirme çalışması. Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 7(2), 319-334, ISSN: 1308-2140, www.turkishstudies.net, DOI: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies. 3279, ANKARA/TURKEY.
- DEMİREL, Ö. ve ŞAHİNEL, M. (2006). Türkçe öğretimi. 7. Baskı. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
- DİLEKMEN, M., BAŞÇI, Z. ve BEKTAŞ, F. (2008). Eğitim fakültesi öğrencilerinin iletişim becerileri. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12 (2), 223-231.
- ER, O., DEMİR, Ö. (2013). Konuşma becerisinin Türkçe öğretmenleri tarafından kullanılabilirliğine ilişkin Türkçe öğretmeni adaylarının görüşlerinin incelenmesi, Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 8(1), 1417-1436, ISSN: 1308-2140, www.turkishstudies.net, DOI: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies. 3696, ANKARA-TURKEY
- ERDEM, A. (2012). Yapılandırmacı karma öğrenme ortamlarının dinleme ve konuşma becerilerine etkisi. Hacattepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, yayımlanmamış doktora tezi.
- GEDİK, M., ORHAN, S. (2014). Öğrencilerin sosyal etkinliklere katılımlarının konuşma becerilerini geliştirmeye etkisi, Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 9(5), 967-978, ISSN: 1308-2140, www. turkishstudies.net, DOI: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies. 6835, ANKARA-TURKEY.
- GÜNEŞ, F. (2013). Türkçe öğretimi ve zihinsel yapılandırma. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım. HAZIR BIKMAZ, F. (2004). Öz Yeterlik İnançları. (Ed.: Kuzgun, Y. & Deryakulu, D.) İçinde: Eğitimde bireysel farklılıklar, 289-314, Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
- KARASAR, N. (1991). Bilimsel araştırma yöntemi. (4. Basım) Ankara: 3A Araştırma Eğitim Danışmanlık Ltd. Şti.
- KATRANCI, M. (2014). Öğretmen adaylarının konuşma becerisine yönelik öz yeterlik algıları. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(2),174 – 195.
- KAVCAR, C., OĞUZKAN, F. ve SEVER, S. (1995). Türkçe öğretimi. Ankara: Engin Yayınevi.
- KORKMAZ, İ. (2012). Sosyal öğrenme kuramı. (Ed.: Yeşilyaprak, B.) İçinde: Eğitim psikolojisi: gelişim öğrenme öğretim, 245-269, Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
- KURUDAYIOĞLU, M. (2003). Konuşma eğitimi ve konuşma becerisini geliştirmeye yönelik etkinlikler, TÜBAR-XIII, 287-309.
- LANE, J., LANE, A. M. & KYPRIANOU, A. (2004). Self-efficacy, self-esteem and their impact on academic performance. Social Behavior and Personality. 32(3), 247–256.
- LINNENBRINK, E. A. & PINTRICH, P. R. (2003). The role of self efficacy beliefs in student engagement and learning in the classroom. Reading & Writing Quarterly. 19, 119–137.
- OĞUZ, A. (2013). Sözlü anlatım öz yeterlik inancı ölçeği’nin geliştirilmesi. 6th International Conference on New Trends, ICONTE, 2014, yayımlanmamış bildiri, 25-27 Haziran 2014, Paris, Fransa.
- OĞUZ, A. (2009a). Öğretmen adaylarının öğretmen özyeterlik inançlarının incelenmesi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 24, 281-290.
- OĞUZ, A. (2009b). Öğretmen adaylarının sözlü ve yazılı anlatım becerilerine ilişkin öz yeterlik algıları. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 8(30), 18-42.
- ORHAN, S., KIRBAŞ, A., TOPAL, Y. (2012). Görsellerle desteklenmiş altı şapka düşünme tekniğinin öğrencilerin konuşma becerilerini geliştirmesine etkisi, Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 7(3), 1893-1909, ISSN: 1308-2140, www. turkishstudies.net, DOI: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies. 3264, ANKARA-TURKEY.
- ÖZBAY, M. (2005). Ana dili eğitiminde konuşma becerisini geliştirme teknikleri, Journal Of Qafkaz University, 177-184.
- PAJARES, F. & JOHNSON, M. J. (1996). Self efficacy belief in writing of high school students: a path analysis. Psychology in the Schools, 33, 163-175.
- PEHLİVAN BAYKARA, K. (2005). Öğretmen adaylarının iletişim becerisi algıları üzerine bir çalışma. İlköğretim Online, 4(2), 17-23.
- SENEMOĞLU, N. (2009). Gelişim öğrenme ve öğretim: Kuramdan uygulamaya. Geliştirilmiş 14. Baskı. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
- SEVİM, O. (2012). Öğretmen adaylarına yönelik konuşma kaygısı ölçeği: Bir geçerlik ve güvenirlik çalışması. Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 7(2), 927-937, ISSN: 1308-2140, www. turkishstudies.net, DOI: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.2981, ANKARATURKEY.
- TEMİZ, N. (2015). Pedagojik formasyon alan öğretmen adaylarının konuşma kaygıları, Turkish Studies- International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 10(3), 985-992, ISSN: 1308-2140, www.turkishstudies.net, DOI: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies. 7767, ANKARA-TURKEY.
- TEMİZYÜREK, F., ERDEM, İ. ve TEMİZKAN, M. (2012). Konuşma eğitimi. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
- YAMAN, H., KARAARSLAN, F. (2012). Konuşma becerisinin geliştirilmesinde beyin fırtınası tekniğinin etkisi: Bir eylem araştırması, Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 7(4), 545-563, ISSN: 1308-2140, www.turkishstudies.net, DOI: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies. 3467, ANKARA-TURKEY.
- YELOK, V. S. ve SALLABAŞ, M. E. (2009). Öğretmen adaylarının sözlü anlatım dersine ve sözü anlatıma yönelik tutumlarının değerlendirilmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(3), 581- 606.
- YILDIZ, C., OKUR, A., ARI, G. ve YILMAZ, Y. (2006). (Ed. Yıldız, C.) Yeni öğretim programına göre kuramdan uygulamaya Türkçe öğretimi. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
- YILMAZ, M., ÜSTÜN, A. ve ODACI, H. (2009). Okul öncesi öğretmen adaylarının iletişim becerileri düzeylerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Giresun Üniversitesi Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, 1(1), 8-19.
- YILMAZ, İ. ve ÇİMEN, Z. (2008). Beden eğitimi öğretmen adaylarının iletişim beceri düzeyleri. Atatürk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 10(3), 3-14.
- ZIMMERMAN, B. J. (2000). Self-efficacy: An essential motive to learn. Contemporary Educational Psychology, 25, 82-91.