Yapılandırmacı öğrenme yaklaşımına göre oluşturulan ilköğretim programında yer verilen sekiz temel beceriden birisi de eleştirel düşünme becerisidir. Eleştirel düşünmenin Türkçe öğretiminde de öğrencilere kazandırılması programın hedeflerinin gerçekleştirilmesi bakımından önem taşımaktadır. Eleştirel düşünmenin, programda yer alan yaratıcı düşünme, iletişim, araştırma-sorgulama, problem çözme, bilgi teknolojilerini kullanma, girişimcilik, Türkçeyi doğru, etkili ve güzel kullanma gibi becerilerle de ilişkisi vardır. Eleştirel düşünme; kuşku temelli sorgulayıcı bir yaklaşımla konulara bakma, yorum yapma ve karar verme becerisidir. Sebep-sonuç ilişkisini bulma, ayrıntılarda benzerlik ve farklılıkları yakalama, çeşitli ölçütleri kullanarak sıralama yapma, verilen bilgilerin kabul edilebilirliğini, geçerliliğini belirleme, analiz etme, değerlendirme, anlamlandırma, çıkarımda bulunma gibi alt becerileri içerir. Türkçe öğretiminde eleştirel düşünme becerilerini kazandırma, dil becerilerinin desteklenip geliştirilmesi bakımından oldukça önemlidir. Dinleme, konuşma, okuma ve yazma gibi temel dil becerilerine ait kazanımların gerçekleştirilebilmesi için öğrencilerin eleştirel düşünme becerilerini geliştirmek gerekir. Eleştirel okuma, eleştirel dinleme, eleştirel konuşma ve eleştirel yazma ile ilgili kazanımların varlığı eleştirel düşünmeye bağlıdır. Öğrencilerin temel dil becerilerinin geliştirilebilmesi için eleştirel düşünme becerilerini öğrenme ortamında yaşatacak yöntem ve tekniklere yer vermek gerekir. Öğrenme ortamında eleştirel düşünme atmosferi oluşturmada öğretmenin rolü, yaklaşımı ve bu beceriye sahip olması da oldukça önemlidir. Dil becerilerinin temel becerilerle ilişkilendirilerek öğretilmesi, yapılandırmacı programda esas alınan öğrenme felsefesinin gereğidir. Düşüncenin temel aracı olan dilin eğitiminde de eleştirel düşünebilen öğrenciler yetiştirme hedefi, eğitimin temel hedeflerinden biri hâline gelmiştir. Dil becerilerinin herhangi birinde hedeflenen kazanımların, eleştirel nitelikte gerçekleşmesi bireylerin düşünce gelişimine simetrik olarak dil gelişimini de etkinleştirir. Eleştirel okuma, eleştirel dinleme ve konuşma, eleştirel ve yaratıcı yazma çalışmaları öğrencilerin yaratıcı düşünme, iletişim kurma, problem çözme, araştırma, karar verme gibi temel becerilerinin gelişmesini destekler. Bireyin ne yapacağına ve neye inanacağına karar vermesi için çözümleyici, değerlendirmeye yönelik bilinçli olarak yargılarda bulunması ve bu yargıları ifade etmesidir. Eleştirel düşünme becerisinin temelinde sağlıklı, disiplinli, sistematik ve sorgulayıcı düşünme vardır ve bireyin eleştirel düşünme becerilerini geliştirebilmesi için yeterli düzeyde düşünce alt yapısına sahip olması gerekir. Bireyin düşünce gelişimi ya da düşünmeyi öğrenmesi kendisi olmasına, kendi düşüncelerini oluşturmasına dayanak oluşturur. Okuma becerisine yönelik kazanımlar, öğrencilerde eleştirel niteliğe dönüştüğünde, onlar, okuduklarından sonuçlar çıkarıp değerlendirme yapabilirler. Eleştirel okuyucular, kullanmalık bir metinde yazarın kendisine aktardığı bilginin gerçek hayattaki karşılığını aramaya, bulmaya çalışır. Okuyucu, okuduğunu anladıktan sonra onu bir değerlendirmeye tabi tutar, yorumlayabilir, eleştirir. Bireylerin anlama becerilerinin eleştirel düzeyde gelişmesi okumayla olduğu kadar dinlemeyle de gerçekleştirilebilir. Eleştirel dinleme, bir bakıma dinlenenlerin doğru olup olmadıklarını kontrol etme, bildirileri etkin bir yolda alma ve yorumlama sürecidir. Algılama, kavrama gibi birtakım zihinsel tepkileri içerir. Anlatma becerileri arasında yer alan konuşma ve yazma becerilerinin eleştirel düzeyde geliştirilmesi de oldukça önemlidir. Eleştirel anlatıcılar sosyal becerilere sahip, grupla çalışabilen ve iş birliği yapan kişilerdir. Eleştirel anlayışın egemen olduğu öğrenme ortamında öğrenciler kendilerini yazılı ya da sözlü olarak ifade ederken olay ve durumlara tarafsız bakma, yorum yapma, fikrî çözüm üretme becerilerini geliştirme becerileri kazanırlar. Eleştirel yazma sürecinde birey yeni düşünceler ortaya koyarken kendi bakış açısını geliştirir, olgunlaştırır. Metin oluşturma becerisinin kazanılmasında çıkılan yolda özgünlük ve içtenlik gibi metne değer kazandıran ögelerin varlığına ihtiyaç duyulduğundan bu anlayış kendiliğinden gelişir. Bu çalışma, genel tarama modelindedir. Araştırmaya kaynak oluşturmak için eleştirel düşünme becerilerine yönelik alan yazını taranacaktır. Daha sonra Türkçe derslerinde öğrenme ortamında bu becerinin kazandırılmasına yönelik yöntem ve tekniklere yer verilerek konunun önemi üzerinde durulacaktır.

Critical thinking is one of the eight basic skills in the primary school curriculum which has been prepared with a constructivist approach. Teaching critical thinking in Turkish language lessons has an importance in reaching curricular aims. Critical thinking has bonds with skills such as creative thinking, communication, research making, problem solving, using ICT, entrepreneurship, and using Turkish appropriately Critical thinking is involved with questioning, interpreting and decision making skills in a skeptical approach. It contains sub-skills such as identifying cause and effect relations, catching similarities and differences, making classifications using certain criteria, determining validity of information, making analysis, evaluation, and inferences To develop and conserve language skills, teaching critical thinking skills is a very important task. Developing students’ critical thinking skills is essential in order to develop language skills such as listening, speaking, and writing. Curricular aims involved with critical reading, critical listening, and critical writing depend on critical thinking. Instructional methods which foster critical thinking skills should be employed in educational settings to develop basic language skills. Teacher’s role, approach and competency in critical thinking are also essential to create a critical thinking atmosphere. Connecting language skills with general skills is a part of learning philosophy in a constructivist approach. The goal of language teaching, the main mean of thinking that preparing students who can critically think become also one of the main goals of learning. When the expected achievement in language skills occurs in critical thinking, language development could be affected with individuals’ thinking development symmetrically. Critical reading, listening, speaking and creative writing could support development of such foundational skills; students’ creative thinking, communication skills, problem solving, and researching and decision making. For the purpose of what to do and what decision to make, individuals have to be problem solver, conscious to assessment and judgments, and explaining these judgments. The foundation of critical thinking is based on healthy, disciplined, systematic and queried thinking and for the development of critical thinking skills individuals should have enough thinking previously. The development of thinking and learning thinking help individuals to become themselves and structuring their own ideas. When the development in students’ reading skills turn to critical thinking for the students, they are more able to understand what they read and come to conclusion easily. Critical readers judge what they read and they may make comments and critics about what they read. They try to find implementation of the ideas that the writer explains in the content. Individuals’ understanding skills can occur both with reading and with listening. Critical listening is, in another way, a process of checking the accuracy of the information, understanding of this information, and discussing it. Speaking and writing skills which are part of explanation skills also helps the development of critical thinking. People who do critical explanations also have social skills, ability to be in groups, and ability to collaborate. In a learning setting where critical approach is used, students are more able to express their ideas in oral and in writings and these students are able to make comment about issues and provide solutions for these issues. During the process of critical writing, individuals come up with new ideas and start to have a broader perspective. The model of this study is literature review. Literature about critical thinking skills has been reviewed. Afterwards methods that should be employed in Turkish language lessons to foster critical thinking skills have been studied.