19867

NAMIK KEMAL'İN SANAT/SANATÇI ALGISINDA ROMANTİZM VE VICTOR HUGO ETKİSİ

Bilindiği gibi, Tanzimat hareketi Türk toplumunun çağdaşlaşma, yenilenme ihtiyacıyla yüzünü Batı'ya çevirdiği bir yapılanma dönemidir. Tanzimat edebiyatı da bu sürecin edebi tarafını oluşturmuştur. Dönemin diğer yazarları gibi bu edebiyatın en büyük simalarından N. Kemal'in üzerinde de romantizmin ve özellikle Hugo'nun etkilerinin büyük boyutlarda olduğu bilinen bir şeydir. Hugo'nun şiirlerini de okumakla beraber tiyatroları ve romanlarına daha büyük ilgi duyan N. Kemal'de bu ilginin sonuçları kendini göstermekte gecikmez. Eserlerinde, büyük bir Hugo hayranlığı sonucu, romantizmin ve şefinin etkileri aslında artık herkesin bildiği "Hernani-Zavallı Çocuk" ve "Cromwell Önsözü-Celaleddin Önsözü" ile sınırlı değildir. Ama bu çalışmada asıl üzerinde durmak istediğimiz şey, N. Kemal'in sanat ve sanatçı algısında romantizm ve Hugo'nun etki veya katkısının mahiyetidir. Klasik okulun akılcılığı, kuralcılığı ve hitapta benimsediği seçkinciliğine karşı bir devrim gerçekleştiren romantik okulla, edebiyatı geniş bir perspektife yaymakla beraber bir tezin savunulması (litterature engagée) biçiminde de algılayan Hugo'nun yazarımız üzerindeki etki ve/ya yönlendirmelerin ne kadar etkin olduğu çalışmamızın cevabını bulmaya çalıştığı temel soru olacaktır. Çalışmada da üzerinde durduğumuz gibi, esasen Hugo tarzı sanat ve edebiyat yapma biçimi Namık Kemal'in edebiyattan beklentilerine büyük ölçüde uyuyordu. Ne de olsa o da Hugo gibi, kemal de yeni bir toplum oluşturmada sanat ve edebiyatın büyük rolüne inanıyordu. Bu bağlamda, "Realizme ve temsilcilerine yönelseydi acaba bu gün karşımızda yine aynı Kemal'i bulur muyduk? Kemal'in gür halkçı sesiyle romantik bireyciliği nasıl bağdaştırmalı?" gibi sorular çalışmada bizi meşgul edecek sorulardır.

INFLUENCE OF ROMANTICISM AND VICTOR HUGO ON NAMIK KEMAL'S PERCEPTION OF ART/ARTIST

As is known, the Tanzimat movement is the restructuring period during which Turkish society turned its face towards the West for the need of modernization and renewal. And the Tanzimat literature has formed the literary side of this process. It is known that the influence of Romanticism and especially Hugo, just like on the other authors, on N. Kemal, one of the greatest literary figures of the period, is of great extent. Besides reading the poems of Hugo, N. Kemal was fond of the plays and novels of his master and this fondness immediately shows itself. In his works, the result of his great admiration for Hugo, the influence of Romanticism and his master is in fact not limited to now commonly known "Hernani-Poor Child" and "Cromwell ForewordJalaluddin Foreword". But in this study, what we actually want to concentrate on is the nature of the influence or the contribution of Romanticism and Hugo on N. Kemal's perception of the art and artist. Hugo, through the romantic school which was a revolution against rationality, prescriptivism and elitism in the discourse adopted by classical school, perceived the literature both as expansion of the literature to a broad perspective, and as the defence of a thesis (litterature engagee), and on this basis how effective was Hugo's influence and/or direction on our author will be the main question to which our study will try to find an answer. As is well emphasized in this research, there was a large agreement between the expectations of Kemal of literature and art and between Hugo's style of literature. After all, like Hugo, Kemal was also persuaded to the great role of literature in the creation of a new society. In this context, "Had he turned to Realism and its representatives, would we today find the same Kemal? How should we reconcile the popular full-toned sound of Kemal with his romantic individualism?" are the questions that will engage us in the present study.

PDF

___

BOLAYIR, A. Ekrem (1992), Namık Kemal, ?st., M.E.B. Yay.

BELLESORT, A. (1959), Victor Hugo, Çev: Sabiha Rifat, ?st.,Maarif Basımevi.

ENG?NÜN, ?. (1979), Tanzimat Döneminde Shakespeare, ?st., ?st.Üniv.Ed. Fak. Basımevi.

EYÜBOĞLU, S. (1997), Sanat Üzerine Denemeler ve Eleştiriler, ?st., Haz: Azra Erhat, Cem Yay.

GÖÇGÜN, Ö. (1999), Namık Kemal'in Şairliği ve Bütün Şiirleri, Ankara, AKM Yay.

HUGO, V. (1968), Cromwell, Préface de Cromwell, Paris, Garnier-Flammarion.

HUGO, V. (1961), La Légende des Siècles, Oeuvres Poétiques Complètes, Réunies et présentées par Francis Bouvet, Paris, J.J. Pauvert Editeur.

HUGO, V. (1965), Les Contemplations, Paris, Ed. Gallimard et Librairie Générale Française.

HUGO, V., (1981), "Les Voix Intérieures Önsözü", Çev: Osman Senemoğlu, Türk Dili Yazın Akımları Özel Sayısı Ankara, TDK.

?NAL, T. (1985), "V. Hugo: Egemen ?deoloji ve Tiyatro", Ölümünün 100. Yılında Türkiye'de Victor Hugo, Ankara, Türk Fransız Kültür Yay.

KARAAL?OĞLU, S. Kemal(1984), Namık Kemal Hayatı ve Şiirleri, ?st., ?nkilâp ve Aka Kitapevi.

KARAAL?OĞLU, S. Kemal (1982), Türk Edebiyatı Tarihi, ?st., C.II.,?nkilap ve Aka Kitapevi.

KERMAN, Z. (1978), 1862-1910 Yılları Arasında Hugo, Victor.'dan Türkçe'ye Yapılan Tercümeler Üzerinde Bir Araştırma, ?st., Doktora Tezi, ?.Ü. Ed. Fak. Yay.

KOCATÜRK, V. Mahir (1969), Namık Kemal'in Hayatı, Ankara, Edebiyat Yay.

Namık Kemal, (1942), "Aile" (makalesi), Namık Kemal Antolojisi, Derleyen: A.Hamdi Tanpınar, ?st., Muallim Ahmet Halit Kitapevi.

Namık Kemal (1975), Celaleddin Harzemşah, Mukaddime-i Celâl Önsözü, ?st.,Dergâh Yay.

SOMAR, Ziya, (1939), "Namık Kemal ve Victor Hugo", Kalem, S.12,1 Mayıs . TAN?LL?, S. (2002), Çağdaşımız Victor Hugo- Bir Dahinin Portresi, ?st., Adam Yay.

TUNCER, Hüseyin, Tanzimat Edebiyatı, Akademi Kitapevi, ?zmir, 1996.

TANPINAR, A. Hamdi (1997), 19. Asır Türk Edebiyatı Tarihi, ?st., Çağlayan Kitapevi.

YETK?N, S. Kemal (1941), Edebi Meslekler Tarihi, Ankara, ?deal Mtb., DTCF Yay.