ÖĞRETMEN ADAYLARININ ÇEVREYE YÖNELİK OLUMSUZ DAVRANIŞLARININ İNCELENMESİ

Tüm dünyayı etkileyen çevre sorunları incelendiğinde bu sorunların en önemli sebeplerinin insan kaynaklı davranışlar olduğu görülmektedir. İnsanların çevreye yönelik olumsuz davranışlarının sebepleri ve bu davranışları etkileyen faktörler bilindiğinde insanları bu davranışlara yönelten faktörler ortadan kaldırılabilir. Bu noktadan hareketle bu çalışmanın amacı öğretmen adaylarının çevreye yönelik olumsuz davranışlarını etkileyen faktörleri ve bu davranışların sebeplerini tasarlanmıştır. Çalışma grubu Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi'nde öğrenim gören 239 öğretmen adayından oluşmaktır. Çalışmada veri toplama araçları olarak araştırmacılar tarafından geliştirilen Çevreye Yönelik Olumsuz Davranış Ölçeği (ÇYODÖ) kullanılmıştır. Geçerlilik ve güvenirlik analizi yapılan ölçeğin KMO değeri ,789; Cronbach alpha katsasyısı ,70 olarak belirlenmiştir. Nicel verilerin analizi SPSS 18 paket programı ile t Testi ve ANOVA kullanılarak analiz edilmiş, nitel verilerin analizi ise NVİVO 9 programı ile gerçekleştirilmiştir. Araştırma sonunda öğretmen adaylarının çevreye yönelik olumsuz davranışlarının düşük ile orta düzey arasında olduğu; cinsiyet, sınıf düzeyi, anabilim dalı, gelir durumu değişkenlerinin çevreye yönelik olumsuz davranışları önemli düzeyde etkilemediği; çevre ile ilgili kulüp/dernek üyesi olma, çevreye yönelik endişe değişkenlerinin öğretmen adaylarının çevreye yönelik olumsuz davranışlarının belirlenmesinde önemli etkisinin olduğu belirlenmiştir. Öğretmen adayları çevreye yönelik olumsuz davranışları ile ilgili olarak "dikkat etmemek", "alışkanlık olmaması", "acele etme" ve "geri vurgulamışlardır. Çalışma sonunda ulaşılan sonuçlarla ilgili öneriler sunulmuştur

AN INVESTIGATION INTO PRESERVICE TEACHERS' NEGATIVE BEHAVIORS TOWARDS THE ENVIRONMENT

An analysis of the environmental problems affecting the whole world reveals that the greatest cause of these problems is human behavior. If the reasons underlying people's negative behaviors towards the environment and the factors influencing these behaviors are documented, the factors leading people to do such acts can be prevented. The aim of the present study is investigate the factors influencing preservice teachers' negative behaviors towards the environment and the reasons underlying such behaviors. The research model employed the survey model. The sample comprised 239 preservice teachers studying at Çanakkale Onsekiz Mart University. The data collection instrument was Negative Environmental Behaviors Scale (NEBS) developed by the researchers. In the reliability and validity analysis, the KMO value was found to be .789 while the Cronbach's alpha coefficient was found to be .70. The quantitative data were analyzed by t-test and ANOVA on SPSS 18 software while the qualitative data were analyzed by means of NVIVO 9 software. The results revealed that preservice teachers' negative behaviors toward the environment were at low-intermediate levels; the variables of sex, class level, department, income level did not influence the negative behaviors towards the environment at a significant level; membership in environmental clubs, and environmental worries had significant effects on determining preservice teachers' environmentally negative behaviors. Preservice teachers emphasized the reasons "negligence", "lack of habit formation", "hurrying" and "nonavailability of recycling bins" for explaining environmentally negative behaviors. At the end of the study, some suggestions related to the results are presented

PDF

___

BJERKE, T., THRANE, C. and KLEĠVEN, J. (2006) . Outdoor recreation interests and environmental attitudes in Norway. Managing Leisure, (11), 116-128.
DUNANN WĠNTER, D. and KOGER, S.M. (2004). The psychology of environmental problems. Lawrence Erlbaum:, Mahwah, NJ.
EASTON, J., LUJENBERG, M.K. ve CHENG, J. (2009). Discourses of proenvironmental behavior: experiences of graduate students in conservation-related disciplines. Applied Environmental Education & Communication, 8, (2), 126-134 Öğretmen Adaylarının Çevreye Yönelik Olumsuz Davranışlarının İncelenmesi 345 Turkish Studies International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 8/12 Fall 2013
GAMBRO, J.S. and SWĠTSKY, H.N. (1996). A National survey of high school students’ environmental knowledge. Journal of Environmental Education, 27, (3), 28-33.
GARDNER, G.T. and STERN, P.C. (2002) Environmental problems and human behavior (2nd ed.)Pearson Custom Publishing, Boston, MA
GOLDMAN, D., YAVETZ, B., and PE'ER, S. (2006). Environmental literacy in teacher training in Israel: Environmental behavior of new students. The Journal of Environmental Education, 38 (1), 3-22.
GÜRBÜZ, H. ve ÇAKMAK, M. (2012). Biyoloji bölümü öğrencilerinin çevreye yönelik tutumlarının incelenmesi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 19, 162-173. HEFT, H. and CHAWLA, L. (2006). Children as agents in sustainable development. In M. Blades
&C. Spencer (Eds.), Children and their environments. Cambridge: Cambridge University Press.
HĠNES, J. E., HUNGERFORD, H. R., TOMERA, A. N., (1986/87). Analysis and synthesis of research in responsible environmental behavior: a meta‐analysis. Journal of Environmental Education, 18, 1–8.
HOUNSHELL, P., and LĠGGETT, L. (1973). Assessing the effectiveness of environmental education. The Journal of Environmental Education, 5, (2), 28−30. KARASAR, N. (1999). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım Ltd. ġti.
KOÇ, H. ve KARATEKĠN, K. (2013). Coğrafya öğretmen adaylarının çevre okuryazarlık düzeylerinin çeĢitli değiĢkenler açısından incelenmesi. Marmara Coğrafya Dergisi. 139- 174.
KOLLMUS, A. and AGYEMAN, J. (2002). Mind the gap: why do people act environmentally and what are the barriers to pro-environmental behaviour. Environmental Education Research. 8(3): 239-258.
LOUV, R. (2005). Last child in the woods: saving our children from nature deficit disorder. Algonquin of Chapel Hill, North Carolina.
LOZZĠ, L.A. (1989). What research says to the educator. Journal of Environmental Education. 20, 3-9.
MCSTAY, Jan R., and DUNLAP, R. E. (1982). Male-female differences in concern for environmental quality. International Journal of Women's Studies, 6 (4), 291-301.
MEINHOLD, J. L. and MALKUS, A. J. (2005). Adolescent environmental behaviors: can knowledge, attitudes and self-efficacy make a difference?. Environment and Behavior, 37 (4), 511–532.
OWEĠNĠ, A. ve HOURĠ, A. (2006). Factors affecting environmental knowledge and attitudes among lebanese college students. Applied Environmental Education and Communication, 5, 95-105.
ÖZTÜRK, G. (2009). İnvestigating pre‐servıce teacher’s envıronmental literacy through their epistemological beliefs. YayınlanmamıĢ Yüksek Lisans Tezi. ODTU Eğitin Bilimleri Enstitüsü. Ankara.
SCHULTZ, P.W., OSKAMP, S., & MAĠNĠERĠ, T. (1995). Who recycles and when? A review of personal and situational factors. Journal of Environmental Psychology, 15, 105-121 346 Osman ÇİMEN – Serkan TİMUR Turkish Studies International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 8/12 Fall 2013
UZUN, N. ve SAĞLAM, N. (2006). Ortaöğretim Öğrencileri Ġçin Çevresel Tutum Ölçeği GeliĢtirme ve Geçerliliği. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30, 240-250.
ÜNAL, S., MANÇUHAN, E., ve SAYAR,A. (2001). Environmental awareness, environmental knowledge and is education. Ġstanbul: Marmara Üniversity Publication.
ĠNĠNG, A. and EBREO, K. (2002). Emerging theoretical and methodological perspectives on conservation behavior. R.B. Bechtel, A. Churchman (Eds.), Handbook of environmental psychology, Wiley, New York, 551–558.
WELLS, N. and LEKIES, K. (2006). Nature and the life course. Children, Youth and Environments, 16 (1), 24-34