KIBRIS ORTAÇAĞ SÖYLENCELERİNE YANSIYAN “ÖZGÜN TOPLUMSAL YAPI” ÜZERİNE KISA BİR DEĞİNİM

Bu araştırmanın amacı Kıbrıs ortaçağ anlatıları ile yaratılan toplumsal şekillenmenin yansımalarını kısaca çözümlemektir. Bunu anlayabilmek için bir bütün olarak Kıbrıs'ta toplumsal belleğin ve kahraman karakterlerinin nasıl şekillendiği irdelenmiştir. Bu araştırmanın başlıca sonuçlarından biri Avrupa ile yerli anlatılar arasındaki açık benzeşimin sergilenmesi olmuştur. Frank soylularının Kıbrıs'a yerleştikleri dönemde Fransa'da en parlak günlerini yaşayan ve bekar aşık düşüncesi ile yoğrulan Troboudour şiiri, Ortaçağ boyunca Kıbrıs söylencelerinin üzerine belirgin bir etkide bulunmuş ve Troboudour şiirine özgün değerlerin bir kısmı söylencelere geçmiştir. Feodal toplumun yaşadığı evim sürecine paralel, aile yapılarının katılaşması ve kadın için toplumsal olarak oluşturulmuş iffet bekçiliği rolünü ön plana geçiren yeni değerler, Kıbrıs söylencelerine Hardjannes çapkın ve asi bir Troubadour tiplemesi iken, Mavroudhes'in Şarkısı'ndaki Maroudhia, her türlü ayartmaya karşı direnen soylu kadın tiplemesidir Şarkılar, saray kaynaklı olmakla birlikte, halk öyküleri içerisine sızmaları ile kahramanlarının adları Yunanca olarak değiştirilmiştir. Bu da anlatıcıları tarafından değişikliğe tabii tutulduklarının belirgin bir göstergesidir. Yine yalnızca biçime ilişkin değil, içerik ve iletileri açsısından da farklı mekan ve zamanlarla anlatılan aynı söylencenin varyantları arasında önemli farklılıklar gözlemlenebilmektedir. Örneğin, incelediğimiz Hardjannes'ın Şarkısı'ndaki, Hardjannes tarafından ayartılan bakire Maroudhia ile Mavroudhes'in Şarkısı kral tarafından bile ayartılmaz bakire Maroudhia aynı kişidir.

A SHORT RELEVANCE ABOUT AUTHENTIC SOCIAL STRUCTURE WHICH REFLECTED FROM CYPRUS MEDIAEVAL NARRATIONS

It is the intention of this research to briefly analyze the reflection of social formation which created in Cyprus mediaeval narrations. To apprehend this, it may be appeal to scrutinize how shaped heroic characters and social memory in Cyprus as a whole. One of the main results of this research is to expose an obvious analogy between European and local ones. When Francs came to Cyprus, the Troboudour poems lived in a brightly period and were affected by the idea of lover who was never married. Family structure became solid during the evolution of medieval society and the role virginity of women constituted by socially. The authentic values of the Troboudour poems more or less transferred directly to Cyprus narrations. For examples, whilst Hardjannes is a vicious and mutinous character in the song of Hardjannes, Maroudhia is a typical noblewoman who resists against all kind of enticements in the song of Maroudhia. All songs that transferred directly to Cyprus people narrations and could be connected with European origin came from palace, but the names of heroic characters changed from origin to Greek ones. The changing was not only their forms but also their contexts and massages. This created so many variants that took place at different locality and times. For example, the virgin who seduced by Hardjannes is the same person who could not seduce by anyone in the song of Maroudhia

PDF

___

ARBEL, B.(2000), “Urban Assemblies and Town Couincils in Frankish and Venetian Cyprus”, Cyprus, the Franks and Venice,13th-16th Centuries, Hampshire, Ashgate

ATUN, A.(2005), Kıbrıs Tarihi Üzerine Belgeler, Mağusa, Samtay Yayınları

BLOCH, M.(1998); Feodal Toplum, Çev.M.A.Kılıçbay, 3B, Ankara, Opus Yayınları

BOGIN M. (1976), The Women Troubadours, London, Paddington Press,

DUBY, G.(1977); The Chivalrous Society, Çev.C.Postan, Berkeley, University of California Press

DUBY, (1991a), Erkek Ortacağ, Aşka Dair ve Diğer Denemeler. Çev: M. A. Kılıçbay, Ġstanbul, Ayrıntı Yayınları

DUBY, G. (1991b), Şövalye, Kadın ve Rahip: Feodal Fransa'da Evlilik. Çev: M. A. Kılıçbay, Ġstanbul: Ayrıntı Yayınları

DUBY, G. (1995) Ortaçağ İnsanları ve Kültürü, Çev: M. A. Kılıçbay, Ankara, Ġmge Yayınları

ELIAS, N.(2002),Uygarlık Süreci C-2, Çev.Erol Özbek, Ġstanbul, ĠletiĢim Yayınları

GEIS, F.(1987),The Knight in the History, New York:Harper Perennial,

JEFFERY, G.(1973), Cyprus Under an English King in the Twelfth Century, Londra, Zeno

MAIER, F. G. (1968),Cyprus: From Earliest Time to Present Day, Londra, Elek

MAROULLETI, L.(2000),Cypriot Folk Poems (900AD.-1900AD), New York, Vision

MARSHALL, C.(1996), Warfare in the Latin East-1192-1291, Cambridge, Cambridge University Press

NELSON, L.H., “Love Poetry and Social Change- 1100-1350”, http://orb.rhodes.edu/textbooks/Nelson/nobility.html.

PANTELI,S.(1995), Historical Dictionary of Cyprus, London, Scarecrow Press

POGGI,G.(1991); Çağdaş Devletin Gelişimi-Sosyolojik Bir Yaklaşım,Çev. ġ.Kut ve B. Toprak, Ġstanbul, Hürriyet Vakfı Yayınları

SADRAZAM, E. (2003), “Feodal Toplum Üzerine Alegorik Bir Deneme:Kıbrıs’ta Feodal Evrim Sürecinin Kısa Bir Çözümlemesi”,Kıbrıs Araştırmaları Dergisi-20/21, Mağusa, Doğu Akdeniz Üniversitesi

SAHĠLLĠOĞLU, H.(t.y), İktisat Tarihi –İlk ve Ortaçağ, Ġstanbul, Filiz Yayınları Sir Gawain ve Yeşil Şövalye,( 2000), Çev. A. Cebesoy, Ġstanbul, Cumhuriyet Kitapları

TOPSFIELD, L.T.(1976),Troubadours and Love, Cambridge, CambridgeUniversity Press

VALENCY M. (1958), In Praise of Love: An Introduction to the love-poetry of the Renaissance, New York, Macmillan

WESTON, J.L.(1957); “Legandary Cycles of the Middle Ages”, The Cambridge Medieval History- Victory of the Papacy, C-VI, Cambridge, Cambridge University Press