İlköğretim sekizinci sınıf Türkçe ders kitaplarındaki hikâye metinlerinde yer alan değer unsurlarının eşdizimsel örüntülemeler açısından görünümleri

Bu çalışmada, MEB yayınlarına ait ilköğretim ikinci kademe sekizinci sınıf Türkçe ders kitaplarında yer alan değer unsurlarının, metin bağlamından hareketle eşdizimsel örüntüsü ortaya çıkarılmaya çalışılmıştır. Doküman incelemesi yöntemine göre yapılan çalışmanın sonuçlarına göre ders kitabında yer alan metinlerin değer aktarımı oluşturmada zengin bir eşdizimli sözcük örüntüsüne sahip olduğu tespit edilmiştir. Hikâye metinlerinde ulusa ait değerler açık ve dolaysız olarak aktarılabildiğinden ders kitabında yer alan değer aktarımına yönelik eşdizimsel örüntünün de bu durumu desteklediği ve hem değer aktarımı hem de eşdizim boyutlarında iyi bir düzeyde olduğu belirlenmiştir.

Analysis of value elements in stories in eight grade Turkish course books with regard to collocation patterns

The present study aims to identify the collocational patterns of the value elements in eight grade Turkish course books of MNE publications in light of textual context. According to the results of the study which employed document analysis, the texts in the course book have a rich collocational word pattern in terms of value transfer. Since national values can be directly or indirectly transferred in stories, the collocation pattern towards value transfer was found to support this condition and both values transfer and collocational dimensions were found to be at a good level.

PDF

___

ADALAR, D. (2005). Arapça ve Türkçe Ders Kitaplarındaki "Yardımlaşma" ve "Arkadaşlık" Konulu Metinlerin Karşılaştırılması: Bir Eşdizimsel Örüntüleme Çözümlemesi Örneği, Tömer Dil Dergisi, Sayı:129 / Temmuz-Ağustos-Eylül /, s. 63-84. Ankara.
AKYOL, H. (2006). Türkçe Öğretim Yöntemleri. Ankara: Kök Yayıncılık.
ALTIKULAÇOĞLU, S. (2010). Yabancı Dil Sınıflarında Eşdizimli Sözcük Öğretimi ve Anadilinin Rolü, Ankara Üniversitesi Dil Dergisi, Sayı: 148, Nisan-Mayıs-Haziran.
AYATA Şenöz, C. (2005). Dilbilim: Metindilbilim ve Türkçe, İstanbul: Multilingual Yayınları.
COŞKUN, E. (2005). İlköğretim Öğrencilerinin Öyküleyici Anlatımlarında Bağdaşıklık, Tutarlılık ve Metin Elementleri, Yayımlanmamış Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
ÇAKIR, F. (1997) , İlkokul Türkçe Ders Kitaplarının Eğitim Öğretime Uygunluğunun Değerlendirilmesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi EBE,İstanbul.
ÇEÇEN, M. A., Çiftçi, Ö. (2007). İlköğretim 6. Sınıf Türkçe Ders Kitaplarında Yer Alan Metinlerin Tür ve Tema Açısından İncelenmesi. Millî Eğitim, 173, 39-49.
ÇETİNKAYA, B. (2009). Eşdizimli Sözlükler , Turkish Studies International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 4/4 Summer
DEMİREL, Ö. (1996). Türkçe Programı ve Öğretimi, Ankara: Usem Yayınları.
DILLON, W. (1992). Nuclear sentences: Teaching cohesion to L2 business writers Bulletin of the Association for Business Com-munication, 1-15
DUMAN, A. (2003). Türk Soylulara Türkiye Türkçesi Ögretiminde Metin Seçimi, Türklük Bilimi Araştırmaları - Türkçenin Öğretimi Özel Sayısı-, S.13, Bahar.
ERDEN, A. (2003). Kısa Öykü ve Dilbilimsel Eleştiri, İstanbul: Gendaş Kültür yayınları.
GÜNAY, D. (2001). Metin Bilgisi. İstanbul: Multilingual Yayınları.
GÖÇER, A. (2010). Eğitim Fakültesi Öğrencilerinin Yazılı Anlatım Becerilerinin Süreç Yaklaşımı ve Metinsellik Ölçütleri Ekseninde Değerlendirilmesi, Kastamonu Eğitim Dergisi, Ocak, Cilt:18 No:1 271-290.
KEÇİK, İ. ve.UZUN, L. (2003). Türkçe Yazılı ve Sözlü Anlatım. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
KIRAN, Z.ve KIRAN A. (2002). Dilbilime Giriş. 2. baskı. Ankara: Seçkin Yayınları.
ŞEN, Ü. (2007). Millî Eğitim Bakanlığının 2005 Yılında Tavsiye Ettiği 100 Temel Eser Yoluyla Türkçe Eğitiminde Değerler Öğretimi Üzerine Bir Araştırma, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi).
TAŞIGÜZEL, S. (2004). İlköğretim Türkçe Ders Kitaplarinda Öğretici Nitelikteli Metinlerdeki Eşdizimsel Örüntülemelerin Görünümü, Ankara Üniversitesi Dil Dergisi, sayı 125, http://dergiler.ankara.edu.tr/detail.php?id=27&sayi_id=747. Erişim Tarihi: 10.03.2011.
Türk Dil Kurumu Resmi Sitesi, (2008). http://www.tdk.gov.tr
TOKLU, O. (2003). Dilbilime Giriş. Ankara: Akçağ Yayınları.
OKTAR, L. (1997). Çevreye İlişkin Haber Metinlerinde Eşdizimsel Örüntüleme: XI. Dilbilim Kurultayı Bildirileri. Ankara: ODTÜ.
ORALİŞ, M. ve ÖZİL, Ş. ( 1992). Metindilbilimsel Yaklaşımla Yazınsal Bir Metni Çözümleme Denemesi: Dilbilim Araştırmaları 37-51. Ankara: Hitit Yayınları.
ÖZBAY, M. (2002). Kültür Aktarımı Açısından Türkçe Öğretimi, Türk Dili. S. 602. s. 112-120.
ÖZBAY, M. (2003). Türkçe Öğretiminde Hedef-Araç İlişkisinin Ders Kitabı Örneğinde Değerlendirilmesi, Türklük Bilimi Araştırmaları - Türkçenin Öğretimi Özel Sayısı-, S.13, Bahar.
ÖZKAN, B. (2007). Türkiye Türkçesinde Belirteçlerin Fiillerle Birliktelik Kullanımları ve Eşdizimliliği, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimleri Enstitüsü, Adana.
ÖZKAN, B. (2010). Türkçenin Öğretiminde Sıfatların Eşdizim Sözlüğü -Yöntem ve Uygulama-, e-international journal of educational research Volume: 1 Issue: 2- Autumn, pp. 51-65.
ÖZÇAM, Ç. (2003). “İhtiyar Çilingir” Hikâyesinin Metin Merkezli Dilbilimsel Eleştirisi, Ankara Üniversitesi Dil Dergisi, Sayı: 120 Mayıs - Haziran.
VARDAR, B. (1998). Açıklamalı Dilbilim Terimleri Sözlüğü. İstanbul: ABC Kitabevi.
YAĞCIOĞLU, S. (2002). Sosyoloji Metinlerinde Konu Sürekliliğinin Eşdizimsel Örüntü Açısından İncelenmesi: Edimbilimsel Bir Yaklaşım. Huber, Emel/ Uzun, Leyla (Haz.) Türkçede Bilgi Yapısı ve Bilimsel Metinler. Essen: Blaue Eule.
YILDIRIM, A. ve ŞİMŞEK, H. (2006). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, Ankara, Seçkin Yayıncılık.
YUE, M. (1993). Cohesion and teaching of EFL Reading, Forum,31 (1), 12-20
TÜBİTAK-SOBAG 111K332 "Türkiye Türkçesi Eşdizim Sözlüğü"nün Sayısallaştırılması Projesi, http://esdizim.mersin.edu.tr/ana/modules.php?module=esdizim&name=esdizim, Erişim Tarihi: 23.03.2012.