İkinci yeni şiiri ve resim

İkinci Yeni, 1950’li yılların ikinci yarısında ortaya çıkmış bir şiir hareketidir. İlhan Berk, Cemal Süreya, Edip Cansever, Turgut Uyar, Ece Ayhan ve Sezai Karakoç, bu şiir hareketinin önde gelen şairleridir. Söz konusu şairler, şiir yanında müzik, sinema, resim, tiyatro gibi diğer sanatlarla da ilgilenmişler ve şiirde bu sanatların olanaklarından yararlanmaya çalışmışlardır. Sayılan sanatlardan resmin, İkinci Yeni şiiri üzerindeki etkisi göz ardı edilemeyecek ölçüde önemlidir. Bu yazıda İkinci Yeni şairlerinin resme bakışı, 1950’li yıllarda resmin poetikasında yaşanan değişimin İkinci Yeni poetikasıyla benzerliği, şiir-resim ilişkisi gibi konular üzerinde durulacak ve İkinci Yeni şiirinde resmin poetik ve pratik etkisi irdelenecektir.

The second new and painting

The Second New is a poetical movement which came out in the second half of 1950s. The leading figures of the movement are İlhan Berk, Cemal Süreya, Edip Cansever, Turgut Uyar, Ece Ayhan and Sezai Karakoç. These poets have also concerned themselves with music, cinema, painting, drama and other fields of art and literature. In some cases they have benefited from these arts in their poems. Particularly painting has had a great influence in their woks. In this article the view(s) of The Second New, the reflection of the changes in painting in 1950s in their poetry, the relation of poetry and painting, the poetic and practice effect of painting were examined.

PDF

___

1 Sezai Karakoç, ‚Galile Denizi‛, Edebiyat Yazıları II, Diriliş Yay., İstanbul, 1986, s.30-31.
2 İlhan Berk, Şairin Toprağı, Simavi Yay., İstanbul, 1992, s. 13.
3 Muzaffer Erdost, ‚Bir Şey Söylemeyen Şiir‛, Pazar Postası, 23 Aralık 1956, s. 6.
4 Orhan Kutlugil, ‚Asalaklar‛, Pazar Postası, 27 Temmuz 1958, s.8.
5 Necati Cumalı, ‚İkinci Yeni ve Eleştirmeciler‛ (Soruşturma), Yeditepe, S.19, 1960.
6 Hikmet Dizdaroğlu, ‚İkinci Yeni ve Eleştirmeciler‛, Yeditepe, S. 22, 1960.
7 Yahya Kemal, Kendi Gök Kubbemiz, YKY, İstanbul, 2003, s. 79.
8 Ece Ayhan, Bütün Yort Savul’lar!, YKY, İstanbul, 2004, s. 38.
9 ‚Tartışma: Çağdaş Türk Şiiri Üstüne‛, (Konuşan: Suut Kemal Yetkin), Türk Dili, S. 212, 1969, s. 139, 141.
10 Ahmet Oktay, ‚Kimsenin İlgilenmediği Olayların Tarihçisi‛, İmkânsız Poetika, Alkım Yay., İstanbul, 2004, s. 172-173.
11 Sezer Tansuğ, Türk Resminde Yeni Dönem, Remzi Kitabevi, İstanbul, 1988, s. 7.
12 Metin Eloğlu, ‚İlk Sergisi Dolayısıyla: Metin Eloğlu’nun Konuşması‛, Pazar Postası, 29 Nisan 1956.
13 Mete Şar, ‚Yenilik Resim Üzerine Konuşular 1: Yenilik Res-min Gerçeği‛, Pazar Postası, 5 Ağustos 1956, s.7,11.
14 Mete Şar, ‚Yenilik Resim Üzerine Konuşular 2: Yenilik Re-simde Konu‛, Pazar Postası, 12 Ağustos 1956, s.7,11.
15 Mete Şar, ‚Yenilik Resim Üzerine Konuşular 3: Yenilik Akımlarının Evrensel Görüşü‛, Pazar Postası, 19 Ağustos 1956, s.7,11.
16 Mete Şar, ‚Yenilik Resmin Dili‛, Pazar Postası, 2 Eylül 1956, s. 7,11.
17 Şar, ‚Gerçek Resmin Evrimi 1‛, Pazar Postası, 13 Ocak 1957, s. 7.
18 Şar, ‚Gerçek Resmin Evrimi 2‛, Pazar Postası, 24 Şubat 1957, s. 7, 11.
19 Şar, ‚Gerçek Resmin Evrimi 3‛, Pazar Postası, 3 Mart 1957, s. 7.
20 İsimsiz, ‚Soyut Sanat‛, Pazar Postası, 13 Temmuz 1958, s. 9.
21 Orhan Çetinkaya, ‚Abaç ve Resimde Yogicilik‛, Pazar Pos-tası, 9 Haziran 1957, s. 7.
22 F. Güden, ‚Ali Büyükhelvacı’nın Resimleri ya da Paul Klee’ye Selâm‛, Pazar Postası, 23 Şubat 1958, s. 10.
23 Güden, a.g.m., Pazar Postası, 23 Şubat 1958, s. 10.
24 Güden, a.g.m., Pazar Postası, 23 Şubat 1958, s. 10.
25 Kaya Özsezgin, ‚Resim: Cemil Eren‛, Pazar Postası, 28 Aralık 1958, s. 16.
26 Mete Şar, ‚Yenilik Resmin Dili‛, Pazar Postası, 2 Eylül 1956, s. 7.
27 ‚İlhan Berk’le Konuştuk‛, Yeditepe, S.38, 7 Haziran 1953.
28 Cemal Süreya, 999.Gün, Broy Yayınları, İstanbul (t.y), s. 331-332.
29 Sezer Tansuğ, Türk Resminde Yeni Dönem, Remzi Kitabevi, İstanbul, 1988, s. 66.
30 İlhan Berk, Kült Kitap, YKY, İstanbul, 2001, s. 88.
31 Berk, El Yazılarına Vuruyor Güneş, YKY, İstanbul, 1997, s. 29-30.
32 Berk, Kült Kitap, YKY, İstanbul, 2001, s. 96.
33 Berk, Kült Kitap, YKY, İstanbul, 2001, s. 99-100.
34 Berk, Kült Kitap, YKY, İstanbul, 2001, s. 101.
35 Berk, Kült Kitap, YKY, İstanbul, 2001, s. 101.
36 Berk, Kült Kitap, YKY, İstanbul, 2001, s. 108.
37 Berk, ‚Yeni Resim‛, El Yazılarına Vuruyor Güneş, YKY, İstan-bul, 1997, s. 15-16.
38 Berk, ‚Yeni Resim‛, a.g.e., s. 16.
39 Berk, Eşik, YKY, İstanbul, 2001, s. 212.
40 Berk, Kült Kitap, YKY, İstanbul, 2001, s.15.
41 Berk, Kült Kitap, YKY, İstanbul, 2001, s. 32.
42 Berk, ‚Paul Klee’de Uyanmak‛, Eşik, YKY, İstanbul, 2001, s. 212.
43 Berk, ‚Balad‛, a.g.e., s. 240.
44 Berk, ‚Galile Denizi‛, Eşik, YKY, İstanbul, 2001, s. 243.
45 Berk, ‚Galile Denizi‛, a.g.e., s. 244.
46 Berk, ‚Siz Ne Güzeldiniz Benimle Bilemezsiniz‛, a.g.e., s. 250.
47 Berk, Kült Kitap, YKY, İstanbul, 2001, s. 223.
48 Berk, a.g.e., s. 171.
49 Berk, a.g.e., s. 178.
50 Berk, a.g.e., s. 335.
51 Berk, a.g.e., s. 342.
52 Berk, a.g.e., s. 435.
53 Berk, ‚Pablo Picasso‛, Eşik, YKY, İstanbul, 2001, s. 210-211.
54 Berk, ‚Guernica‛, Eşik, YKY, İstanbul, 2001, s. 232-234.
55 Sezer Tansuğ, Türk Resminde Yeni Dönem, Remzi Kitabevi, İstanbul, 1988, s. 62-63.
56 Ece Ayhan, Şiirin Bir Altın Çağı, YKY, İstanbul, 1993, s. 244-245.
57 İlhan Berk, ‚İvi Stangali‛, Eşik, YKY, İstanbul, 2001, s. 211.
58 Berk, ‚Galata Kulesi, I İvi Sabahı‛, a.g.e., s. 222.
59 Berk, ‚İvi Işığı‛, a.g.e., s. 228.
60 Cemal Süreya, 999. Gün, Broy Yay., İstanbul, (ty), s. 205.
61 Süreya, ‚Chagall’ın Şiirleri‛, Pazar Postası, 23 Şubat 1958, s. 6.
62 Süreya, ‚11 Beyit‛, Sevda Sözleri, YKY, İstanbul, 2006, s. 267.
63 Süreya, ‚Dalga‛, a.g.e., s. 18.
64 Süreya, ‚Aslan Heykelleri‛, a.g.e., s. 31.
65 Eray Canberk, A’dan Z’ye Edip Cansever, YKY, (Kitap-lık Dergisinin 61. sayısının armağanıdır), İstanbul, (ty), s. 58-59.
66 Canberk, a.g.e., s. 53.
67 Edip Cansever, ‚Chagall‛, Sonrası Kalır I, YKY, İstanbul, 2005, s. 79.
68 Ece Ayhan, Şiirin Bir Altın Çağı, YKY, İstanbul, 1993, s. 17.
69 Ece Ayhan, Başıbozuk Günceler, YKY, İstanbul, 1993, s. 27.
70 Ece Ayhan, Şiirin Bir Altın Çağı, YKY, İstanbul, 1993, s. 203.