II. MEŞRUTİYET ROMANINDA SULTAN II. ABDÜLHAMİD’E KARŞI VERİLEN “İKTİDAR MÜCADELESİ”

II. Meşrutiyet'in ilânıyla birlikte Türk edebiyatı, hiçbir dönemde olmadığı kadar politik vasfa bürünür. Bu dönemin en önemli hususlarından biri, II. Abdülhamid döneminde yaşanan "iktidar mücadelesi"nin edebî eserlere yansımasıdır. Daha Abdülhamid tahtta iken Jön Türkler uzun yıllar yurt içinde ve dışında muhalif çalışmalar yapıp siyasi iktidarı ele geçirmeye çalışırlar. 1908 yılında II. Meşrutiyet'in ilânıyla birlikte emellerine ulaşırlar. Bu çalışmada Jön Türklerin iktidar mücadelesinin II. Meşrutiyet romanına nasıl yansıdığı incelenip bu dönemde yayımlanan Nesl-i Ahir, Jönler, Jön Türk, Menfa, Müsebbib, Sevda-yı Medfun yahut Safahat-ı İstibdad, Madmazel Anjel, Harabelerin Çiçeği, İsyan ve Kuşdili'nde romanlarına iktidar mücadelesinin Abdülhamid ve karşıtları üzerinde şekillenen bir yapının varlığı göze çarpar. Abdülhamid ve Jön Türklerin mücadeleleri; basın-yayın faaliyetleri, sansür, hafiye, jurnal, şiddet ve sürgün gibi mücadele araçları göz önünde tutularak değerlendirilmiştir. İncelenen romanlarda sanat ile siyasetin iç içeliğinde dikkati çeken en önemli husus, II. Meşrutiyet Dönemi'nde iktidar mücadelesiyle ilgili eser veren sanatçıların sanatı öç almanın zemini olarak görmeleri ve edebî eserleri politik görüşlerinin bir aracı olarak kullanmalarıdır

THE "POWER STRUGGLE" AGAINST SULTAN 2ND ABDULHAMID IN THE NOVELS OF 2ND MEŞRUTIYET PERIOD

With the declaration of the 2nd Meşrutiyet, Turkish literature proved to be more political than ever. One of the most important aspects of this period is that: Literary works reflect "power struggles" that occur in the era of 2nd Abdulhamid. Even when the power Abdulhamid, the Young Turks for many years tried to seize political power by opposition activities inside and outside the country. In 1908 with the decleration of the 2nd Meşrutiyet, they achieved their ambitions. In this study, it was investigated and evaluated that how is the power struggle of the Young Turks reflected to Nesl-i Ahir, Jonler, Jon Turk, Menfa, Musebbib, Sevda-yı Medfun yahut Safahat-ı İstibdad, Madmazel Anjel, Harabelerin Çiçegi, İsyan and Kuşdili’nde, the novels of 2nd Meşrutiyet Period. In the novels, it was seen a structure formed on 2nd Abdulhamid and his opponents. The struggles of Abdulhamid and the Young Turks has been evaluated considering tools such as press and media activities, censorship, sleuthing, journal, violence and exile. The most important things to be noted in the interpenetration of politics and art in the examined novels are these: the art was seen as a basis for revenge and literary works were used as a tool of political views, by novelists who work on the power struggle in 2nd Meşrutiyet Period

PDF

___

Ahmet M. E. (1995). Jön Türk. hz. Murat Belge. İstanbul: Oğlak Yayınları.
Argunşah, H. (2013). Ahdiye ile Ceylan Arasında Bir Jön Türk: Ahmet Mithat Efendi’nin Feminizmi. Turkish Studies- International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic. Volume 8/9. Ankara.
Atay, F. R. (1997). Başveren İnkılâpçı (Ali Suavi). İstanbul: Cumhuriyet yayınları.
Ayverdi, İlhan. (2005). Misalli Büyük Türkçe Sözlük. İstanbul: Kubbealtı Neşriyatı.
Bekir Fahri. (1985). Jönler. hz. Atilla Özkırımlı. İstanbul: İletişim Yayınları.
Cevdet Kudret. (1987). Türk Edebiyatında Hikâye ve Roman. İstanbul: İnkılâp Kitabevi.
Çetin, H. (2009). İktidar ve Meşrûiyet. Siyaset. ed.MumtazerTürköne. İstanbul: Opus Yayınları.
Fazlı Necip. (1325). Menfa. (Basımevi ve basım yeri yok.).
Gündüz, O. (2013). İkinci Meşrutiyet Romanı 1908 - 1918 Yapısal ve Tematik İnceleme. İstanbul: Dergâh Yayınları.
Güntekin, R. N. (tarihsiz). Harabelerin Çiçeği. İstanbul: İnkılâp Yayınları.
İrfan. (1330). Madmazel Anjel. Cemiyet Kütüphanesi.
Kanar, M. (2009). Kanar Osmanlı Türkçesi Sözlüğü. İstanbul: Say Yayınları.
Karaca, A. (1991). Ahmet Mithat Efendi’nin Jön Türk Adlı Romanı. Atatürk Üniversitesi Dil ve Tarih - Coğrafya Fakültesi Türkoloji Dergisi. X-1. Ankara.
Karaismailoğlu, F. Ö. (2006). Teoride İktidar Tartışmaları; Marx, Nıetszche, Weber, Foucault.
Uludağ Üniversitesi. Yüksek Lisans Tezi. Bursa.
Koç, M. ( 2011). Natüralist Bir Yazar Bekir Fahri (İdiz) Hayatı, Sanatı ve Eserleri. İstanbul: Eren Yayınları.
Koç, M. (2005). Türk Romanında İttihat ve Terakki (1908 - 2004). 1. Baskı. İstanbul: Temel Yayınları.
Mehmed Celal. (1910). Kuşdili’nde. İstanbul: Meşrutiyet Matbaası.
Mehmed Celal. (tarihsiz). İsyan.Dersaadet: Meşrutiyet Matbaası.
Okay, O. (2005). Batılılaşma Devri Türk Edebiyatı. İstanbul: Dergâh Yayınları.
Okay, O. (2008). Batı Medeniyeti Karşısında Ahmed Midhat Efendi. İstanbul: Dergâh Yayınları.
Özön, M. N. (1941). Son Asır Türk Edebiyatı Tarihi. İstanbul: Maarif Matbaası.
Safvet Nezihi. (1326). Müsebbib. Dersaadet: Cihan Matbaası.
Şahin, İ. (2004). Selanikli Fazlı Necip’in Hayatı ve Eserleri. Ankara: Bilge Yayınları. Uşaklıgil, H. Z. (2009). Nesl-i Ahir. hz. Alev Sınar Uğurlu. İstanbul: Özgür Yayınları.
Ülken, H. Z. (1966). Türkiye’de Çağdaş Düşünce Tarihi. Konya: Selçuk Yayınları.
Vodinalı H. R. (1327). Sevdâ-yı Medfûn yahut Safahât-ı İstibdâd. İstanbul: Uhuvvet Matbaası.
Yılmaz, A. (1991). Safvet Nezihi Hayatı - Sanatı – Eserler. Hacettepe Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü. Yüksek Lisans Tezi. Ankara